Β ΚΥΡΙΑΚΗ ΝΗΣΤΕΙΩΝ - ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΜΕ ΤΟ ΘΕΟ

 

Σημερα η Εκκλησια μας, τη Β Κυριακη των Νηστειων, την χαρακτηριζει σαν δευτερη Κυριακη της Ορθοδοξιας, σαν δευτερη νικη της Ορθοδοξιας μετα την καταρρευση της εικονομαχιας, γιατι με τους αγωνες του Αγιου Γρηγοριου του Παλαμα διεφυλαχθη η Ορθοδοξη Πιστη για την "κατα Χαρη" θεωση του ανθρωπου. Μας υπενθυμιζει, δηλαδη, τις νικες της Ορθοδοξης Πιστης μας για να μας πει οτι:

Οταν οι Πατερες αγωνιστηκαν για την Θεανθρωποτητα του Χριστου, αγωνιστηκαν για να σωσουν τον ανθρωπο. Ο ανθρωπος δεν σωζεται εαν ο Χριστος ειναι μονο θεος η μονο ανθρωπος, αλλα επειδη ειναι Θεανθρωπος. Οποιος δεν πιστευει ετσι, δεν σφαλλει απλως, αλλα δεν σωζεται, δεν μπορει να γινει σωος, δηλαδη ολοκληρος, ακεραιος, να εκπληρωσει τον προορισμο του, να φθασει στο "καθ΄ομοιωσιν", να γινει Θεος κατα χαριν. Για να σωθει, δηλαδη κανεις, χρειαζεται να εχει την αληθινη πιστη.

Την εποχη του αγιου Γρηγοριου του Παλαμα (14ος αωνας) καποιοι ανθρωποι, με επικεφαλης τον Ιταλο μοναχο Βαρλααμ, επηρεασμενοι απο την ευρωπαικη φιλοσοφια και τη Ρωμαιοκαθολικη Θεολογια, απομακρυνθηκαν επικινδυνα απο την ορθη πιστη.

Υπεστηριζαν οτι ο ανθρωπος δεν μπορει να προσεγγισει το Θεο, γιατι ο Θεος ειναι απροσιτος στην ουσια Του. Αμφισβητουσαν τη δυνατοτητα της αμμεσης κοινωνιας με το Θεο. Απερριπταν, δηλαδη, τον ιδιο τον προορισμο του ανθρωπου, που ειναι η πληρη ενωση του με τον Αγιο Τριαδικο Θεο. Περιοριζαν το ιδιο το εργο του Κυριου σε μια εξωτερικη, ηθικη καλλιεργεια του ανθρωπου. Αυτη η διδασκαλια περασε στον ανθρωπο της Ευρωπης, ο οποιος αρχισε πλεον να στηριζεται στις δικες του δυναμεις και να βγαζει το Θεο απο τη ζωη του (Ανθρωπισμος-Ουμανισμος).

Ο Αγιος Γρηγοριος Παλαμας πολεμησε με σφοδροτητα αυτη τη διδασκαλια του Βαρλααμ. Μεσα απο την προσωπικη του εμπειρια μας διδαξε οτι:

1. Ο Θεος ως προς την ουσια Του πραγματι ειναι απροσιτος, αλλα ως προς τις ενεργειες Του ειναι προσιτος, μεθεκτος. Ως προσωπικη υπαρξη κινειται προς τον ανθρωπο και τον αγκαλιαζει με την ακτιστη ενεργεια Του, τη Θεια Χαρη.

2. Η σωτηρια δεν επιτυγχανεται με την εξωτερικη και ηθικη καλλιεργεια του ανθρωπου, αλλα με τη μετοχη μας στη ζωη του Τριαδικου Θεου, μεσω της προσωπικης κοινωνιας μας με το Χριστο και την κατα χαριν Θεωση μας. Και αυτη η θεωση μας επιτυγχανεται μονο αν ερθει η ενεργεια του Θεου, η Θεια Χαρη μεσα μας, μεσα στην καρδια μας. Με τη Χαρη του Θεου ο ανθρωπος φωτιζεται, μεταμορφωνεται, αγιαζεται και σωζεται και οχι με τις δικες του δυναμεις.

Γι΄αυτο κοινωνουμε των Αχραντων Μυστηριων, γι΄αυτο παιρνουμε μεσα μας το Χριστο. Ετσι ερχεται μεσα μας η Χαρη του Χριστου. Ετσι ενωνεται ο ανθρωπος με το Θεο και ετσι θεωνεται ο ανθρωπος. Οχι εξωτερικα, οχι θεωρητικα, οχι απλως με τη σκεψη, οχι συναισθηματικα και ψυχολογικα, αλλα ολος ο ανθρωπος βυθιζεται μεσα στην ενεργεια του Θεου. Αισθανεται την ιδια τη παρουσια του Θεου μεσα του. Εχουμε πραγματικη κοινωνια του ανθρωπου με το Θεο.

Ο Αγιος επιμένει ότι ο Θεός είναι προσιτός, φιλάνθρωπος, ζωντανός, προσωπικός και ανακαλυπτεται στα βάθη της καρδιάς. Είναι ενας Θεός που ζητάει προσωπική κοινωνία με τον ανθρωπο και θέλει να τον θεραπεύσει και να τον οδηγήσει, όχι μόνο στη ζωή που ζούσε ο Αδάμ προ της πτώσεως , αλλά και να τον ανεβάσει ακόμη ψηλότερα. Ο Παλαμάς προβάλλει στη σύγχρονη εποχή μας την αλήθεια, ότι ο ανθρωπος ειναι πολυ "μεγαλη υποθεση": Γίνεται κατα χαριν θεός, χωρίς να παύει να είναι ανθρωπος.

Αυτη ειναι εν ολιγοις η ουσια, ο πυρηνας της διδασκαλιας του Αγιου Γρηγοριου του Παλαμα. Μια διδασκαλια πολυ επικαιρη, γιατι μπορει να απαντησει στις συγχρονες ανθρωποκεντρικες θεωριες, που κυριαρχουν στη ζωη μας και αδικουν παραφωρα τον εαυτο μας, ενω μας αποπροσανατολιζουν απο την ασφαλη πυξιδα των Πατερων της Ορθοδοξιας μας και μας καταδικαζουν στην απωλεια.