"Ανοιγμα" εκπληξη της "Πειραικης Εκκλησιας"

Μεγάλη είναι η εκπληξη που μας προσφέρει το ανανεωμένο πλέον περιοδικό «Πειραική Εκκλησία». Η αισθητική του μα προπαντός το περιεχόμενο του κινείται επι τα βελτίω σε ένα άλλο επίπεδο απρόσμενα ελεύθερο, προοδευτικο και πολυσυλλεκτικό.

Περιλαμβάνει κείμενα μεγάλων σύγχρονων ορθόδοξων θεολόγων όπως των :

Ναυπάκτου κ.Ιεροθέου, +π.Δημητρίου Στανιλοάε, π.Αλεξάνδρου Σμέμαν, π.Βασιλείου Γοντικάκη, Παναγιώτη Νέλλα, Χρήστου Γιανναρά, π.Νικολάου Λουδοβίκου, Θανάση Παπαθανασίου, π.Βασιλείου Θερμού …

Συγχρόνως όμως η «Πειραική Εκκλησία» κάνει και το ανοιγμα στην διαννόηση της εποχής μας με κείμενα των:

Νίκου-Γαβριήλ Πεντζίκη, Διονύση Σαββόπουλου, Κώστα Ζουράρι, Γιώργου Καραμπελιά, Νίκου Ξυδάκη, Νίκου Εγγονόπουλου κ.λ.π.

Η εκπληξη μας είναι μεγάλη γιατι αυτό το φαινόμενο είναι ασύνηθες στον εκκλησιαστικό χώρο.

Όμως ο νέος Επίσκοπος κ.Σεραφείμ με τους συνεργάτες του φαίνονται αποφασισμένοι να κάνουν το ανοιγμα προς την κοινωνία δίχως να υπολογίζουν το οποιοδήποτε κόστος.

Ευχόμαστε καλή επιτυχία στο τολμηρο αυτό εγχείρημα και κάθε παρα Κυρίου ευλογία στον Διευθυντή και τα μέλη της συντακτικής επιτροπής του ως ανω περιοδικού.

Καμια παρέμβαση για τα ουσιώδη

Για άλλη μια φορα παρακολουθούμε τους πολιτικούς μας, με το πρόσχημα τώρα του οικονομικού σκανδάλου της Μονής Βατοπεδίου, να ξαναφέρνουν το θέμα χωρισμού κράτους και εκκλησίας. Και δεν λεω ότι δεν θα πρέπει να γίνει ερευνα σε βάθος για το παραπάνω σκάνδαλο και ότι κάποτε δεν θα πρέπει να δούμε το θέμα χωρισμού κράτους και εκκλησίας, αλλά εκείνο που με εκπλήσσει χρόνια τώρα, είναι το γεγονός ότι ουδέποτε οι πολιτικοί μας αγγιξαν τα ουσιώδη του εκκλησιαστικού βίου στον τόπο μας. Γιατί είναι κάποια πράγματα πάνω από το χρήμα και τις οποιες σκοπιμότητες. Γιατί είναι κάποια πράγματα που καθορίζουν το ηθος μας, την ταυτότητα μας, το εγώ μας, την συνείδηση μας:

-Είναι η Παράδοση μας: Η ορθόδοξη λατρεία, η ορθόδοξη τέχνη, το ορθόδοξο ηθος μας.


Και όμως ενώ αυτό το σημαντικό κεφάλαιο της ζωής μας παραποιείται βάναυσα δεκαετίες τώρα, κανείς από τους παράγοντες της πολιτικής ζωής του τόπου μας δεν αντέδρασε και δεν πίεσε την εκκλησιαστική μας ηγεσία να παρέμβει και να διασώσει τον πλούτο της παράδοσης μας, δηλαδή τη ζωή μας.
Κανείς δεν υπερασπίστηκε την ορθόδοξη αισθητική και την ορθόδοξη πνευματικότητα μεσα στους ναούς μας, που γεννιόμαστε, παντρευόμαστε, κηδεύουμε, εορτάζουμε… Κανείς δεν υπερασπίστηκε την αυθεντικότητα του ορθόδοξου ηθους. Καμια παρέμβαση για τα ουσιώδη.

Κανείς δεν απαίτησε:

α) Την αποκατάσταση της κοινοτικής ζωής.
- Να ξαναγίνει η ενορία οικογένεια, κοινότητα, να ξαναγίνει ο εκκλησιασμός οικογενειακό, εκκλησιαστικό και όχι ιδιωτικό γεγονός.
- Να καταργηθούν οι ενορίες μαμούθ και να διασπασθούν σε υποενορίες, μικρές κοινότητες, ώστε ο ενορίτης να μην αισθάνεται σαν ξένος, σαν αγνωστος μεταξύ αγνώστων.
- Να αναβαθμισθεί το λαικό σώμα της ενορίας και

β) Την αποκατάσταση του λειτουργικου χωρου και της τέχνης.
- Να σταματήσει εδώ και τώρα η βάρβαρη χρήση των μεγαφώνων
- Να εξαλειφθεί εδώ και τώρα η ψεύτικη διακόσμηση, τα ψεύτικα ηλεκτρικά καντήλια, τα ψεύτικα ηλεκτρικά κεριά, τα πλαστικά καλύματα, ο,τιδήποτε ψευτοεπιχρυσωμένο
- Να αντικατασταθεί η αναγεννησιακή ζωγραφική - οπου εχει απομείνει- με την ορθόδοξη βυζαντινή εικονογραφία
- Να μπεί φρένο στη απομίμηση των αρχιτεκτονημάτων
- Να ξεκινήσει η επιμόρφωση των Ιερέων, ώστε να διαφωτιστούν οι κληρικοί μας για τον πλούτο του ορθοδόξου πολιτισμού τον οποίο διακονούν.


Ευχής εργον θα ηταν να δημιουργηθεί ( Σε κάθε Μητρόπολη;) ένα οργανο αποκαταστασης της ορθόδοξης παράδοσης μας.
Εαν αυτό το οργανο αποκαθιστούσε την γνησιοτητα και την αυθεντικότητα του λειτουργικού χωρου, της τέχνης και της κοινοτικής ζωής θα ηταν μια επαναστατική παρέμβαση στην σημερινή πολιτιστικη μας κρίση.
Το θέμα δεν είναι απλό, είναι ουσιώδες και πρωταρχικό για να διασώσουμε το «είναι» μας, τη ζωή μας, την ταυτότητα μας, την αξοπρέπεια μας.
Για να ξαναβρούμε την ανθρωπιά μας, για να ξαναβρούμε αλλα ενδιαφέροντα που δίνουν νοήμα στη ζωή μας, για να ξεφύγουμε από τις σκανδαλοθηρικές εντυπώσεις, για να ξεφύγουμε από τα επουσιώδη και να ψηλαφήσουμε τα ουσιώδη.

Τα ελληνικά είναι τραγούδι - Μια μαρτυρία του Διονύση Σαββόπουλου

"Τα ελληνικά είναι τραγούδι», με αυτό το τίτλο η «Πειραική Εκκλησία», φύλλο 193, Μάιος 2008, αναδημοσιεύει ένα κείμενο του Διονύση Σαββόπουλου από το βιβλίο «Δημόσιος διάλογος για τη γλώσσα», εκδ.Δόμος.

Το κείμενο αυτό αμέσως μου θύμησε τα λόγια του Πρωτοψάλτη του Ναού μας κ.Μελέτη Αιβαλιώτη, ο οποίος κατέχει την Βυζαντινή Μουσική και ο οποίος λέει: « Πάντοτε προσπαθώ να αποδίδω όχι μόνο το τονισμό των λέξεων, αλλά και τα νοήματα αυτών….στη λέξη « κρότος» επι παραδείγματι θα ανέβω…».

Πολλοί από εμας του νεοέλληνες θεωρούμε την ορθογραφία, τους τόνους, τα πνεύματα και τα λοιπά σημεία στίξης, ως διακοσμητικά στοιχεία. Όμως όλα αυτά εχουν το σκοπό τους και αναδεικνύουν την καθημερινή μας ομιλία σε τραγούδι.

Αυτό συμπεραίνει ο δημοφιλής Διονύσης Σαββόπουλος σε μια ανακάλυψη του όπως την περιγράφει:

«…ειχα βρεθεί γιά ένα διάστημα ν' ακούω συστηματικά, καινούργια ανέκ­δοτα τραγούδια, επωνύμων και ανωνύμων, γιά λογα­ριασμό της δισκογραφικής έχαιρείας «Λύρα», προκειμέ­νου αυτή νά τά ηχογραφήσει η νά τά επιστρέψει στους συνθέτες. Ειναι δύσκολο ν' απορρίπτεις και ακόμα δυ­σκολότερο νά έξηγεις τό γιατί. Όταν βέβαια τό τραγούδι ειναι τετριμμένο η άτεχνο, ή εξήγηση ειναι εύκολη.

Μου συνέβη όμως νά δω τραγούδια όπου οί στίχοι δεν ήταν άσχημοι και ή μουσική δεν ήταν τυχαία, επιπλέον ταί­ριαζε θεματικά και μέ τους στιχους. Κι όμως, τό τραγούδι συνολικά δέν «κύλαγε» οπως λέμε (οπότε τό επιστρέ­φαμε στον ενδιαφερόμενο μέ διάφορες άσάφειες και ύπεκφυγές. Τό πράγμα μέ άπησχόλησε. "Εφερνα στο μυαλό μου μεγάλες ώραιες έπιτυχίες, παλιά τραγούδια (...) και τά συνέκρινα μ' αυτά πού απέρριπτα, ώσπου μετά άπό μήνες διεπίστωσα κάτι πολύ άπλό: Όταν μία μουσική μετατρέπει συστηματικά τις μακρές συλλαβές σέ βραχειες ή όταν ανεβάζει τήν φωνή έκει όπου υπάρ­χει άπλώς μιά περισπωμένη, ένώ τήν κατεβάζει συστη­ματικά έκει όπου υπάρχει ψιλή οξεία, όταν δηλαδή ή μουσική κινείται αντίθετα - προσέξτε, αντίθετα όχι στο ρυθμό του ποιήματος, άλλά αντίθετα στις άναλογίες το­νισμού και αντίθετα στήν ορθογραφία του - τότε όσο έξυπνη και νά 'ναι, κάνει τό τραγούδι δυσκίνητο και ασθματικό.

Στά πετυχημένα τραγούδια δέν συμβαίνει αυτό. Βέβαια, όταν γράφει κανεις πάνω σ' ένα ρυθμό ή σ' ένα μουσικό δρόμο, πρέπει νά ακολουθήσει τά καλούπια τους, οπότε θά υπάρχουν σημεία όπου αύτη ή πείρα πού περιέγραψα, δέν τηρείται. Αυτό ομως θα συμβει μόνον όταν δεν γίνεται αλλοιως. Και πάντα ή βι­ασμένη λέξη θά τοποθετείται έτσι ώστε νά προηγούνται και νά έπονται επιτυχεις σχιγμές, ώστε να μειώνεται ή εντύπωση της άτασθαλίας, ή οποία έτσι συνδυασμένη ωφελεί, διότι τό τραγούδι αλλοιως θά ήταν μηχανικό. Κάτι τέτοιο δέν τό ειχα προσέξει.

Και ήταν ή πρώτη φορά πού αισθάνθηκα οτι οί τόνοι και τά πνεύματα ισως νά μην ήταν διακοσμήσεις, ισως νά είχαν λόγο. (...)

Μέσα στο στούντιο ειχα και δύο εκπλήξεις.

Νά ή πρώτη: Προσπαθώντας νά ακούσω την διαφορά οξείας και περισπωμένης, διάβασα την φράση: «Λυγά πάντα ή γυναίκα». Τό «πάντα» ακούγεται ψηλότερα άπό τό «λυγά» πού παίρνει περισπωμένη. «Λυγά πάντα ή γυ­ναίκα» ακούγεται όμως περιέργως ψηλότερα κι άπό τό «γυναίκα», πού όμως παίρνει οξεία. Γιατί άραγε;

Τηλε­φώνησα σ' έναν φίλο και έμαθα ότι ή «γυναίκα» οφείλει νά παίρνει περισπωμένη, διότι είναι της τρίτης κλίσεως, ή οποία όμως καταργήθηκε, γι' αυτό πήρε οξεία ή «γυ­ναίκα». Νά λοιπόν, πού άπό άλλο σημείο όρμώμενος, αναγκάστηκα νά συμφωνήσω ότι κακώς καταργήθηκε ή τρίτη κλίση άφου στήν φωνή μας εξακολουθεί νά υπάρ­χει. «Λυγα πάντα ή γυναίκα» λοιπόν και παίρνει και πε­ρισπωμένη.

Ή δεύτερη έκπληξη: "Εδωσα σ' έναν ανύπο­πτο νέο, πού παρευρισκόταν στο στούντιο, νά διαβάσει λίγες φράσεις. Έκει μέσα ειχα βάλει σκοπίμως την ίδια λέξη ως επίθετο και ώς επίρρημα, διότι ειχα πάντα τήν περιέργεια νά διαπιστώσω άν προφέρουμε διαφορετικά τό ωμέγα άπό τό όμικρον. Άκουστε τις φράσεις:

«Ειν' ακριβός αυτός ό αναπτήρας. "As μήν ειν' ωραίος, έχει τήν αξία του. Ναί, ακριβως αυτό ήθελα νά πώ». Ακου­στικως δέν παρατήρησα διαφορά.Εκοψα τις δύο λέξεις και τις κόλλησα τήν μία κατόπιν της άλλης. Άκουστε το! «Ακριβός... ακριβως».

Ελάχιστη διαφορά στο αυτί· ό ηχολήπτης μόνον επεμενε ότι τό δεύτερο ειναι κάπως πιο φαρδύ."As τό ξανα­κούσουμε: «Άκριβ0ς... ακριβως». Ασήμαντη διαφορά.

Συνδέσαμε τότε τον παλμογράφο. Νά τό διάγραμ­μα του επιθέτου «άκριβ0ς», όπως προέκυψε, και νά τό πολύ πλουσιότερο του έπιρρήματος.

Δέν είναι καταπληκτικό; "Οταν τό είδα, τά μηχανή­ματα του στούντιο μου φάνηκαν σάν όργανα του παρα­μυθιού. Ό παλμογράφος μου φάνηκε σάν μιά σκαπά­νη πού, κάτω άπό τό έδαφος τής καθημερινής ομιλίας, ανακαλύπτει αυτό πού δέν έπαψε ποτέ νά υπάρχει, έστω μέσα σέ χειμερία νάρκη, αυτό πού συνειδητοποί­ησαν και προσπάθησαν νά μνημειώσουν οι Αλεξανδρι­νοί δύο χιλιάδες χρόνια πρίν. Τίποτε δέν χάθηκε. Όλα υπάρχουν. Άρκει νά προσέξουμε αυτό τό τραγούδι τής καθημερινής όμιλίας πού πηγαινοέρχεται συνεχώς ανά­μεσα μας. Άκουστε πώς ήχουν οί τονισμοί. Άκουστε τά μακρά. Άκουστε τήν λαϊκή τραγουδίστρια πώς αποδίδει τό ωμέγα ή τήν ψιλή οξεία (...).

Δέν περιφρόνησα καμιά άποψη και δέν κολάκευσα καμιά. Προσπάθησα νά πώ τρεις φορές τρεις άλήθειες.

Πρώτον: Τα ελληνικά ειναι τραγούδι. Κανείς δεν σκέφτηκε ποτέ να απλοποιήσει ενα τραγούδι η να το δεί πρακτικά. Γιατί να δούμε λοιπόν τα ελληνικά, πρακτικά;

Δεύτερον: Οποιος σταθεί αλλαζονικά απέναντι στα ρεφρέν που τον ψυχαγώγησαν δια βίου, στρέφεται εναντίον της προσωπικής του ιστορίας και πίστης. Τα ιδια μπορεί να πάυει ενας λαός με την γλώσσα. Ιδίως αν η γλώσσα του ειναι τα ελληνικά.

Τρίτον: Τα ελληνικά ως τραγούδια ειναι ανυπόφορα δύσκολα. Κανείς δεν τα βγάζει πέρα με τα ελληνικά. Απέναντι στα ελληνικά θα είμαστε πάντα φάλτσοι και αγράμματοι. Αλλά τι να γίνει; Σημασία εχει η συνείδηση οτι τα μιλάμε, οχι για να γίνουμε δεξιοτέχνες, αλλά για να γίνουμε ανθρωποι".

Πατριάρχης Αλεξανδρείας Θεόδωρος ο Β, για τον π.Χαρίτωνα Πνευματικάκι: «Ειχε ελπίδα στο θεό, γι’ αυτό και εμεινε το εργο του»

Σήμερα, φίλοι μου, σας παρουσιάζω μερικά αποσπάσματα απο την προσλαλιά του Πατριάρχη Αλεξανδρείας κ. Θεοδώρου του Β, κλείνοντας την εκδήλωση προς τιμήν του π.Χαρίτωνος Πνευματικάκι, που εγινε στο Παλαιλώνι Χανίων στις 21 Αυγούστου.

"...όπως είχαμε πει με τόν αδελφό μου τόν κ.Σϊμο, θα κάναμε τήν ταπεινή αυτή έκδήλωσι, όπως ταπεινή ήταν ή ζωή του π.Χαρίτωνος. Εζησε μέσα στήν αφάνεια γιά νά τόν δοξάζει ό Θεός και νά ζουμε αύτο τό ώραιο απόγευμα ...
Μετά άπό λίγο ή έκδήλωσι θά τελείωση…… Όμως θά σκέφτομαι τήν όμορφη αυτή βραδιά. Θά δω μετά άπό λίγο τήν άποκεκαλυμμένη πλάκα και ό πατριώτης μας άγιος άνθρωπος του Θεου, επίγειος άγγελος , επουράνιος άνθρωπος, ό π.Χαρίτων, θά λέει σέ ένα άλλο κρητικόπουλο, Θεόδωρε έχε κουράγιο, προχώρα, γιατί πρέπει νά χτυπάνε οί καμπάνες………….
Είχα Σεβασμιώτατε, μία μεγάλη ευλογία πέρυσι, νά βρεθώ στά παιδιά μας στό Κογκό, και νά θαυμάσω τό έργο πού έκανε ό ιεραπόστολος ιερομόναχος ό π.Χαρίτων Πνευματικάκις. Εμεινα περίπου ένα μήνα και θαύμασα, νοσοκομεία, τά μοναστήρια πού τώρα αρχίζουμε τόν δικό μας αφρικάνικο μοναχισμό, άλλά κυρίως τή Θεολογική Ακαδημία, πού φιλοξενεί τόσα παιδιά και θά τήν ζήλευε τό πιό σύγχρονο Πανεπιστήμιο. Πληγώθηκε όμως ή καρδιά μου, γιατί είδα μία πρωτεύουσα τήν Κινσάσα, ακόμα όλοι οί τοίχοι νά έχουν επάνω τά βλήματα, μιά πόλις μέ τόσα προβλήματα, και τότε είδα εκατοντάδες παιδιά μόνα στους δρόμους, και μου εξήγησε ό Υπουργός Υγείας, ότι είναι παιδιά πού δεν έχουν γνωρίσει γονεις και περιπλανώνται στους δρόμους. Έκει όμως ή καρδιά μου έζησε ένα θαυμα, ένα μεγαλείο, μία μεγάλη σφραγίδα, πού μας άφησε αυτός ό γέροντας ό π.Χαρίτων Πνευματικάκις.
Διαβάζωμε, ότι το 1998 άνεπαύθηκε. Δέκα ολόκληρα χρόνια πέρασαν. Και όμως, θέλησε τό σώμα του νά τό χωνέψει ή αφρικάνικη γη, και ό ουρανός νά δεχθη το αγιο του πνευμα. Όμως χάρηκε ή καρδία μου, διότι τό έργο του ήταν πραγματικό, του Χριστού δέν χάθηκε. Όταν κάνεις ένα έργο προσωπικό θά κρατήσει μερικά χρόνια, θά χαθή. Ό π.Χαρίτων όμως, πίστευε πάντα και ειχε ελπίδα στό θεό, γ' αυτό και έμεινε τό έργο του.

"...ή Αφρικη είναι ή "Ηπειρος του μέλλοντος, τό σταυροδρόμι πού θα κριθή ό κόσμος"

Έθαύμασα τόν γέροντα τόν νυν Μητροπολίτη κ.Ίγνάτιο, τόν όποιο ονομάζω παππού και αετό.... συνεχίζει σάν πνευματικό του παιδί αύτο τό τεράστιο έργο.
Παιδιά μου θέλω νά ξέρετε, ότι τό Κονγκό όπου ήταν ό π.Χαρίτων έχει έκτασι οσο ολόκληρη ή Ευρώπη... Του χρόνου πρώτα ό θεός θά πάω στήν Κανάνγκα και θά γονατίσω νά προσκυνήσω στόν τάφο του π.Χαρίτωνος………
Μέσα στήν καρδιά μου παίρνω τήν ευχή τοΰ γέροντος π. Χαρίτωνος.

Σ' ευχαριστούμε γέροντα, παληκάρι ξεκίνησες άπ' αυτό τόν τόπο, έζησες τον μεγάλο σταυρό πού λέγεται ξενιτειά, άλλά εφόσον αγάπησες τον Χριστό σήκωσες αυτό τόν Σταυρό, και το Φώς ή ελπίδα και ή ειρήνη, βασιλεύει στην Αφρική. Θα χτυπήσουμε τις καμπάνες .... και ό ήχος θά φτάση μέχρι τον ουρανό θα άγάλλεται και θάμας δίνει το έναυσμα, ναι παιδιά μου, χτυπάτε τις καμπάνες, γιατί ή Αφρικη είναι ή "Ηπειρος του μέλλοντος, τό σταυροδρόμι πού θα κριθή ό κόσμος. Είναι ό χώρος πού πρέπει νά βασιλεύση ή ειρήνη, ή δικαιοσύνη και ή αγάπη του Χριστού..."

Τα μέλη και οι φίλοι του "Πρωτοκλήτου" απο την Πάτρα

Από το Παλαιλώνι μέχρι το Κονγκό, ταπεινός υπηρέτης της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού ο π. Χαρίτων Πνευματικάκις

Στην εκδήλωση για τα εκατό χρόνια από την γέννηση του π.Χαρίτωνος Πνευματικάκι και δέκα από την κοίμηση του, που πραγματοποιήθηκε στο Παλαιλώνι Χανίων την Πέμπτη 21 Αυγούστου, κεντρικός ομιλητής ηταν ο Πρόεδρος του «Πρωτοκλήτου» κ.Νικος Σίμος.

Μίλησε με λογια θερμά για τον λεβέντη κρητικό παπά-Χαρίτωνα που ευαγγελίσθηκε την Ορθοδοξία και τον Ελληνισμό στην Αφρική.

Σήμερα οι φίλοι της «Μαθητείας» θα απολαυσουν την γεμάτη ενθουσιασμό και αγωνιστικό παλμό ομιλία του Προέδρου Νίκου Σιμου καθώς και κάποια φωτογραφικά στιγμιοτυπα από την εκδήλωση.

Μακαριώτατε,

Απεκάλεσαν τον π.Χαρίτωνα κορώνα του Αποκόρωνα και η σημερινή εκδήλωσις με την τιμητική παρουσία σας αυτό επιβεβαιώνει. Με­γά­λη χα­ρά καί συγ­κί­νη­σι ε­δω στό Πα­λαι­λώ­νι. Ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος, ο Σε­βα­σμι­ώ­τα­τος Χα­νί­ων, Αρ­χι­ε­ρεις καί ιε­ρεις, ε­κλε­κτοί του λα­ου Αρ­χον­τες, οι κά­τοι­κοι του χω­ρι­ου καί της ευ­ρύ­τε­ρης πε­ρι­ο­χης, τά πνευ­μα­τι­κά τέ­κνα του μα­κα­ρι­στου Ι­ε­ρα­πο­στό­λου π.Χα­ρί­τω­νος Πνευ­μα­τι­κά­κι από τήν Κα­νάν­γκα του Κογ­κό πού σπου­δά­ζουν στήν Ελ­λά­δα, η Δι­ευ­θύν­τρια των Σχο­λεί­ων «ΦΩΣ ΕΘΝΩΝ» αδελ­φή Ο­λυμ­πία Χρυ­σι­κου, πολ­λοί συ­νερ­γά­τες του Ι­ε­ρα­πο­στο­λι­κου Συλ­λό­γου «Ο ΠΡΩΤΟΚΛΗΤΟΣ» α­πό τήν Πά­τρα, πού ιδρυ­σε ο π.Χα­ρί­των συ­να­χθή­κα­με εδῶ μέ τήν Υ­ψη­λή πα­ρου­σία σας Μα­κα­ρι­ώ­τα­τε, γιά νά τόν τι­μή­σου­με στόν τό­πο ακρι­βῶς πού ειδε τό φως καί ε­ζη­σε τά παι­δι­κά καί νε­α­νι­κά του χρό­νια.

Εδω στόν Ιε­ρό Ναό του Α­γί­ου Χα­ρα­λάμ­πους α­πέ­ναν­τι α­πό το σπί­τι πού γεν­νή­θη­κε, α­σφα­λως α­να­ψε η πρώ­τη σπί­θα, γιά νά δι­α­θέ­ση τή ζωή του στό Χρι­στό καί στό πλη­σί­ον ο μι­κρός τό­τε κα­τά κό­σμον Χα­ρά­λαμ­πος.

Μα­κα­ρι­ώ­τα­τε ηλ­θα­τε στό Πα­λαι­λώ­νι α­πό τό Βά­μο καί τό Κε­φα­λά δι­α­δρο­μές πού εκα­νε ο π.Χα­ρί­των κα­θη­με­ρι­νά πη­γαί­νον­τας μέ τά πό­δια στό Δη­μο­τι­κό καί τό Γυ­μνά­σιο.

Σ αυτήν τήν Εκ­κλη­σία τε­λει­ό­φοι­τος μα­θη­τής του Γυ­μνα­σί­ου πυρ­πο­λού­με­νος α­πό εν­θεο ζη­λο ε­κα­νε τά πρώ­τα κη­ρύ­γμα­τά του καί κα­λου­σε τούς συγ­χω­ρι­α­νούς του νά ζουν μέ τα­πεί­νω­σι, α­γά­πη καί κα­λο­σύ­νη, χω­ρίς αν­τι­δι­κί­ες καί πά­θη, α­να­λύ­ον­τας μέ τό ζω­η­ρό του υ­φος τά ι­ε­ρά κεί­με­να.

Ο­ταν τε­λεί­ω­σε τίς Θε­ο­λο­γι­κές του σπου­δές στό Πα­νε­πι­στή­μιο Αθη­νῶν καί εκ­πλή­ρω­σε τίς στρα­τι­ω­τι­κές του υ­πο­χρε­ώ­σεις επι­σκέ­φθη­κε τό Α­γιο Ο­ρος καί δι­ά­φο­ρες Μο­νές προ­κει­μέ­νου νά πά­ρη τήν με­γά­λη α­πό­φα­σί του. Τε­λι­κά τόν ειλ­κυ­σε ο ι­ε­ρο­κή­ρυξ του Μη­τρο­πο­λι­τι­κου Να­ου Α­θη­νῶν ο Αρχ. π. Σε­ρα­φείμ Πα­πα­κώ­στας καί εν­τά­χθη­κε αρ­χι­κά στήν Α­δελ­φό­τη­τα Θε­ο­λό­γων της «ΖΩΗΣ» καί αρ­γό­τε­ρα του «ΣΩΤΗΡΟΣ».

Παρών και ο Πρώην Πρωθυπουργός κ.Κωνσταντίνος Μητσοτάκης

Ως λα­ϊ­κός ι­ε­ρο­κή­ρυ­κας πε­ρι­ηλ­θε δι­ά­φο­ρες πό­λεις της Ελ­λά­δος με­τα­ξύ τῶν ο­ποί­ων καί τά Χα­νιά . Χει­ρο­το­νή­θη­κε δι­ά­κο­νος τό 1940 α­πό τόν Αρ­χι­ε­πί­σκο­πο Χρύ­σαν­θο, τόν από Τρα­πε­ζουν­τος καί αρ­γό­τε­ρα ι­ε­ρεύς στήν Ε­δεσ­σα.

Ο μα­κά­ρι­ος π.Χα­ρί­των η­ταν αγω­νι­στής α­κα­τά­βλη­τος. Ο­σοι τόν γνώ­ρι­σαν βε­βαι­ώ­νουν α­νε­πι­φύ­λα­κτα, γιά τήν δυ­να­μι­κό­τη­τα, τό α­νυ­πο­χώ­ρη­το, τόν εν­θου­σι­α­σμό, τό ρι­ψο­κίν­δυ­νο, τό σο­βα­ρό καί αυ­στη­ρό υ­φος του χα­ρα­κτή­ρος του. Δρα­στή­ρι­ος, δη­μι­ουρ­γι­κός, και­νο­τό­μος, δι­ο­ρα­τι­κός τα­κτι­κός, με­θο­δι­κός. Αρ­χον­τας μέ λε­βέν­τι­κη κορ­μο­στα­σιά καί πα­ρά­στη­μα. Ευθυ­τε­νής και ευλί­γι­στος, ως κυ­πά­ρισ­σος, γρή­γο­ρος, αο­κνος.Τα­λαν­του­χος, προι­κι­σμέ­νος μέ πολ­λά προ­σόν­τα καί χα­ρί­σμα­τα. Α­πλός, ανε­πι­τή­δευ­τος, α­με­σος, γλυ­κύς, ευθύς, γλα­φυ­ρός, στό λό­γο μέ ιδι­ά­ζου­σα ικα­νό­τη­τα απο­σπά­σε­ως της προ­σο­χης του ακρο­α­τοῦ καί δό­κι­μος συγ­γρα­φέ­ας. Αγά­πη­σε τά παι­διά καί ασχο­λή­θη­κε μα­ζί τους. Ε­σκυ­ψε στορ­γι­κά πά­νω στά προ­βλή­μα­τά τους. Ζυ­μώ­θη­κε μ αυτά καί βο­ή­θη­σε τή νε­ό­τη­τα. Λά­τρης της βυ­ζαν­τι­νης τέ­χνης. Καλ­λι­τέ­χνης καί θαυ­μα­στής τοῦ ω­ραί­ου. Νοῦς προ­ο­ρα­τι­κός, προ­χω­ρου­σε πιό μπρο­στά απ’ την επο­χή του, ω­στε νά γί­νε­ται «ε­πα­να­στά­της», γιά οσους δέν μπο­ρουσαν νά πα­ρα­κο­λου­θή­σουν τίς ι­δέ­ες πού συ­νε­λάμ­βα­νε. Η­ταν α­συμ­βί­βα­στος. Δέν ειχε σκο­πι­μό­τη­τες. Δέν η­ξε­ρε κο­λα­κει­ες. Ο λό­γος του ηταν λι­τός συ­νο­πτι­κός, δω­ρι­κός. Δέν ε­στό­χευε θέ­σεις καί α­ξι­ώ­μα­τα. Αυ­τά δέν τόν αγ­γι­ζαν.

Ει­χε θέ­σει τόν ε­αυ­τό του τα­πει­νό ερ­γά­τη στόν αμ­πε­λώ­να της Εκ­κλη­σί­ας. Τήν υ­πη­ρε­τουσε μέ υ­ψη­λό εκ­κλη­σι­α­στι­κό φρό­νη­μα, πα­τε­ρι­κή υ­πα­κοή καί ασκη­σι. Η σω­τη­ρία καί μί­ας μό­νον ψυ­χης τόν πλή­ρω­νε χα­ρας καί α­γαλ­λι­ά­σε­ως. Δεν ε­ξιπ­πά­ζε­το α­πό υπε­ρο­ψί­αν, ε­λάμ­βα­νε υπ ο­ψιν του καί τή γνώ­μη ε­νός μι­κρου παι­δι­ου, γιά νά μή πουμε, ο­τι κυ­ρί­ως ε­λάμ­βα­νε υπ’ ο­ψιν τίς γνω­μες των παι­δι­ων. Α­πέ­δι­δε σε κά­θε ε­ναν τό προ­ση­κον. Ἐ­παι­νου­σε καί ε­θαύ­μα­ζε τό κα­λό α­βί­α­στα καί αυ­θόρ­μη­τα. Η­ταν α­νε­πί­φθο­νος, α­νε­ξί­κα­κος.

Ως κλη­ρι­κός μέ πύ­ρι­νο ζηλο αφο­σι­ώ­θη­κε στήν Εκ­κλη­σία. Ως ιε­ρο­κή­ρυ­κας ε­σπει­ρε τό Θειο Λό­γο σέ κά­θε ση­μειο τῆς Ελ­λά­δος, οπου καί αν ευρέ­θη­κε, μέ παλ­μό ζω­ης, μέ εν­θου­σι­α­σμό ξε­ση­κω­μου, α­ψη­φων­τας κά­θε κίν­δυ­νο.

Στίς πό­λεις πού υ­πη­ρέ­τη­σε εν­το­να α­φη­σε τά ιχνη της ποι­μαν­τι­κης δρα­στη­ρι­ό­τη­τος του. Ση­μαν­τι­κή η­ταν ἐν γέ­νει η θρη­σκευ­τι­κή και ε­θνι­κή προ­σφο­ρά του.

Ο­λα αυτά ο­μως θα προ­σπε­ρα­σθουν, για να ε­στι­ά­σου­με την προ­σο­χή μας στα τε­λευ­ταία 25 χρό­νια της ζω­ης του.

Το 1973 παίρ­νει μια ιστο­ρι­κή και γεν­ναία α­πό­φα­σι. Να φύ­γη για την Α­φρι­κή. Να φύ­γη για το Χρι­στό. Να φύ­γη για τους ιθα­γε­νεῖς α­δελ­φούς.

Το ερ­γο του στην Ελ­λά­δα ει­χε ο­λο­κλη­ρω­θει, τον α­νέ­με­νε τώ­ρα η α­πο­κο­ρύ­φω­σις. Η εκ­πλή­ρω­σις ε­νός υ­ψη­λοῦ χρέ­ους, πού α­παι­τουσε ηρω­ική αυ­τα­πάρ­νη­σι και αν­το­χή.

Ο θά­να­τος του α­ει­μνή­στου πρω­το­πό­ρου Ι­ε­ρα­πο­στό­λου Αρχ.π.Χρυ­σο­στό­μου Πα­πα­σα­ραν­τό­που­λου, στήν καρ­διά της Α­φρι­κης, πα­λαι­ου του φί­λου τον ειχε α­να­στα­τώ­σει. Το κή­ρυ­γμα της Ορ­θο­δο­ξί­ας δεν ε­πρε­πε να στα­μα­τή­ση.

Η κλή­σις α­πό τό Θεό του ε­γι­νε. Αυ­τός τα­πει­νά την απο­δέ­χθη­κε. Οι φί­λοι, οι πνευ­μα­τι­κοί α­δελ­φοί και τέ­κνα η­σαν από δι­στα­κτι­κοί μέ­χρι αν­τί­θε­τοι, του υ­πεν­θύ­μι­ζαν τις δυ­σκο­λί­ες. Ο­μως κα­νείς δεν μπο­ρου­σε να εμ­πο­δί­ση αυ­το το πέ­τα­γμα και πο­λύ πε­ρισ­σό­τε­ρο να του το αρ­νη­θη.

Η­ταν γνω­στός ο αλύ­γι­στος χα­ρα­κτηρας του. Δεν υ­πο­χω­ρου­σε ο­ταν επί­στευε, ο­τι ε­πι­τε­λουσε το θέ­λη­μα του Θε­ου. Πί­σω του δεν υ­πηρ­χαν αν­θρω­ποι να τον στη­ρί­ξουν σε μία τέ­τοια α­πό­φα­σι, αλ­λά α­πε­ναν­τί­ας να τον α­πο­θαρ­ρύ­νουν. Και η η­λι­κία του, τό­τε ηταν 65 χρο­νων, δεν συ­νη­γο­ρου­σε.

Ο Θε­ός ο­μως ει­χε μι­λή­σει στην ψυ­χή του. Αυτός βρι­σκό­ταν πί­σω του. Αυ­τός και μό­νον τον ε­νε­θάρ­ρυ­νε και τον ε­στή­ρι­ζε. Αυ­τός του ε­δει­χνε την κα­τεύ­θυν­σι της πο­ρεί­ας. «Δι­α­βάς εις Α­φρι­κήν». Ο π.Χα­ρί­των ε­σκυ­ψε το κε­φά­λι και προ­χώ­ρη­σε στο α­γνω­στο για την α­γά­πη Ε­κεί­νου.Ο­ταν εφθα­σε στην Κα­νάν­γκα του Κογ­κό ( 19-7-73) τά πρά­γμα­τα δεν η­σαν ιδα­νι­κά. Υ­πηρ­χε μό­νον μία υ­πο­τυ­πώ­δης ο­μά­δα 30 πι­στων πε­ρί­που. Αλ­λοι­ως τά πε­ρί­με­νε και αλ­λα βρη­κε. Ο α­οί­δι­μος π.Χρυ­σό­στο­μος ε­μει­νε ε­κει μι­κρό δι­ά­στη­μα και ε­πι­συμ­βά­σης της εκ­δη­μί­ας του δεν πρό­λα­βε να κά­νη τί­πο­τα πε­ρισ­σό­τε­ρο.

Συ­νήν­τη­σε δυ­σκο­λί­ες τρο­με­ρές, εμ­πό­δια, αν­τι­ξο­ό­τη­τες, στε­ρή­σεις και της α­πα­ραι­τή­του τρο­φης, α­σθέ­νει­ες, κιν­δύ­νους μέ­χρι α­φα­νι­σμου του ως ιδι­ος α­νέ­φε­ρε: « Αρ­χι­κά βρη­κα εμ­πό­δια και δι­ω­γμό μέ­χρι θα­νά­του, αλ­λά δεν φο­βή­θη­κα, ε­μει­να. Η Ορ­θο­δο­ξία δεν φο­βα­ται. Οι ι­ε­ρεις του Θε­ου του Υ­ψί­στου δεν φο­βουν­ται ουτε το θά­να­το» ( 26-10-88).

Δεν ε­κάμ­φη, δεν ο­λι­γο­ψύ­χη­σε. Πά­λαι­ψε, αγω­νί­στη­κε, πό­νε­σε, δά­κρυ­σε, μά­τω­σε, ε­πέ­με­νε. Ο­κτώ ολό­κλη­ρα χρό­νια δού­λε­ψε ε­ξαν­τλη­τι­κά θέ­τον­τας γε­ρές και α­κλό­νη­τες βά­σεις του Ι­ε­ρα­πο­στο­λι­κου ερ­γου.

Ο π.Χαρίτων με τα μαύρα "διαμάντια" του

Τα πνευματικά παιδιά του π.Χαρίτωνος, επιστήμονες σήμερα, ψάλλουν στην μνήμη του...

Ο Πατριαρχης Αλεξανδρείας κ.Θεόδωρος Β με τα πνευματικά παιδιά του π.χαρίτωνος και τον κ.Νίκο Σίμο

Ο­λα αυ­τά τά σκλη­ρά χρό­νια ει­χε ως δω­ρο θε­ου μο­να­δι­κή βο­η­θό και συ­νερ­γά­τη την α­εί­μνη­στο α­δελ­φή Ολ­γα Πα­πα­σα­ράν­του, γυ­ναι­κα ο­σία, και ευλο­γη­μέ­νη, πού κύρ­τω­σε σκυμ­μέ­νη στην προ­σευ­χή και τον αν­θρώ­πι­νο πό­νο.

Οι κα­λύ­τε­ρες ημέ­ρες δεν αρ­γη­σαν να α­να­τεί­λουν και να ε­νι­σχύ­σουν τον α­κού­ρα­στο Ιε­ρα­πό­στο­λο. Πλαι­σι­ώ­θη­κε α­πό τους πρώ­τους ι­θα­γε­νεις κλη­ρι­κούς. Οι πι­στοί αρ­χι­σαν να γί­νων­ται ε­κα­τον­τά­δες, χι­λι­ά­δες. Ο πε­ρί­τε­χνος Να­ός του Α­γί­ου Αν­δρέ­ου ανυ­ψώ­θη­κε εν μέ­σω α­φαν­τά­στων δυ­σκο­λι­ων και κα­τέ­στη κέν­τρο και ορ­μη­τή­ριο της Ι­ε­ρα­πο­στο­λης. Η ορ­θό­δο­ξος πί­στις ρί­ζω­σε βα­θειά στην πε­ρι­ο­χή του Κα­σάϊ.

Οι ευλο­γί­ες του Θε­ου α­κο­λού­θη­σαν η μία, την αλ­λη. Ηλ­θαν και οι εξ’ Ελ­λά­δος συ­νερ­γά­τες. Α­δελ­φές νο­σο­κό­μες, δα­σκά­λες, κα­θη­γή­τρι­ες των χρι­στι­α­νι­κων αδελ­φο­τή­των , σι­γά σι­γά προ­στέ­θη­καν στό στε­λε­χι­α­κό δυ­να­μι­κό και το ερ­γο ε­πε­κτά­θη­κε κα­τά τρό­πον θαυ­μα­στόν. Το πα­λαιό πνευ­μα­τι­κό του τέ­κνο Αρχ. π. Ιγνά­τι­ος Μα­δεν­λί­δης, ιε­ρο­κή­ρυξ Λα­ρί­σης τό­τε, δι­ά­δο­χος του κα­τό­πιν και σή­με­ρα Μη­τρο­πο­λί­της Κεν­τρώ­ας Αφρι­κης τόν βο­η­θου­σε α­πο­τε­λε­σμα­τι­κά τά τε­λευ­ταια χρό­νια.

Ε­ζη­σε μέ­χρι τα 90 και ε­λοι­ω­σε σαν και­ό­με­νη λαμ­πά­δα σκορ­πί­ζον­τας το Φως της Ορ­θο­δο­ξί­ας. Ειδε τά α­πο­τε­λέ­σμα­τα των κό­πων του. Χι­λι­ά­δες πι­στούς, δε­κά­δες συ­νερ­γά­τες, ι­ε­ρεις δα­σκά­λους, κα­θη­γη­τές, Να­ούς, Σχο­λεια, μα­θη­τές α­πο­φοί­τους, ι­α­τρεία, Σε­μι­νά­ρια και κτή­ρια πολ­λά.

Μία περιεκτική εικόνα του εργου του μπορειτε να εχετε από την φωτογραφική εκθεσι πού βλέπετε πάνω στο μπεντένι για να χρησιμοποιήσω κρητική εκφρασι.

Επιτρέψατε μου ­να ανα­φέ­ρω ενα μό­νο πε­ρι­στα­τι­κό εν­δει­κτι­κό της γεν­ναι­ό­τη­τος και της πί­στε­ως του αν­δρός πού το περιγράφει ο ιδιος.

«Το 1991 στο Κογ­κό εκ­δη­λώ­θη­κε εμ­φύ­λι­ος σπα­ρα­γμός πού απεί­λη­σε να κα­τα­στρέ­ψει τά πάν­τα, οπως πε­ρι­γρά­φει ο ι­δι­ος οσων συ­νέ­βη­σαν τό­τε.

«Τά πρά­γμα­τα ο­ξύν­θη­καν εως το ε­πα­κρον. Η Κα­νάν­γκα πού αλ­λο­τε η­ταν τό­σο η­συ­χη ε­ξα­φνα εξε­τρο­χι­ά­σθη ε­πι­κίν­δυ­να. Στίς 26 Οκτω­βρί­ου 1991 ε­ξέ­σπα­σε ε­να τρο­με­ρό κυ­μα βί­ας και λε­η­λα­σί­ας! Ο­λη τη νύχ­τα ηκού­ον­το σφο­δροί και αδι­ά­κο­ποι πυ­ρο­βο­λι­σμοί ατά­κτου στρα­του, πού α­να­στά­τω­σε την πό­λι ψά­χνον­τας να βρη σπί­τια και τά κα­τα­στή­μα­τα-μα­γα­ζιά, πού ε­μει­ναν α­κό­μη ορ­θια, για να λε­η­λα­τή­ση, βο­η­θουν­τος πάν­το­τε και του ε­ξα­θλι­ω­μέ­νου λα­ου. Τά ξη­με­ρώ­μα­τα της 26 Ο­κτω­βρί­ου ηρ­θε και η σει­ρά μας! Ει­χαν προ­η­γη­θει βαν­δα­λι­σμοί και φό­νοι σε αλ­λες Ι­ε­ρα­πο­στο­λές και ει­μα­στε τη νύχ­τα ο­λοι στο πό­δι α­γρυ­πνοι. Σε μία στι­γμή α­κούω δυ­να­τούς πυ­ρο­βο­λι­σμούς στη δεύ­τε­ρη με­γά­λη σι­δε­ρέ­νια πόρ­τα στην ει­σο­δο.

Τό­τε ε­πλη­σι­ά­σα την ει­κό­να της Πα­να­γί­ας της Πορ­τα­ιτισ­σας, πού ειναι κρε­μα­σμέ­νη στον τοι­χο ε­ξω της πόρ­τας του δω­μα­τί­ου μου καί φώ­να­ξα «Πα­να­γία, κά­νε το θαυ­μα σου τώ­ρα!»

Οι στρα­τι­ώ­τες ει­χαν μπει ευ­θύς μέ­σα. Α­φου προ­χώ­ρη­σαν λί­γα βή­μα­τα κα­τά­λα­βαν, ο­τι βρέ­θη­καν στην αυ­λή της Ιε­ρα­πο­στο­λης μας καί ειπαν στον φύ­λα­κα : «Μας συγ­χω­ρειτε, κά­να­με λά­θος, δέν ξέ­ρα­με, ο­τι χτυ­πή­σα­με στη Mission Orthodoxe και εφυ­γαν σι­γά σι­γά ».

Χα­ρά καί ανα­κού­φι­σις δι­ε­δέ­χθη τήν ολο­νύ­κτι­ον τρο­μά­ρα, αι­νος δέ καί δό­ξα στόν Μο­νο­γε­νη Υιόν της Παρ­θέ­νου καί στήν Μη­τέ­ρα Του δά, τήν Πα­να­γία μας , τήν Πορ­ται­τισ­σά μας ,πού εκα­νε ον­τως τό θαυ­μα της, α­μέ­σως «τώ­ρα».

Στήν συ­νέ­χεια ε­ξι­στο­ρει, πως η επι­κρα­του­σα ε­κνο­μος καί ε­κρυ­θμος κα­τά­στα­σις, ω­θη­σε τόν Ελ­λη­να Πρέ­σβυ καί τόν Μη­τρο­πο­λί­τη, πού ως υπεύ­θυ­να πρό­σω­πα ε­βλε­παν τούς κιν­δύ­νους , νά δώ­σουν εν­το­λή στό Ι­ε­ρα­πο­στο­λι­κό κλι­μά­κιο να εγ­κα­τα­λεί­ψη, ε­στω καί προ­σω­ρι­νά τή χώ­ρα.

Τό­τε ο πα­τήρ Χα­ρί­των ε­δω­σε τήν ε­ξης α­πάν­τη­σι:

«Κύ­ριε Πρέ­σβυ, σε­βό­μα­στε, ο­σα λέ­τε, ο­μως πα­ρα­κα­λου­με,α­φηστε μας ε­δω, δέν θα πά­θω­με τί­πο­τε. Θά σε­βα­στουν τήν πα­ρα­μο­νή μας.Η κοι­νω­νία της Κα­νάν­γκα , υ­πάλ­λη­λοι, στρα­τι­ω­τι­κοί, τό Κυ­βερ­νει­ον δι­κα­στι­κοί καί λα­ός μή Ορ­θό­δο­ξοι, τι­μα καί αγα­πα το ερ­γο μας , τά Σχο­λεια μας, τήν Ορ­θο­δο­ξία μας.

Στο σπίτι του π.Χαρίτωνος, με τον ανηψιό του κ.Μποτωνάκη

Ε­άν φύ­γω­με, θά μας ε­πι­κρί­νουν. Ωστε μό­νο λό­για η­ξευ­ραν καί αυτοί νά λέ­νε.... Καί τό­τε δι­και­ουν­ται νά κα­τα­στρέ­ψουν πάν­τα ο­σα θά α­φή­σω­με. Δέν θά φύ­γω­με , λοι­πόν κ. Πρέ­σβυ καί­τοι η αγά­πη σας μας συγ­κι­νει καί μας σπρώ­χνει. Θά μεί­νω­με μέ τον κα­κο­πα­θουν­τα λα­όν του Ζα­ιρ. Ε­πί τέ­λους ε­νας θά­να­τος, σέ τέ­τοι­ες στι­γμές, α­ξί­ζει πιό πο­λύ α­πό ε­κα­τομ­μύ­ρια λό­για. Αλλ’ ε­μεις δέν τόν α­ξί­ζου­με τόν θά­να­τον αυ­τόν, γι’ αυτό κα­νείς δέν θά μας πει­ρά­ξη. Ο Πρέ­σβυς δέν ε­πέ­μει­νε πε­ρισ­σό­τε­ρο.

Μό­λις α­κού­σθη­κε, ο­τι τό κλι­μά­κιο της Ορ­θο­δό­ξου Ιε­ρα­πο­στο­λης πα­ρέ­μει­νε στήν θέ­σιν του εχά­ρι­σαν πάν­τες καί α­νέ­πνευ­σαν!

Μπρά­βο στήν Ορ­θο­δο­ξία! ει­πε ο Κυ­βερ­νή­της.

Ο­ταν πα­ρου­σι­ά­στη­καν οι α­σθέ­νει­ες του γή­ρα­τος καμ­μία σκέ­ψι δεν εκα­νε για ε­πι­στρο­φή στην Ελ­λά­δα.

Η ψυ­χή και ο νους του ει­χαν δο­θει ο­λο­κλη­ρω­τι­κά στους Α­φρι­κα­νούς.

Παρ’ ο­τι πάν­τα δι­α­κα­ως νο­σταλ­γου­σε την πα­τρί­δα και προ­σευ­χό­ταν, για την πνευ­μα­τι­κή και ε­θνι­κή δι­καί­ω­σί της, η­θε­λε αυ­τός ο βα­σα­νι­σμέ­νος τό­πος να ειναι η αφε­τη­ρία του τε­λι­κου προ­ο­ρι­σμου του. Ε­κει προ­τί­μη­σε να α­φή­ση το φθαρ­τό του σωμα, οπως και ε­γι­νε. Εφυ­γε ο­σι­α­κά, α­νώ­δυ­να, ει­ρη­νι­κά την Κυ­ρι­α­κή το με­ση­μέ­ρι 29-3-1998, δί­νον­τας ευ­χές και συμ­βου­λές στους συ­νερ­γά­τες του .

Με το «Χρι­στός Α­νέ­στη» στα χεί­λη και τε­λευ­ταία λέ­ξι του την ε­πί­κλη­σι «Πα­να­γία μου», α­φου με­τά­λα­βε το πρωι των Αχράν­των Μυ­στη­ρί­ων.

Κα­τέ­λι­πε ως υ­ψι­κά­ρη­νος κα­τά­καρ­πος ε­λαία, θαυ­μα­στά ε­πι­τεύ­γμα­τα και πνευ­μα­τι­κές υπο­θηκες. Ευ­ηγ­γε­λί­σθη την Ορ­θο­δο­ξία και τον Ελ­λη­νι­σμό στην Α­φρι­κή, εν τα­πει­νώ­σει και α­πλό­τη­τι.

Η­ταν με ε­να λό­γο Α­γι­ος, ο­πως πι­στεύ­ου­με ε­μεις και ο­σοι ε­ζη­σαν κον­τά του και ζη­τουν τώ­ρα τις με­σι­τεί­ες του α­πό τον ου­ρα­νό.

Ο π.Χα­ρί­των προ­ώ­θη­σε ου­σι­α­στι­κά με την ση­μαν­τι­κή προ­σφο­ρά του την ε­πέ­κτα­σι του Ι­ε­ρα­πο­στο­λι­κου ερ­γου. Ε­γι­νε α­φορ­μή με το πα­ρά­δει­γμα του και αλ­λοι να ακο­λου­θή­σουν το δρό­μο της Ι­ε­ρα­πο­το­λης. Ε­μει­νε στα­θε­ρά ε­πί 25 χρό­νια στο Κον­γκό, α­φή­νον­τας κά­θε αλ­λη δρα­στη­ρι­ό­τη­τα η δε­σμούς πού μπο­ρού­σαν να τον απο­σπά­σουν στην Ελ­λά­δα και ε­δω­σε με αυ­τον τον τρό­πο το δι­κό του στί­γμα για κά­θε ε­να πού φλέ­γε­ται α­πό Ιε­ρα­πο­στο­λι­κές ε­φέ­σεις.

Συγ­κρο­τη­μέ­νος, σώ­φρων συ­νε­τός σε­μνός προ­σε­κτι­κός, χα­ρι­τω­μέ­νος από το Θεό καλ­λι­ερ­γου­σε υ­πο­μο­νε­τι­κά χα­ρα­κτη­ρες επλα­θε τις α­ρε­τές στις ψυ­χές των δε­χο­μέ­νων την πί­στι εμ­πέ­δω­νε την Ορ­θο­δο­ξία.

"Δεν ειχε σκοπιμότητες. Δεν ηξερε κολακείες...Δεν εστόχευε θέσεις και αξιώματα. Αυτά δεν τον αγγιζαν".

Οσο θα πα­ρέρ­χε­ται ο χρό­νος τό­σο το μέ­γε­θος και η α­ξία του αν­δρός θα α­πο­τι­μων­ται στίς σω­στές δι­α­στά­σεις τους.

Η Εκ­κλη­σία της Κα­νάν­γκα θα σε­μνύ­νε­ται γι­α­τί απέ­κτη­σε ε­ναν α­κό­μη α­γιο! Οι δι­κές του ε­που­ρά­νι­ες δε­ή­σεις θα ειναι πο­λύ­τι­μες στην πο­ρεία της προς την αι­ω­νι­ό­τη­τα.

Ε­ξε­δί­πλω­σα ε­νώ­πι­όν σας με­ρι­κές πτυ­χές του πο­λύ­α­θλου Πα­τρός, μέ τήν ελ­πί­δα οτι θά προ­ξε­νή­σουν ευ­γε­νη ε­ρε­θί­σμα­τα σέ ο­λους.Ομο­λο­γω ο­μως, ο­τι πα­ρέ­λει­ψα πά­ρα πολ­λά κε­φά­λαια της ζω­ης του. Δέν σας α­νέ­φε­ρα τό­σα καί τό­σα πε­ρι­στα­τι­κά. Τά ε­κτε­θέν­τα η­σαν ελ­λι­πη.

Εκ της πι­έ­σε­ως του χρό­νου καί της δι­κης μου α­δυ­να­μί­ας τόν αδί­κη­σα!

Θά τόν εκ­φρά­σω ο­μως πι­στεύω α­πό­λυ­τα μέ αυ­τές τίς τρεις λέ­ξεις .

Α­νά­στα­σις, φως, καμ­πά­νες.

-Ε­πί­στευε α­κρά­δαν­τα καί ε­δο­νει­το α­πό τό γε­γο­νός της Α­να­στά­σε­ως.

Τή ζουσε καί τή με­τέ­δι­δε. Ο­χι βέ­βαια μό­νο κά­θε Πά­σχα, πού τά συ­ναι­σθή­μα­τα ειναι εν­το­να σέ ολους, αλ­λά κά­θε Κυ­ρι­α­κή, κά­θε μέ­ρα, πε­ρι­πα­του­σε, ως υιός Α­να­στά­σε­ως.Ε­ψα­λε συ­χνά τό « Χρι­στός Α­νέ­στη», παι­α­να πα­νη­γυ­ρι­κό, σέ κά­θε ξε­χεί­λι­σμα της ψυ­χης του.

-Τό φως πάν­τα ει­χε πρό των ο­φθαλ­μων του, τόν Κύ­ριο, τό Φως τό α­λη­θι­νόν. Σ’αυτόν κα­τηυ­θύ­νε­το «φως ταις τρί­βοις μου», «καί τό φως ἐν τη σκο­τία φαί­νει». Μέ­σα στό φως τοῦ Ευ­αγ­γε­λί­ου ε­λαμ­πε καί κα­θι­στου­σε κοι­νω­νούς αυτου του φω­τός, ολους , γιά ο­σους ειχε τήν ευ­θύ­νη, ως πνευ­μα­τι­κός ,ως ιε­ρέ­ας, ως ιε­ρα­πό­στο­λος.

-Οι καμ­πά­νες , ο η­χος τους, οι γλυ­κές με­λω­δί­ες τους , του ησαν τό­σο προ­σφι­λη. Ε­ξέ­φρα­ζαν τήν δύ­να­μι, τήν ορ­μή, τήν μα­χη­τι­κό­τη­τα του, αλ­λά καί τίς ευαι­σθη­σί­ες του ψυ­χι­κου του κό­σμου. Α­κοῦ­στε τί επί­και­ρο γρά­φει σέ ε­να α­πό τά βι­βλία του:

«Ας κτυ­πουν οι καμ­πά­νες, ας με­τα­δί­δουν τό χαρ­μό­συ­νο μή­νυ­μά τους ! Μέ­σα στούς τό­σους κτύ­πους της υ­λο­φρο­σύ­νης καί πα­ρα­φρο­σύ­νης του αν­θρώ­που των μη­χα­νων, των φο­νι­κων οπλων, των βομ­βων των α­ε­ρο­πλά­νων καί των κρό­των των πυ­ρο­βό­λων ο ηχος πού οι καμ­πά­νες θά εκ­πέμ­πουν, θά ξε­χω­ρί­ζη πάν­το­τε. Θά κα­θα­ρί­ζη τήν α­τμό­σφαι­ρα καί θά γί­νε­ται τό αν­τί­βα­ρο καί το αν­τι­φάρ­μα­κο στήν ση­ψι καί τήν κα­τα­στρο­φή.Ο ου­ρά­νι­ος η­χος τους θά σκορ­πί­ζη τά σύν­νε­φα του μί­σους καί της αν­θρώ­πι­νης κα­κό­τη­τας. Κτυ­πα­τε καμ­πά­νες .Τό ει­ρη­νι­κό καί λυ­τρω­τι­κό αγ­γελ­μά τους θά σκορ­πί­ζη στή γη μία πα­ρη­γο­ρία καί μία ελ­πί­δα.

Τή με­γα­λύ­τε­ρη ει­δη­σι καί τό με­γα­λύ­τε­ρο μή­νυ­μα πού ά­κού­στη­κε πο­τέ στή γη. Ο­τι εἶ­ναι μα­ζί μας ο Θε­ός !!

Λί­γο πρίν κλεί­ση τά μά­τια του, γιά νά τ’ ανοί­ξη στήν αι­ω­νι­ό­τη­τα, τίς εν­νοι­ες αυ­τῶν των τρι­ων λέ­ξε­ων ζου­σε. Μ’αυτές πά­λευε, μ’ αυ­τές ει­ρή­νευε.

Μέ ΄΄ στεν­το­ρεία τῆ φω­νη ΄΄ ε­ψα­λε τό ΄΄ Χρι­στός Α­νέ­στη ΄΄. Με­τά α­πήγ­γει­λε τή Δο­ξο­λο­γία.΄΄Δό­ξα σοι, τω δεί­ξαν­τι τό Φως ΄΄

καί κα­τέ­λη­ξε μέ τήν θρι­αμ­βευ­τι­κή ι­α­χή:

«Χτυ­πα­τε τίς καμ­πά­νες της Ορ­θο­δο­ξί­ας

σέ ολη την Α­φρι­κή.

σε ο­λη τήν Α­φρι­κή

σέ ο­λη τήν Α­φρι­κή

Χτυ­πα­τε τίς καμ­πά­νες της Ορ­θο­δο­ξί­ας.

Τίς καμ­πά­νες της Ορ­θο­δο­ξί­ας ,

Της Ορ­θο­δο­ξί­ας ,

ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ»