Παρασκευή 16 Νοεμβρίου 2012

ΠΡΩΤΟΚΛΗΤΕΙΑ 2012 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ



ΠΡΩΤΟΚΛΗΤΕΙΑ 2012 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ



ΚΥΡΙΑΚΗ 4 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2012
ΩΡΑ:  7.00-10.00
ΝΕΟΣ Ι. Ν. ΑΓΙΟΥ ΑΝΔΡΕΟΥ ΠΑΤΡΩΝ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 9 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2012
ΩΡΑ:     21.00-00.30
ΠΑΛΑΙΟΣ Ι. Ν. ΑΓΙΟΥ ΑΝΔΡΕΟΥ
ΙΕΡΑ ΑΓΡΥΠΝΙΑ 
ΚΥΡΙΑΚΗ 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2012
ΩΡΑ: 7.00-10.30
Ι.Ν. ΤΙΜΙΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ ΤΕΡΨΗΣ ΠΑΤΡΩΝ
ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΚΑΛΛΟΥΣ ΝΕΟΔΜΗΤΟΥ ΝΑΟΥ

ΩΡΑ:  17.00
Ι. Ν. ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΠΑΤΡΩΝ
ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ. ΣΥΝΑΞH ΦΙΛΟΠΤΩΧΩΝ ΤΑΜΕΙΩΝ. ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
ΤΕΤΑΡΤΗ 14 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2012
ΩΡΑ:19.00
ΔΙΑΚΙΔΕΙΟΣ ΣΧΟΛΗ ΛΑΟΥ
ΟΜΙΛΙΑ ΥΠΟ ΤΟΥ κ. ΚΩΝ/ΝΟΥ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ ΜΕ ΘΕΜΑ: "Η ΜΕΧΡΙ ΑΧΑΪΑΣ ΠΟΡΕΙΑ ΚΑΙ ΔΡΑΣΙΣ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΑΝΔΡΕΟΥ, Ο ΜΑΡΤΥΡΙΚΟΣ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΣ, ΚΑΙ Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΤΩΝ ΤΙΜΙΩΝ ΛΕΙΨΑΝΩΝ ΤΟΥ"
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 16 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2012
ΩΡΑ:7.00-9.00 
ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ,
9.30-13.30 ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ
ΝΕΟΣ Ι. Ν. ΑΓΙΟΥ ΑΝΔΡΕΟΥ
ΓΕΝΙΚΗ ΙΕΡΑΤΙΚΗ ΣΥΝΑΞΗ - ΗΜΕΡΙΔΑ ΜΕ ΘΕΜΑ: "Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΩΝ ΜΝΗΜΟΝΙΩΝ"

ΩΡΑ:  21.00-00.30
ΠΑΛΑΙΟΣ Ι. Ν. ΑΓΙΟΥ ΑΝΔΡΕΟΥ
ΙΕΡΑ ΑΓΡΥΠΝΙΑ  
ΚΥΡΙΑΚΗ 18 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2012
ΩΡΑ:  7.00-10.30
Ι.Ν. ΑΓΙΩΝ ΠΑΝΤΩΝ ΠΕΡΙΒΟΛΑΣ
ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΚΑΛΛΟΥΣ
ΝΕΟΔΜΗΤΟΥ ΝΑΟΥ

ΩΡΑ:17.30
ΝΕΟΣ Ι. Ν. ΑΓΙΟΥ ΑΝΔΡΕΟΥ
ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ - ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΤΩΝ ΙΕΡΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΜΟΝΑΧΩΝ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΠΑΤΡΩΝ
ΔΕΥΤΕΡΑ 19 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2012
ΩΡΑ:19.00
ΠΑΛΑΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΛΟΥΤΡΑ
ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΕΚΘΕΣΕΩΣ ΓΡΑΜΜΑΤΟΣΗΜΟΥ  ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΛΕΥΚΩΜΑΤΟΣ ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΣ Ι.Μ. ΠΑΤΡΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΩΝ ΜΕ ΘΕΜΑ "ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΝΑΟΙ ΤΩΝ ΠΑΤΡΩΝ"
ΤΡΙΤΗ 20 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2012
ΩΡΑ:20.00
ΣΥΝΕΔΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ Α.Τ.Ε.Ι. ΠΑΤΡΩΝ
ΕΚΚΔΗΛΩΣΗ ΠΟΛΥΦΩΝΙΚΗΣ ΧΟΡΩΔΙΑΣ ΠΑΤΡΩΝ
ΤΕΤΑΡΤΗ 21 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2012
ΩΡΑ: 19.30
ΝΕΟΣ Ι. Ν. ΑΓΙΟΥ ΑΝΔΡΕΟΥ
ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΥΛΛΟΓΟ ΙΕΡΟΨΑΛΤΩΝ ΠΑΤΡΩΝ & ΠΕΡΙΧΩΡΩΝ   "ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ"
ΠΕΜΠΤΗ 22 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2012
ΩΡΑ:  7.00-10.00
ΝΕΟΣ Ι. Ν. ΑΓΙΟΥ ΑΝΔΡΕΟΥ
ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΝΟΠΛΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ, ΤΩΝ ΣΩΜΑΤΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ, ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ

ΩΡΑ:19:00
ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ
ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΕΚΘΕΣΕΩΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΜΕ ΤΙΤΛΟ:"Η ΣΜΥΡΝΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ"
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 23 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013
ΩΡΑ:19.00
ΔΙΑΚΙΔΕΙΟΣ ΣΧΟΛΗ ΛΑΟΥ
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΟΥ
κ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΔΗΜΑΚΑΚΟΥ ΜΕ ΤΙΤΛΟ:
"Ο ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ"

ΩΡΑ: 21.00-00.30
ΠΑΛΑΙΟΣ Ι. Ν. ΑΓΙΟΥ ΑΝΔΡΕΟΥ
ΙΕΡΑ ΑΓΡΥΠΝΙΑ.ΑΠΟΔΟΣΙΣ ΕΓΚΩΜΙΩΝ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΑΠΟΣΤΟΛΟ ΑΝΔΡΕΑ ΑΠO ΤΟΝ ΧΟΡΟ "ΠΑΝΥΜΝΗΤΟΣ"
ΣΑΒΒΑΤΟ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2012
ΩΡΑ:12.00
ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ "ΑΣΤΗΡ"
ΦΟΡΟΥΜ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ (ΠΟΛΥΣΥΝΕΔΡΙΟ).       ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΗΣ Ι.Μ. ΠΑΤΡΩΝ.ΘΕΜΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ:  "ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΣΗΜΕΡΑ ΓΙΑ ΝΑ ΕΠΙΒΙΩΣΟΥΜΕ. ΤΙ ΛΕΜΕ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΑΣ ΓΙΑ ΜΕΛΛΟΝ ΤΟΥΣ"

ΩΡΑ:  18.00
ΝΕΟΣ Ι.Ν. ΑΓΙΟΥ ΑΝΔΡΕΟΥ
ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ ΕΟΡΤΗΣ ΑΧΑΙΩΝ ΑΓΙΩΝ. ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ. ΒΡΑΒΕΥΣΗ ΤΩΝ ΠΡΩΤΕΥΣΑΝΤΩΝ ΣΤΙΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΙΣΑΧΘΕΝΤΩΝ ΣΤΑ Α.Ε.Ι. ΚΑΙ Α.Τ.Ε.Ι.
ΚΥΡΙΑΚΗ 25 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2012
ΩΡΑ: 7.00-10.30
ΝΕΟΣ Ι.Ν. ΑΓΙΟΥ ΑΝΔΡΕΟΥ
ΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΗ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ. ΚΗΡΥΓΜΑ ΥΠΟ ΤΟΥ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ.ΛΙΤΑΝΕΥΣΙΣ ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΚΑΡΑΣ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΑΝΔΡΕΟΥ

ΩΡΑ: 18.00
ΣΥΝΕΔΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ
ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΝΕΟΛΑΙΑΣ ΤΗΣ Ι.Μ. ΠΑΤΡΩΝ. ΘΕΜΑ: "90 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ"
ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2012
ΩΡΑ:   20.00
ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟΣ
Ι.Ν. ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΙΑΣ
ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΧΟΡΩΔΙΑΣ "ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΦΩΚΑΕΥΣ"
ΤΕΤΑΡΤΗ 28 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2012
ΩΡΑ:  17.30
ΠΑΛΑΙΟΣ Ι. Ν. ΑΓΙΟΥ ΑΝΔΡΕΟΥ
ΙΕΡΑ ΠΑΡΑΚΛΗΣΙΣ. ΟΜΙΛΙΑ ΥΠΟ ΤΟΥ ΑΡΧΙΜ. π. ΖΑΧΑΡΙΟΥ ΖΑΧΑΡΟΥ(Ι. Μ. ΤΙΜΙΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ ΕΣΣΕΞ ΑΓΓΛΙΑΣ) ΜΕ ΘΕΜΑ:
"Η ΑΚΗΔΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΚΑΙ Ο ΖΗΛΟΣ ΤΩΝ ΤΕΚΝΩΝ ΤΟΥ ΘΕΟΥ"
ΠΕΜΠΤΗ 29 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2012
ΩΡΑ:18.00 
ΝΕΟΣ Ι. Ν. ΑΓΙΟΥ ΑΝΔΡΕΟΥ
ΜΕΓΑΣ ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΟΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ

ΩΡΑ: 22.00-01.30
ΝΕΟΣ Ι. Ν. ΑΓΙΟΥ ΑΝΔΡΕΟΥ
ΝΥΚΤΕΡΙΝΗ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 30 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2012
ΩΡΑ:7.00-11.00
ΝΕΟΣ Ι. Ν. ΑΓΙΟΥ ΑΝΔΡΕΟΥ
ΟΡΘΡΟΣ. ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ  ΜΕ ΤΗΝ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΠΡΟΣΚΕΚΛΗΜΕΝΩΝ ΑΡΧΙΕΡΕΩΝ. ΔΟΞΟΛΟΓΙΑ. ΛΙΤΑΝΕΥΣΙΣ ΑΓΙΑΣ ΚΑΡΑΣ & ΙΕΡΑΣ ΕΙΚΟΝΟΣ ΑΓΙΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΑΝΔΡΕΟ

Δευτέρα 5 Νοεμβρίου 2012

Ποιμαντική και Ψυχοθεραπεία: Συνέντευξη με τον π. Βασίλειο Θερμό 24 Οκτωβρίου 2012


Συζητάμε με τον π. Βασίλειο Θερμό, ψυχίατρο παιδιών και εφήβων και συγγραφέα πλήθους σημαντικών βιβλίων που σχετίζονται με την ψυχολογία των παιδιών και των εφήβων, την πνευματική ζωή των πιστών, αλλά και τη γενικότερη κατάσταση της σύγχρονης Εκκλησίας. Ο π. Βασίλειος πρόσφατα συμμετείχε στη διοργάνωση του 5ου Διεθνούς Συνεδρίου Ορθοδόξων Ψυχοθεραπευτών, που πραγματοποιήθηκε στο Βόλο, μεταξύ 27 και 30 Σεπτεμβρίου 2012.


Πάτερ Βασίλειε, ποια είναι σήμερα η αποτίμησή σας για αυτό το ενδιαφέρον τετραήμερο του Βόλου;

Νομίζω ότι το συνέδριο πήγε πιο καλά και από όσο φανταζόμαστε πριν, αν εξαιρέσουμε ότι το πρόγραμμα έπρεπε να είναι λιγότερο φορτωμένο. Είδαμε στα μάτια των ανθρώπων χαρά και ευγνωμοσύνη. Γνωρίστηκαν μεταξύ τους ψυχοθεραπευτές που τους ενώνει η πίστη, ή έστω το υπαρξιακό ενδιαφέρον. Κληρικοί που νοιάζονται για την ψυχολογική γνώση κατανόησαν καλύτερα τον τρόπο σκέψης των ψυχοθεραπευτών, και αντίστροφα. Μάλιστα, έλαβαν μέρος και άνθρωποι που δεν ανήκουν σε αυτούς τους δύο χώρους, αλλά τους συνέχει η έγνοια να γεφυρώσουν το πνευματικό με το ψυχολογικό στοιχείο στη ζωή τους. Θα πρέπει δε να τονίσουμε ότι δεν περιορίστηκε μόνο στο γνωστικό στοιχείο, όπως κατά κανόνα συμβαίνει με τα συνέδρια, αλλά υπήρχε έντονο το βιωματικό και το συναίσθημα. Εμάς τους παλαιότερους μας χαροποίησε και η ανάδειξη της επερχόμενης νέας γενιάς πιστών ψυχοθεραπευτών.
Είμαστε ευγνώμονες στον Θεό γι’ αυτή την ευκαιρία και πρέπει τώρα να εξετάσουμε ποιούς ορίζοντες ανοίγει για το μέλλον. Να τονίσουμε εδώ ότι δεν θα μπορούσε το συνέδριό μας να είναι αυτό που ήταν χωρίς την ουσιαστική συμπαράσταση του Μακ. Αρχιεπισκόπου κ. Ιερωνύμου και του Σεβ. Μητροπολίτου Δημητριάδος κ. Ιγνατίου. Αλλά και πλήθους εθελοντών, αφού η οργάνωσή του δεν ανατέθηκε σε επαγγελματικό γραφείο.

Πείτε μας, σας παρακαλούμε, δυο λόγια για τους Ορθόδοξους Ψυχοθεραπευτές διεθνώς. Υπάρχει κάποιο συντονιστικό όργανο ή έρχεστε σε επαφή μέσω προσωπικής  επικοινωνίας;

Η υπόθεση ξεκίνησε το 2001 στην Αγγλία με ελάχιστους ανθρώπους από ΗΠΑ και Βρετανία. Οι Έλληνες μπήκαμε δυναμικά στο προσκήνιο οργανώνοντας το δεύτερο συνέδριο το 2003, ενώ ακολούθησαν δύο άλλα στις ΗΠΑ. Ουσιαστικά η αναγκαιότητα των συνεδρίων αυτών τέθηκε από τους ξένους συναδέλφους οι οποίοι ενδιαφέρονταν να γίνει σαφέστερη η ταυτότητα του ορθόδοξου ψυχοθεραπευτή στη Δύση. Ανταποκριθήκαμε όμως οι Έλληνες πρόθυμα, επειδή είχαμε και εμείς την ανάγκη να φέρουμε σε διάλογο τις ψυχολογικές επιστήμες με τη θεολογία και την ποιμαντική, κάτι που είχε αρχίσει από τη δεκαετία του ’80. Προς το παρόν δεν υπάρχει κάποιο επίσημο συντονιστικό όργανο αλλά μια άτυπη διεθνής ομάδα.

Στον ελλαδικό χώρο πώς είναι τα πράγματα; Το περιοδικό «Ψυχής Δρόμοι» που εκδίδετε, αποτελεί χώρο συνάντησης Ορθόδοξων Ψυχοθεραπευτών ή πρόκειται για κάτι ευρύτερο;

Με τη Χάρη του Θεού το ενδιαφέρον γι’ αυτή τη συνάντηση Θεολογίας και ψυχολογικών επιστημών είναι έντονο στον τόπο μας. Βιβλία εκδίδονται, ομιλητές καλούνται σε διάφορες εκκλησιαστικές ευκαιρίες, εκπομπές γίνονται. Βλέπετε, ζούμε σε εποχή που η γλώσσα της είναι ψυχολογική και αυτό οφείλουμε να το σεβαστούμε αν θέλουμε το μήνυμα του Θεού να αγγίξει το σύγχρονο άνθρωπο.
Το περιοδικό «Ψυχής Δρόμοι» υπήρξε μια αναγκαιότητα, ένα αίτημα το οποίο είχε ωριμάσει. Φιλοδοξεί να αποτελέσει βήμα αμοιβαίου διαλόγου των κληρικών και θεολόγων με εκείνους που υπηρετούν την ψυχολογία και την ψυχιατρική. Απευθύνεται όμως και στο ευρύ κοινό που έχει ενδιαφέρον για τα ζητήματα αυτά. Εκτός από ελάχιστα άρθρα που είναι περισσότερο επιστημονικά, η πλειονότητα της ύλης του είναι προσιτή σε έναν μέσο προβληματιζόμενο άνθρωπο.
Θα ήθελα να μνημονεύσω και μια πρωτοτυπία του περιοδικού: σε κάθε τεύχος παρουσιάζονται ορισμένες πραγματικές περιπτώσεις (με ψευδώνυμο) οι οποίες σχολιάζονται από έναν ψυχοθεραπευτή και έναν πνευματικό, ώστε να φανούν οι ομοιότητες και οι διαφορές στην προσέγγιση. Νομίζω ότι αυτό έχει γίνει το πιο δημοφιλές τμήμα κάθε τεύχους.

Ποια βλέπετε να είναι η ατμόσφαιρα στους εκκλησιαστικούς κύκλους σήμερα σχετικά με την ψυχοθεραπεία;
Όχι ενιαία. Υπάρχουν αρκετοί κληρικοί και λαϊκοί οι οποίοι διάκεινται ευνοϊκά επειδή βλέπουν τη χρησιμότητά της. Υπάρχουν και κάποιοι οι οποίοι εμφανίζονται αμυντικοί και καχύποπτοι, νομίζοντας ότι έτσι προδίδει το νόημα της αληθινής ποιμαντικής. Αλλά ξεχνούν ότι στους Πατέρες μας, ιδιαίτερα στους νηπτικούς λεγομένους, βρίσκουμε πληθώρα ψυχολογικών αληθειών. Η ψυχολογική επιστήμη απλώς συστηματοποίησε τις αλήθειες που υπήρχαν πάντα, ανακάλυψε και πολλές άλλες, και επινόησε την ψυχοθεραπεία ως μέθοδο αλλαγών στην προσωπικότητα και ίασης ή έστω βελτίωσης των ψυχικών διαταραχών.
Επίσης υπάρχουν και εκείνοι που θεωρούν εσφαλμένα πως το πρόθεμα ‘ψυχο-’ αναφέρεται στην ψυχή με την θεολογική έννοια. Αναλυτικές απαντήσεις στα ζητήματα αυτά έχω δώσει στο βιβλίο μου ‘Ανθρωπος στον ορίζοντα’. Εν ολίγοις, η εντύπωσή μου είναι ότι κατά τα τελευταία δέκα χρόνια οι αντιρρήσεις βαίνουν συνεχώς μειούμενες. Επειδή η ψυχοθεραπεία αποτελεί προϊόν της νεωτερικότητας, γι’ αυτό και η επίμονα αρνητική στάση εναντίον της σηματοδοτεί την άρνηση να συναντηθεί η Εκκλησία και η Θεολογία μας με τη νεωτερικότητα, κάτι που δείχνει ότι ψυχολογικά έχουμε αγκυροβολήσει σε μια προνεωτερική εποχή. Αυτό αποτελεί σοβαρό πρόβλημα για όλο τον ορθόδοξο κόσμο. Αλλά ο χριστιανός οφείλει να καταστήσει κάθε εποχή ‘σπίτι’ του, ασκώντας βέβαια κριτική όπου χρειάζεται.
Σε θεωρητικό επίπεδο τώρα, πού βλέπετε να συγκλίνουν περισσότερο η εκκλησιαστική ποιμαντική με την ψυχοθεραπεία και πού να αποκλίνουν;
Συγκλίνουν στην ανάγκη να είναι ο άνθρωπος αυθεντικός και ειλικρινής με τον εαυτό του, και όχι ψεύτικος. Ακόμη συγκλίνουν στη σημασία που δίνουν στα σαφή όρια του εαυτού σε σχέση με τους άλλους, καθώς και στην αναγκαιότητα να γίνει ο άνθρωπος ικανός να αγαπά και να δημιουργεί. Συμπορεύονται επίσης στην έμφαση που δίνουν στη χαρά και στην ελευθερία ως  λύση των εσωτερικών συγκρούσεων. Για όποιον μάλιστα ποθεί την εν Χριστώ ζωή, η ψυχοθεραπεία μπορεί να γίνει προπομπός της και διευκολυντής της.
Δεν θα έλεγα ότι αποκλίνουν κάπου, απλώς θα επισημάνω πως η ψυχοθεραπεία έχει συγκεκριμένους περιορισμούς που προέρχονται από την κτιστή της φύση. Δεν είναι σωστό και τίμιο να της ζητά κανείς πράγματα που δεν μπορεί να δώσει. Η εκκλησιαστική ποιμαντική, όμως, ανοίγει τον άνθρωπο (όταν ασκείται σωστά, βέβαια) σε ορίζοντες αγιότητας. Φυσικά αποκλίσεις έχουμε ενίοτε, όχι με την ουσία μιας σοβαρής ψυχοθεραπείας, αλλά με το πρόσωπο του θεραπευτή που ενδέχεται να είναι ακατάλληλος ή στρατευμένος.

Κατά πόσο εκτιμάτε ότι θα μπορούσαν να βοηθήσουν οι γνώσεις Ψυχολογίας κάποιον Πνευματικό; Θα μπορούσε να ανταποκριθεί στο έργο του και χωρίς αυτές;

Πιστεύω ακράδαντα πως είναι απαραίτητες. Βέβαια θα υπάρχουν πάντα λίγοι Πνευματικοί οι οποίοι κατέχουν αυτές τις ψυχολογικές γνώσεις εκ φύσεως, επειδή διαθέτουν σπάνια υπαρξιακή ευαισθησία. Υπάρχουν και κάποιοι που τις διαθέτουν από θείο φωτισμό. Η συντριπτική πλειονότητα, όμως, έχουν ανάγκη να τις πάρουν από μελέτη και επιμόρφωση. Για όσους ρωτούν τι γινόταν στο παρελθόν, απαντώ: πρώτον, τώρα έχουμε το δώρο αυτής της συστηματικής ψυχολογικής γνώσης και οφείλουμε να το αξιοποιήσουμε, και δεύτερον, ο σημερινός άνθρωπος είναι πιο πολύπλοκος και δύσκολος να κατανοηθεί. Εννοείται ότι παραμένει αναντικατάστατη η ανάγκη για πνευματική ζωή ποιότητας του κληρικού.
Ας δώσω ένα δείγμα των απαραίτητων για ένα πνευματικό ψυχολογικών γνώσεων: κατανόηση των ιδιαιτεροτήτων κάθε σταδίου ηλικίας, γνώση των δυναμικών του έρωτα και του γάμου, διάκριση ψυχολογικών από πνευματικά προβλήματα, στοιχειώδεις γνώσεις ψυχιατρικής και ψυχολογίας της προσωπικότητας, βασικές αρχές ψυχολογίας συστημάτων και ομάδας, κατανόηση μηχανισμών του ασυνειδήτου, ευαισθητοποίηση στην ψυχολογία του πολιτισμού και πολλά άλλα. Φοβάμαι πως η ανάγκη αυτή δεν έχει δυστυχώς γίνει αντιληπτή από τους επισκόπους μας. Κάποιοι αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες αλλά αυτές παραμένουν μεμονωμένες διαλέξεις. Δεν αντιλαμβάνονται ότι χρειάζεται συστηματική μακρόχρονη επιμόρφωση διαρκείας. Και την ίδια ώρα υπάρχουν ιερείς που διψούν γι’ αυτή!

Υπάρχουν τρόποι που θα μπορούσαν να βοηθήσουν έναν πιστό να βελτιώσει την αυτογνωσία του και, κατά συνέπεια, να προχωρήσει στην πνευματική ζωή;

Η προσευχή με αίτημα τη γνώση του εαυτού μας είναι απαραίτητη. Οπωσδήποτε βοηθά και η μελέτη σχετικών βιβλίων. Η αυτογνωσία μας επίσης μπορεί να προοδεύσει μέσα από τις διαπροσωπικές μας σχέσεις, επειδή οι άλλοι μπορούν να γίνουν πηγή πολύτιμων πληροφοριών για μάς. Όταν υπάρχουν ψυχολογικές εμπλοκές σοβαρές, έχουμε ανάγκη ψυχοθεραπείας, την οποία πρέπει να αναζητήσουμε σε σοβαρό ψυχοθεραπευτή. Όμως κανένας τρόπος δεν είναι σε θέση να βοηθήσει αν έχουμε ισχυρές άμυνες και αντιστάσεις στο να γνωρίσουμε τον εαυτό μας.
Σας ευχαριστούμε πολύ!
Σας ευχαριστώ κι εγώ!


Δευτέρα 29 Οκτωβρίου 2012

Ο Αρχιεπισκοπος Ιερωνυμος στον Σκαι

Πέμπτη 18 Οκτωβρίου 2012

 Χ. Τσούκας - Χ. Γιανναράς: Kρίση και υπέρβαση

Ο IANOS παρουσιάζει τον Κύκλο Εκδηλώσεων "Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΕ ΑΠΟΓΝΩΣΗ. Ερεθίσματα δημιουργικού προβληματισμού", όπου ο Χαρίδημος Τσούκας συζητάει για την κρίση και την υπέρβασή της.Πρώτος συνομιλητής το Σάββατο 6 Οκτωβρίου 2010 ήταν ο κ. Χρήστος Γιανναράς.

Πηγη: Αντιφωνο

Ευκαιρίες απασχόλησης για ευάλωτες πληθυσμιακές ομάδες

Η επαγγελματική κατάρτιση και η δημιουργία θέσεων εργασίας για συμπολίτες μας που ανήκουν σε ευάλωτες πληθυσμιακές ομάδες είναι ο στόχος του σχεδίου με τίτλο «Αποστολή για την Κοινωνική Ένταξη και Απασχόληση Ευάλωτων Ομάδων»  που υλοποιείται από την Αναπτυξιακή Σύμπραξη «Δίκτυο Αλληλεγγύης» στην οποία συμμετέχει και η Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος.


Το σχέδιο προβλέπει την επαγγελματική κατάρτιση των ωφελουμένων και την παροχή υποστηρικτικών υπηρεσιών (συμβουλευτικές υπηρεσίες κ.ά.) για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Το Σχέδιο εντάσσεται στο πλαίσιο της δράσης 3 :«Τοπικές δράσεις κοινωνικής ένταξης για ευάλωτες ομάδες» της Κατηγορίας Παρέμβασης 1: «Πρόληψη και αντιμετώπιση του κοινωνικού αποκλεισμού ευπαθών ομάδων του πληθυσμού» του Θεματικού Άξονα Προτεραιότητας 4: «Πλήρης ενσωμάτωση του συνόλου του ανθρώπινου δυναμικού σε μια κοινωνία ίσων ευκαιριών», του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού» 2007-2013».
Απευθύνεται σε: α) μακροχρόνια άνεργους άνω των 45 χρόνων με χαμηλά τυπικά προσόντα, β) άνεργους ευρισκόμενους σε κατάσταση φτώχειας ή απειλούμενους από φτώχεια, γ) άστεγους συμπολίτες μας.
Οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να είναι κάτοικοι Δήμου Αθηναίων ή Μοσχάτου – Ταύρου και μπορούν να υποβάλουν αιτήσεις συμμετοχής στο πρόγραμμα ως τις 26 Οκτωβρίου 2012.
Για την πλήρη παρουσίαση του Σχεδίου προς τους ενδιαφερόμενους η Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος, διοργανώνει ημερίδα την Παρασκευή 19 Οκτωβρίου και ώρα 10:00 π.μ. στο Θεολογικό Οικοτροφείο της Αποστολικής Διακονίας (Ελευθερίου Βενιζέλου 42, Αγία Βαρβάρα Αττικής –δίπλα στο Προσκύνημα της Αγίας Βαρβάρας).

Πηγη: Ρομφαια

Πέμπτη 11 Οκτωβρίου 2012

Χρηστου Γιανναρα : "Η ελληνική ταυτότητα στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι."

Διάλεξη του ομότιμου καθηγητή Φιλοσοφίας Χρήστου
Γιανναρά στην Λωζάννη στις 19 Φεβρουαρίου του
2012.Κυριακή Ξενοδοχείο Continental, Λωζάννη


Πηγή: Αντιφωνο

Κυριακή 7 Οκτωβρίου 2012

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΘΑΝΑΣΑΚΗ


Του Ηλία Βουτσινά
Γνωρίστηκα με τον Θανασάκη, στις 15 Σεπτεμβρίου του 2010. Μόλις είχα πρωτοδιοριστεί στην Ζαβέρδα Βόνιτσας Αιτωλο-ακαρνανίας. Ήταν ημέρα Τρίτη. Την προηγούμενη, είχε τελεστεί ο Αγιασμός, που κατόπιν αδείας απουσίαζα. Έτσι, η πρώτη μου μέρα ήταν η Τρίτη. Είχαμε ενημερωθεί ότι θα είχαμε στην Α΄ Γυμνασίου και ένα παιδί με σύνδρομο Down. Ήξερα από μια εμπειρία ενός έτους σε Ειδικό Σχολείο, πως αυτά τα παιδιά έχουν περισσότερη ανάγκη από τα υπόλοιπα στο να νιώθουν μια ασφάλεια, μια σιγουριά και ότι κάποιος νοιάζεται για αυτά. Στο διάλειμμα λοιπόν, έκανα μιά βόλτα στο προαύλιο και τον εντόπισα να παίζει με αλλά. Έκανα πως γνωριζόμουνα με τα παιδιά και απευθύνθηκα και σε αυτόν. Μου φάνηκε πολύ απλό μα και σημαντικό να πράξω έτσι. Και πράγματι, την άλλη μέρα, με το που με είδε με έσφιξε δυνατά στην αγκαλιά του μαζί με το τεράστιο εκείνο χαμόγελό του.


Δεν είμαι από τους ανθρώπους που ωραιοποιούν τα πράγματα. Ούτε από αυτούς που λένε πως το χωριό είναι ωραίο και ή πόλη απαίσια και το αντίθετο. Υπό διαφορετικές συνθήκες το ίδιο είναι, ανάλογα με το τι ζητάς και τι υποχωρήσεις θέλεις να κάνεις. Εκείνο όμως που έχει το χωριό είναι στο ζήτημα της διαφορετικότητας. Όχι πάντα, σε ορισμένες πτυχές αυτής. Όπως με τον Θανασάκη. Τα παιδιά είχαν μεγαλώσει μαζί του, από τότε που θυμόντουσαν τον εαυτό τους, ήξεραν και τον Θανασάκη. Επομένως, δεν τους έκανε καθόλου εντύπωση η διαφορετικότητά του. Τον θεωρούσαν σαν έναν από αυτούς και καθόλου δεν τον ξεχώριζαν. Και μάλιστα τον πρόσεχαν κατά δύναμιν. Τα έβλεπα αυτά και αναρωτιόμουν. Αν ο Θανασάκης ζούσε στην Πάτρα ή σε κάποια άλλη πόλη και πήγαινε σε κάποιο γυμνάσιο, πόσο δύσκολα θα περνούσε μέσα από τον χλευασμό και τον ρατσισμό των συμμαθητών τους. Που στην ουσία είναι ο χλευασμός της ίδιας της κοινωνίας προς τον εαυτόν της. Είναι ο εγωϊσμός των ανθρώπων που απαρτίζουν την κοινωνία. Ο καθένας θεωρεί πως είναι ανώτερος από τους άλλους, οι όμοιοι ανώτεροι από τους άλλους ομοίους, και η κάθε κοινωνία ανώτερη από τις άλλες. Ένα ελάττωμα, μια διαφορετικότητα, κάτι που να εξέχει, τους χαλάει αυτόν τον κόσμο που προσπαθούν να φτιάξουν για αυτό και το εξοβελίζουν, το χλευάζουν, το κατακρίνουν, το απομονώνουν. Τους χαλάει την ουτοπία της ιδανικής κοινωνίας στην οποία πιστεύουν πως ζουν.
Στην πραγματικότητα, αυτές οι διαφορετικότητες που βλέπουν είναι κόλαφος για τους ίδιους. Είναι έλεγχος για τον εγωϊσμό τους, την ατομικότητά τους, την αδιαφορία προς τους άλλους και την προσοχή τους ολοκληρωτικά στον εαυτούλη τους. Έλεγε κάποτε συνάδελφος θεολόγος, χαρακτηρίζοντας ένα περιστατικό, που ένας μαθητής σε αναπηρικό καρότσι παρακολουθεί μαθήματα σε κανονικό Δημοτικό μαζί με τα άλλα τα παιδιά, πως αυτό δεν είναι σωστό γιατί είναι αντιαισθητικό να τον βλέπουν τα κανονικά. Και δικαιολογούσε την άποψή του, λέγοντας πως υπάρχον θεωρίες παιδαγωγών και επιστημόνων.
Αυτό θα μας φάει. Η θεοποίηση της γνώσης, της ορθολογιστικής σκέψης, και η εξοβέλιση της αγάπης. Γνώση χωρίς αγάπη, κριτική σκέψη χωρίς άνευ όρων αγάπης προς τον άλλον, είναι καταστροφή. Και αγράμματος να είσαι, άμα ξέρεις να αγαπάς, μορφώνεις περισσότερο από ότι 100 διανοούμενος που τους λείπει αυτό. Αγάπη σημαίνει να βλέπεις τον άλλο ως πρόσωπο Θεού. Να βλέπεις τον ίδιο Θεό. Ξέρω, είναι δύσκολο να αγαπάς όλους, και πρώτος εγώ. Μπορείς όμως να μην κρίνεις τους άλλους μέσα από τα δικά σου μέτρα και σταθμά. Με βάση αυτό το οποίο εσύ πιστεύεις, θεωρείς, νομίζεις, κρίνεις. Όταν πιστεύεις ότι έχεις δίκαιο και θες τους άλλους να συμμορφώνονται σύμφωνα με το δικό σου θέλω. Αυτό είναι ένα πρώτο βήμα. Αλλά πολύ σημαντικό. Η άνευ όρων αγάπη ναι, είναι δύσκολη και θέλει δυνατό και μακροχρόνιο πνευματικό αγώνα. Αλλά το πρώτο βήμα πιστεύω μπορούμε να το κάνουμε. Ας μην αγαπάμε τους άλλους με τα ελαττώματά τους. Ας τους ανεχόμαστε όμως, ας τους σεβόμαστε, ας τους δεχόμαστε. Γιατί και εμείς δεν είμαστε καλύτεροι. Αν δεν μπορούμε να σεβόμαστε τους άλλους, σημαίνει πως έχουμε τέτοιο εγωϊσμό που έχουμε τυφλωθεί. Και νομίζουμε πως απλά κάνουμε το σωστό διορθώνοντας τους άλλους. Μα σου ζήτησε ή σε διόρισε κανένας τιμητή και διορθωτή των άλλων; Όχι. Κρίνε πρώτα τον εαυτό σου και άσε τους άλλους. Ο Θεός έχει το δικό του σχέδιο για τον καθένα. τι τν νομία μου γ γινώσκω κα μαρτία μου νώπιόν μου στι δι παντός.

Ευτυχώς όμως, υπάρχουν και άλλοι άνθρωποι, που δεν σκέφτονται έτσι. Μου έλεγε -σε αντιδιαστολή με το προηγούμενο περιστατικό- συνάδελφος φιλόλογος, πως ενώ η κόρη της ηλικίας 4 ετών, έπαιζε με τις κούκλες της, έσπασε το χέρι μιας και ήθελε να την πετάξει. Και η συνάδελφος τί έκανε; Της είπε: Όχι, δεν θα την πετάξουμε. Επειδή έσπασε το χέρι δεν σημαίνει πως είναι άχρηστη. Και την έχουν εκεί και παίζει ακόμα η μπέμπα μαζί της. Και αυτό το έκανε όπως μου είπε για να μάθει στην κόρη της από την μικρή ηλικία, πως να αντιμετωπίζουμε ανθρώπους που είναι διαφορετικούς από εμάς. Περιττό να πω πως η έκπληξή μου ήταν τεράστια. Αφενός γιατί υπάρχουν άνθρωποι που σκέφτονται με αυτόν τον τρόπο, αφετέρου πως δεν είχα σκεφτεί καν αυτό το συμβολικό πράγμα.
Ας επανέλθουμε όμως στον φίλο μου τον Θανασάκη.
Από την πρώτη μέρα γίναμε κολλητοί. Προσπαθούσα στα διαλείμματα να κλέβω χρόνο και να παίζουμε μαζί. Στο μεταξύ, επειδή όπως ήταν φυσικό, το να παρακολουθεί ένα παιδί με νοητική ηλικία πεντάχρονου μια κανονική τάξη α΄ Γυμνασίου, είναι σαν να παρακολουθούμε οι περισσότεροι μαθήματα κβαντικής μηχανικής, έκανε φασαρία και κάποιοι συνάδελφοι δεν τον θέλανε γιατί τους χαλούσε το μάθημα. Για αυτό, ύστερα από αίτημά τους και σε συνεννόηση με την διευθύντρια, τον έπαιρνα στα κενά μου και του έκανα μάθημα.
Όταν λέμε μάθημα, μην φανταστείτε τίποτα το ιδιαίτερο. Απλώς τον απασχολούσα για να μπορέσει να νιώθει μια οικειότητα, μια ζεστασιά, μια ασφάλεια. Παίζαμε, κάναμε την αλφαβήτα, μπαίναμε στο διαδίκτυο, κάναμε αστεία.
Θυμάμαι, μιά μέρα του Δεκέμβρη. Είχα μάθημα στο πάνω όροφο Γ΄ Λυκείου και μάλιστα μάθημα κατεύθυνσης. Ώσπου κτυπάει την πρώτα μια συνάδελφος που είχε κενό και μου είπε να κατέβω κάτω, όπου υπάρχει πρόβλημα. Τί είχε συμβεί; Ας αφήσω να τα διηγηθεί η συνάδελφος που είχε μάθημα.
Μπαίνει λοιπόν η συνάδελφος μέσα στην τάξη, όταν κτύπησε το κουδούνι. Δεν είδε τον Θανασάκη· καλύτερα είπε από μέσα της, έτσι θα κάνω μάθημα με την ησυχία μου. Περνάει κανένα 15λεπτο όταν μια μαθήτρια που καθόταν στο πρώτο θρανίο μπροστά από την έδρα φωνάζει: Κυρία, ο Θανασάκης μου πειράζει τα πόδια. Τί είχε συμβεί; Τόση ώρα ο Θανάσης ήταν κάτω από την έδρα και δεν τον είχε πάρει είδηση. Πάει η συνάδελφος να τον βγάλει δεν έβγαινε. Ε, καλύτερα είπε από μέσα της, αφού κάθεσαι ήσυχος, κάτσε εκεί. Μόνο που ύστερα από λίγο ο Θανασάκης άρχισε να κτυπάει την έδρα με το κεφάλι του. Εκεί τα χρειάστηκε η συνάδελφος, σου λέει μη συμβεί τίποτα και βρω τον μπελά μου. Πάει να τον βγάλει, δεν έβγαινε· φωνάζει μια άλλη συνάδελφο από το γραφείο τίποτα· φωνάζει την υποδιευθύντρια, πάλι τίποτε. Έτσι με φωνάζουν εμένα. Τού λέω: Θανάση βγες γιατί θα φωνάξω τον ξάδελφό σου τον Βασίλη. Και να δείτε τον Θανασάκη, λούης έγινε. Δεν έκανα κάτι το σοφό ή ιδιαίτερης δυσκολίας. Αλλά επειδή είχα ασχοληθεί λίγο με το παιδί, ήξερα τι το φοβίζει και τι όχι. Δεν χρειάζεται να είσαι έξυπνος ή ειδικός. Λίγη ασχολία μαζί τους θέλουν όλοι. Και όλα λύνονται.


Για αυτό ερχόσουν μόνος σου κάθε μέρα και με ρώταγες αν έχουμε μάθημα.
Αλλά που να ασχοληθείς με τους άλλους όταν κλεισμένος στο καβούκι σου. Όταν το μόνο που σκέφτεσαι είναι πως να βρεις τρόπους να περνάς εσύ καλά. Ο Νίτσε έλεγε, πως· η κόλασή μου είναι οι άλλοι. Ναι η κόλασή μας είναι οι άλλοι. Όταν μας ενοχλούν τα πάντα σε αυτούς, η κόλασή μας είναι οι άλλοι. Όταν θέλουμε να τους κάνουμε σύμφωνα με τα δικά μας θέλω, ναι η κόλασή μας είναι οι άλλοι. Όταν τους ζηλεύουμε και δεν μας φτάνει η δικιά μας ευτυχία, αλλά θέλουμε να καταστρέψουμε ή να ξεπεράσουμε την ευτυχία των άλλων, ναι η κόλασή μας είναι οι άλλοι. Ακόμα και στην περίπτωση που χωρίς να έχουμε κάνει κάτι, οι άλλοι μας πολεμάνε, δεν χρειάζεται να πέφτουμε στην κατάθλιψη. Ας τους βλέπουμε ως εξαπατημένους από τον εχθρό, ως υποχείριά του και έτσι θα τους δικαιολογούμε και η θλίψη μας θα είναι πιο υποφερτή καθώς θα πιστεύουμε ότι δεν προέρχεται από τους ανθρώπους αλλά από τον διάβολο. Και να τότε πως ο άλλος παύει να είναι κόλασή μας.
Ας επανέλθουμε πάλι στον Θανασάκη.
Ήταν Απρίλιος. Τελευταία βδομάδα πριν τις διακοπές του Πάσχα. Την Πέμπτη, το Γυμνάσιο θα πήγαινε εκδρομή στην Πάτρα. Θα το συνοδεύανε τέσσερις συνάδελφοι. Δύο μέρες πριν, με καλεί η διευθύντρια και μου ανακοινώνει πως οι συνοδοί συνάδελφοι δεν δεχόντουσαν να αναλάβουν τον Θανασάκη και ή θα έπρεπε να υπάρχει ειδικά για αυτόν συνοδός, ή δεν θα πήγαινε μαζί τους, ή δεν θα συνοδεύανε. Και μου ζητά να τον συνοδέψω εγώ και να είμαι συνέχεια μαζί του.
Και πράγματι έτσι έγινε. Πήγαμε βόλτα στην Πάτρα, ήπιαμε την πορτοκαλάδα μας, ψωνίσαμε στα Jumbo, φάγαμε στα Goodys, και γυρίσαμε πίσω. Δεν με ενόχλησε, δεν μου δημιούργησε πρόβλημα, όλα ήταν ήρεμα. Απλώς ήθελε κάποιον άνθρωπο πάνω κατά πάνω. Και φυσικά αυτό δημιουργούσε πρόβλημα στους συναδέλφους που είχαν αμολύσει τα παιδιά στο εμπορικό κέντρο, και είχανε πάει στο παρακείμενο εστιατόριο και ανοίγανε κρασιά και τρώγανε.
Και πέρασε η χρονιά. Και την επόμενη δε ήμουν πάλι στο ίδιο σχολείο. Και με ζήταγε ο Θανασάκης. Και εγώ τον ζήταγα. Και πέρασε και η νέα χρονιά από μακριά. Ήρθε καλοκαίρι.
Και ξαφνικά, στις 22 Ιούλη, μαθαίνω ότι είχες πάει για μπάνιο, ως συνήθως με πλημμελή επιτήρηση. Και έπαθες επιληψία ενώ κολυμπούσες. Και το σώμα σου για ώρα κείτονταν στην θάλασσα. Έπαθα σοκ. Και δεν οδηγούσα να ερχόμουν στη κηδεία να σε έβλεπα για τελευταία φορά. Μου στοίχισε. Αλλά τώρα, ελπίζω πως θα είσαι στον Παράδεισο. Ένα παιδί, με νοητική ηλικία πεντάχρονου τί αμαρτίες να έχει κάνει. Και ελπίζω, όταν έρθει η δικιά μου ώρα του θανάτου, να πεις κανένα καλό λόγο για τον παλιό σου καθηγητή στον Θεό, και να με βάλει σε καμιά γωνία, εκεί στην άκρη του Παραδείσου.
Είδες τον διπλανό σου, είδες τον Θεό σου, λένε οι Άγιοι Πατέρες. Όταν αγαπάς τον άλλο, όντως βλέπεις τον Θεό σου. Γιατί ο Θεός είναι αγάπη όπως λέει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης. Και είναι ψεύτης όποιος λέει ότι αγαπάει τον Θεό αλλά δεν αγαπάει τον διπλανό του. Γιατί πώς είναι δυνατό  να αγαπάς τον Θεό, που δεν βλέπεις και να μην αγαπάς τον διπλανό σου που τον βλέπεις;
Αντίο Θανασάκη. Και καλή αντάμωση

 VOUTSINASILIAS



Σάββατο 4 Αυγούστου 2012

Και όμως υπάρχει ελπίδα, γιατί υπάρχει αντίσταση



Του Μητροπολίτου Πατρών Χρυσοστόμου
Μέσα σε ένα κλίμα ζοφερό για την πατρίδα μας, κλίμα αβεβαιότητος και απελπισίας πολ­λάκις και εκεί που νομίζει κανείς, ότι όλα χά­νονται, έρχεται η πραγματικότητα να μας βε­βαίωση, ότι η αντίστροφη μέτρηση έχει ήδη αρχίσει μέσα από μια σθεναρή αντίσταση, που πηγαίνει κόντρα στον οδοστρωτήρα, ο οποί­ος θέλει να ισοπέδωση τα πάντα και κυρίως να κάμψη τις ψυχικές αντοχές.
Αυτή η αντίσταση, άρχισε ήδη, ως ένα ρεύμα ποταμού που θα άρδευση, ο,τι άφησε ξερό και άνυδρο σ' αυτό τον τόπο η λαίλαπα που μέχρι τώρα αγωνίστηκε με λύσσα και πάθος ανίερο, για να ξεθεμελιώση τα ιερά θέμεθλα αυτού του τόπου και να ξερριζώση τα αιωνόβια πνευματικά δένδρα, που με τον ίσκιο τους, ανέπαυσαν και αναπαύουν τον Λαό.
Αυτό το ρεύμα όμως έρχεται να παρασύρη, και ως μία μεγάλη πνευματική δύναμη όλες τις προσπάθειες, οι οποίες ως σκοπό έχουν, να συ­νεχίσουν το διαβρωτικό έργο των αντιθέων και ανθελλήνων
 ημετέρων και ξένων, οι οποίοι πα­ρά τις διαβεβαιώσεις της αδέκαστου ιστορίας, ότι «του Έλληνα η ψυχή ζυγό δεν υπομένει», προσπαθούν απεγνωσμένα να βρουν τρόπους, ώστε να πλήξουν του γένους μας τα ιερά και τα όσια.
Ήδη όμως παρεσύρθησαν από την ορμή της αντίστασης, η οποία προβάλλεται με σθένος και νεανικό σφρίγος και δεν απομένει παρά ο τελι­κός καταποντισμός τους, ώστε άπαξ διά πα­ντός να κατανοήσουν, ότι στην Ελλάδα και οι πέτρες κάποια στιγμή ανθίζουν.
Ο λόγος της Αγίας Γραφής ο αναφερόμενος σε άλλη περίπτωση «σκληρόν σοι προς κέντρα λακτίζειν» (Πραξ. κστ', 14), θεωρώ, ότι πρέπει να επαναληφθή τόσο δυνατά και προς αυτούς, προς αυτά τα κέντρα που επανειλημένως, πλην ανεπιτυχώς, επεχείρησαν να αλώσουν τον τό­πο μας.
Ναί, γνωρίζω, ότι πολλές φορές φτάσαμε στα όρια μας, ακουμπήσαμε στο χώμα, χάσαμε τα υλικά αγαθά, μείναμε μόνοι, δεν είχαμε ούτε να φάμε, όμως αντέξαμε. Ξέρει ο Έλληνας να ζη κόβοντας, όπως χαρακτηριστικά λέγει, μια ελιά στα τέσσερα. Όμως τα καταφέρνει, αφού γνωρίζει ότι, «ουκ επ' άρτω μόνο ζήσετε άν­θρωπος...» (Ματθ δ',4).
Γνωρίζω, ότι έσπρωξαν τις νεώτερες γενηές σε μια ψεύτικη ευμάρεια και πλάνα ζωή και προ­σπάθησαν να κάνουν μαλθακά τα παιδιά μας, σκορπίζοντας στον ουρανό μαύρα σύννεφα και δημιουργώντας γκρίζους ορίζοντες.
Γνωρίζομε όλοι, ότι επί τόσα χρόνια δηλητη­ριάζουν τις ψυχές με το φαρμάκι του μίσους εναντίον των αξιών και θεσμών, που κρατούν το οικοδόμημα της πατρίδος μας και αποτε­λούν τους συνεκτικούς δεσμούς μεταξύ μας, αλλά και τους συνδετικούς κρίκους με τις γε­νηές που πέρασαν και αγωνίστηκαν για να μας παραδώσουν αυτούς τους πνευματικούς θησαυ­ρούς.
Όμως υπελόγισαν λάθος τα πράγματα και συ­νεχίζουν να κάνουν τα ίδια σφάλματα, τα οποία τελικώς θα καταστρέψουν τις ιοβόλες γλώσσες τους και θα συντρίψουν τις υπερφίαλες κεφα­λές τους. Καί πάλι τους υπενθυμίζομε το Αγιογραφικόν «... αυτός σού τηρήσει κεφαλήν, και συ τηρήσεις αυτού πτέρναν» (Γεν. γ'15).
Όταν το δηλητήριο εισέρχεται στο σώμα, ε­κείνο (το σώμα) αντιδρά και χρησιμοποιεί τα αντισώματα που διαθέτει, για να το εξουδετέ­ρωση. Κάποιοι οργανισμοί δεν τα καταφέρνουν, διότι τα αντισώματα που διαθέτουν, δεν είναι ισχυρά. Όμως ο οργανισμός του γένους μας, απέδειξε διαχρονικά, ότι διαθέτει τόσα και τό­σο ισχυρά αντισώματα τα οποία όχι μόνο το όποιο δηλητήριο εξουδετερώνουν, αλλά και α­ντοχές ισχυρότερες προσφέρουν, προκειμένου να αντέξη σε δυνατότερες επιθέσεις των ιοβόλων όφεων, στο μέλλον.
Καί το λέγω αυτό, διότι θα είναι ουτοπία να πιστέψωμε, ότι θα σταματήσουν και στη συνέχεια, οι ορκισμένοι εχθροί της πατρίδος μας, να εκτο­ξεύουν τα βέλη τους εναντίον μας.
Δυστυχώς, γι' αυτούς, εμείς, ως έχει ευστόχως πολλάκις ειπωθή, είμαστε φυλή και ρίζα δυνατή, ράτσα ανθεκτική. Περνάμε από το καμίνι και βγαίνομε ακέραιοι, χωρίς να μας έχουν καν αγγίξει οι φλόγες. Φτάνομε στον βυθό και κρατάμε την αναπνοή μας, όσο χρειασθή, χωρίς να δη-μιουργηθή βλάβη στον εγκέ­φαλο μας και στον εσωτερικό μας κόσμο. Φτάνομε στην ά­κρη και ενώ όλοι πιστεύουν, ότι ο βράχος θα μας σύντριψη, εμείς αντιστρέφομε την κατάσταση και ξαναγράφομε την ιστορία από την αρχή, χρησι­μοποιώντας ως ύλη τις θυσίες και τα αίματα των προγόνων μας και ως ισχυρή γραφίδα την δική μας θέληση και το δικό μας πείσμα, για να ζήσω-με και να κρατηθούμε θαλεροί μέχρι της συντέ­λειας του αιώνος, γιατί αυτό είναι το ριζικό μας. Γι' αυτό είμαστε ξεχωριστοί, δεν μοιάζομε με κα­νένα λαό. Δεν γινόμαστε «κιμάς», όπως έλεγε και ο Μακαριστός Χριστόδουλος στην κρεατομηχα­νή, που θέλουν να μας βάλλουν, γιατί απλούστατα δεν μπαίνομε, δεν μας χωράει, δεν είναι για τα μέτρα μας, αλλά για τα δικά τους, αφού πάντοτε σε σχέση με μας «εμετρήθησαν, εζυγίσθησαν και ευρέθησαν ελλιπείς...».
Καί τώρα γνωρίζω, ότι θα με ρωτήσετε, και εύ­λογα, γιατί τα έγραψα όλα αυτά, ενώ οι περισσό­τεροι ζουν σε κλίμα υφέσεως εξ αιτίας των γεγο­νότων που εξελίσσονται και διαδραματίζονται γύ­ρω μας. Σας απαντώ.
1.  Διότι αυτά πιστεύω ακράδαντα και ουδέπο­τε έπαψα να είμαι αισιόδοξος, αφού ζεί Κύριος ο Θεός και ουδέποτε μας εγκατέλειψε παρά τα ό­ποια ελαττώματα και ατοπήματα μας. Γιατί λοι­πόν, να μας εγκαλείψη και τώρα; «Σοί μόνω αμαρτάνομεν Κύριε... αλλά και σοι μόνω λατρεύομεν...». (Ευχή Εσπερινού Γονυκλισίας).
2.  Διότι αυτό βεβαιώνει η ιστορική πραγματικότης. Πότε δεν μας πολέμησαν με μανία; Αιώνες αγωνίζονται να μας τσακίσουν, να μας αποδυ­ναμώσουν, να αλλοιώσουν την ψυχοσύνθεση μας, τα χαρακτηριστικά μας. Αιώνες αγωνίζονται να ξερριζώσουν την πίστη μας, τις αξίες μας, την ε­νότητα μας, την γλώσσα μας, την αγάπη μας στον τόπο μας. Πήτε μου, σας παρακαλώ, τι κατάφε­ραν; Σε αιώνες σκλαβιάς διατηρήσαμε αναλλοίω­τα τα υποστατικά μας ιδιώματα και λαμπρότερα τα αναδείξαμε. Η δράση τους, προκάλεσε   την δική μας αντίδραση και μας έμαθε, να χρησιμο­ποιούμε τις κατάλληλες τακτικές, για να έχωμε πάντοτε «το επάνω χέρι».
Δεν λέω πονέσαμε, κλάψαμε, κάποιες φορές λυγίσαμε, αλλά παίρνοντας δύναμη, όπως ο μυ­θολογικός γίγαντας Ανταίος από τη γη που ακου­μπούσε, αναδειχτήκαμε πάντοτε νικητές.
Οφείλω όμως να ομολογήσω, ότι εκείνο που μας πείραξε και μας πειράζει περισσότερο δεν είναι ο πόλεμος των ξένων, αλλά η στάση των δικών μας προσκυνημένων. Η ύπουλη τακτική των «νενέκων» κάθε εποχής που προδίδουν την ψυχή του γένους μας. Ποτέ βεβαίως δεν έλειψαν, ούτε θα λείψουν. Την μια θα τους φταίη η Ορθόδοξη πίστη, την άλ­λη η γλώσσα, την τρίτη τα σύμβολα κ.ο.κ. Έτσι τους λένε τα αφεντικά τους, που δεν ξέρουν καλά τους Έλληνες και αυτοί οι δύσμοιροι τους πιστεύ­ουν και υπακούουν, υπολογίζοντας σε πρόσκαι­ρες «αμοιβές». Τι κρίμα όμως, δεν έμαθαν παρ' ότι το διάβασαν ή το άκουσαν, γιατί δεν ξέρω αν κάποιοι απ' αυτούς καταδέχτηκαν να ξεφυλλίσουν την ιστορία, δεν έμαθαν ποιο ήτο το τέλος, η «πλη­ρωμή», όλων αυτών των προδοτών.
3.  Διότι αυτό μας βεβαιώνουν τα παιδιά μας. Εμείς οι μεγαλύτεροι, νομίζομε ότι μόνοι πλέον κρατάμε την σημαία της αντίστασης και φυλάσσομε «Θερμοπύλες». Πιστεύομε, ότι μόνοι μας υψώνομε φωνή σε ένα κόσμο που καθ' ημάς «χάνεται». Αυτό ίσως κάπου μας προβληματί­ζει, για να μη είπω μας λυγίζει.
Ευτυχώς όμως, που κάνομε λάθος και μάλι­στα μεγάλο. Κοιτάξτε, μπροστά μας, γύρω μας, πόσοι ξεφύτρωσαν ήδη, πόσοι γεννιούνται και πόσοι ετοιμάζονται να γεννηθούν, οι οποίοι θέ­λουν και πάλι ευτυχώς, όχι απλώς να μας ακο­λουθήσουν, αλλά να τρέξουν πριν από μας. Τους ακούτε; φωνάζουν. «Δώστε μας την σκυτάλη των αγώνων, δεν μπορούμε πιά να αντέξωμε "την ύβρη". Φτάνει "η προπαγάνδα", ζητάμε την λευτεριά, που μας εστέρησαν».
Ναί αυτή είναι η χαρά μας και γι' αυτό έγρα­ψα ως τίτλο, του παρόντος άρθρου, «Καί όμως υπάρχει ελπίδα, γιατί υπάρχει αντίσταση».
Το βλέπω στα μάτια των παιδιών μας, που ζητούν κάτι διαφορετικό. Μας το λένε, γιατί μας έχουν πλέον εμπιστοσύνη. Το φωνάζουν: «Δεν είναι αυτή η Ελλάδα, δεν είναι αυτή η Πατρί­δα μας, όπως την κατάντησαν. Είναι η άλλη, η ελεύθερη, η αδούλωτη και υπερήφανη. Εί­ναι εκείνη που μας παρέδωσαν οι μάρτυρες προγονοί μας. Αυτή θέλομε, και αυτή θα ξαναφτιάξωμε». Ή τι λέγω, δεν τους άκουσα κα­λά και τους ζητώ συγγνώμη. Αυτοί φωνάζουν: «Εμείς είμαστε η αδούλωτη Ελλάδα και δεν θα μας νικήσουν ποτέ και με τίποτε». Το ά­κουσα πολλές φορές, τώρα το προσέχω πε­ρισσότερο. Γι αυτό είμαι αισιόδοξος. Το βλέ­πω πιά σε γιορτές που γίνονται και είναι εμπνευ­σμένες απ' αυτό το πνεύμα. Το βλέπομε κάθε φορά στα μάτια των παιδιών μας που μετέχουν στις παραδοσιακές και εθνικές τελετές και ε­ορτές, στα μάτια των νεανικών ομάδων των ε­νοριών μας, στα πρόσωπα όλων των νέων.
Το άκουσα, το είδα, το έζησα μαζί με χιλιά­δες άλλους πριν από λίγες ημέρες, στο προ­αύλιο του Δημοτικού Σχολείου του Σουλίου Πα­τρών, που είχε μετατραπεί σε ναό της Ελληνι­κής ψυχής και λεβεντιάς, μέσα από τον οποίο, μικροί και μεγάλοι διετράνωσαν με τον παθια­σμένο από αγάπη για το Χριστό και την Ελλά­δα λόγο τους, με τους παραδοσιακούς λεβέ­ντικους χορούς, ότι «η Ελλάδα ποτέ δεν πε­θαίνει...».
Εκείνη την ώρα, ζώντας αυτή την «αντιστα­σιακή» λαμπρή Ελληνική γιορτή και βλέποντας και τα νήπια να χορεύουν, είπα, «Εκ στόματος νηπίων και θηλαζόντων κατηρτίσω αίνον... έν­δοξη Ελλάς».
Καί καθώς χόρευαν και τραγουδούσαν παιδιά από διάφορα μέρη της Ελλάδος, ζωντανεύο­ντας τις ηρωικές μνήμες της αδούλωτης ψυ­χής, ήκουα τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο από την Φλώρινα, όπου σημειολογικά, ουσιαστικά και δυναμικά εξέφραζε, όπως πρέπει σε Έλλη­να Ιεράρχη, όχι μόνο τα δικά του μύχια αισθή­ματα, αλλά και όλων των Ελλήνων την βαθειά αφοσίωση στα ιερά και τα όσια του γένους μας. Εξέφραζε τον Έλληνα πατέρα, την Ελληνίδα μάνα, τον Έλληνα παπά, τον Έλληνα δάσκα­λο...
«Κυρά μου τα παιδιά είναι δικά μου, τα παι­διά είναι δικά μας. Ποια είσαι εσύ που θα βγάλης εγκύκλιο χωρίς να ρωτήσης αυτούς που πάλεψαν και παλεύουν σ' αυτό τον τόπο γι' αυτό το χώρο; Ποιο είναι το δικαίωμα σου, που εσύ θα αποφασίζης, ότι δεν θα εκκλησιά­ζονται τα παιδιά; Τους ρώτησες τους γο­νείς;...»
Μακαριώτατε, επικροτούμε τα όσα είπατε, σας συγχαίρομε και προσθέτουμε:
«Ναι, ποιους ρώτησες, κυρά μου; Ρώτησες τους γονείς, τους δασκάλους; Ρώτησες, τα ί­δια τα παιδιά; Άντε κυρά μου και συ και οι όμοιοί σου από κεί που ήρθατε... Σαν δεν εντρέπεστε...»
πηγή: Εκκλησιολόγος, 4/8/2012




Σάββατο 28 Ιουλίου 2012

Κυριακή Η Ματθαίου: Η πνευματικη πείνα, οι υλικές ανάγκες και το θαύμα του μοιράσματος της αγάπης



Μία από τις πιο εντυπωσιακές περικοπές των Ευαγγελίων είναι αυτή που αναφέρεται στον πολλαπλασιασμό των πέντε άρτων και των δύο ιχθύων από το Χριστό στην έρημο, προκειμένου να δώσει τροφή στους πέντε χιλιάδες άνδρες και τις ακόμη περισσότερες γυναίκες και τα παιδιά που βρίσκονταν στην έρημο για να τον ακούσουν.
Ο Χριστός χορταίνει την πνευματική πείνα των ανθρώπων και κατόπιν καλύπτει και τις υλικές τους ανάγκες.
Όταν μάλιστα οι μαθητές Του ζητούν από Εκείνον να απολύσει τους όχλους, να δώσει δηλαδή εντολή να φύγουν από κοντά Του και να κατευθυνθούν στα κοντινά χωριά για να αγοράσουν την τροφή τους, ο Χριστός τους λέει ξεκάθαρα: «ου χρείαν έχουσιν απελθείν» (Ματθ. 14, 16). «Δεν είναι ανάγκη να φύγουν από κοντά μου για να φάνε, αλλά εσείς οι μαθητές μπορείτε να τους δώσετε από την δική μας τροφή», επισημαίνει ο Κύριος, χαράσσοντας τελικά έναν δρόμο που αλλάζει την αντίληψη που οι περισσότεροι έχουν για τους συνεχιστές  του Κυρίου και των μαθητών Του, δηλαδή τους ανθρώπους που ανήκουν στην Εκκλησία.

Ποια είναι αυτή η διαφορετική αντίληψη;

1.Προηγείται το χόρτασμα της πνευματικής πείνας.
Το να αφήσει κάποιος το σπίτι του και τις εργασίες του και να τρέξει να βρει τον Ιησού Χριστό είναι ενδεικτικό βαθύτατης πίστης.
Και κάτι άλλο ακόμα. Το να κάθονται άνθρωποι, άνδρες και γυναίκες από το πρωί ως το βράδυ να ακούουν τη διδασκαλία του Ιησού είναι πράξη επίσης ενδεικτική πίστεως, αφοσίωσης μεγάλης και δείγμα πνευματικης πείνας .
Ο ήλιος κοντεύει να δύσει και οι μαθητές προειδοποιούν τον Κύριο να αφήσει τους ανθρώπους να φύγουν να αγοράσουν τροφές γιατί εδώ που βρίσκονται ο τόπος είναι έρημος.
Το να ξεχαστεί δηλαδή κανείς ακούγοντας μια διδαχή όλη την ημέρα σημαίνει ότι η διδαχή αυτή είναι πιο σημαντική και από το φαγητό και από τις άλλες οικογενειακές τους υποχρεώσεις και φαίνεται ότι αυτό είναι αλήθεια. Γιατί η διδασκαλία του Ιησού έχει πληρότητα ζωής και σωτηρίας.
Ομως, η πνευματική πείνα για μια μερίδα ανθρώπων, ειναι μια κατάσταση  στην εποχή μας ακατανόητη.
Οι περισσότεροι άνθρωποι που προσεγγίζουν σήμερα  την Εκκλησία ή μιλούν για την Εκκλησία δεν τονίζουν την πνευματική πείνα αλλά μόνο την υλική.
Αρκετοί δε κατηγορούν την Εκκλησία οτι δεν τους χορταίνει υλικά, αγνοώντας την πνευματική πείνα, την πνευματική διάσταση του ανθρώπου.
Ειναι προφανές οτι  ο σύγχρονος ανθρωπος αποπροσανατολίστηκε, εγλωβισμένος μέσα στην φιλαυτία του,  εχασε την αισθηση της πνευματικής πείνας, εχασε την αγωνία για το νόημα και τον σκοπό ζωής.
Ο Χριστός βλέπει στην έρημο τους ανθρώπους που πεινούν για ζωή, για αλήθεια, για κοινωνία με το Θεό. Και τους χορταίνει όχι μόνο με τη διδαχή Του, αλλά κυρίως με το πρόσωπό Του, με την παρουσία Του.


                                       


2.Δεν περιφρονεί όμως και τις υλικές ανάγκες του κόσμου.
Τις υλικές ανάγκες τις συνδυάζει  με τις πνευματικές ανάγκες και γι’ αυτό λέει στους μαθητές Του ότι δεν έχουν ανάγκη οι άνθρωποι να φύγουν από κοντά Του.
Αυτός είναι ο δρόμος τον οποίο πορεύεται αληθινά η Εκκλησία, παρά την πίεση που υφίσταται από τον κόσμο να δώσει προτεραιότητα στις υλικές και οχι στις πνευματικές ανάγκες του ανθρώπου.
Η Εκκλησία καλείται με τον λόγο, με την ασκηση, με την λατρευτικη ζωή της, με τα βιώματα των Αγίων, με την παρουσία της εν γένει, να δείξει ότι «ουκ επ’ άρτω μόνον ζήσεται άνθρωπος» και από κει και πέρα, αφού χορτάσει πνευματικά τον άνθρωπο, να τον βοηθήσει και στο υλικό κομμάτι της ζωής.
Συμπερασμα: Προηγείται το χόρτασμα της πνευματικής πείνας, η ανταπόκριση των ανθρώπων στην πνευματική προσφορά του λόγου του Θεού και έπεται το υλικό χόρτασμα.
Αν ο άνθρωπος έχει χορτάσει πνευματικά από την παρουσία του Χριστού και τον λόγο Του, τότε η ευθύνη των μαθητών είναι να μην του επιτρέψουν να φύγει για να βρει την υλική του τροφή, αλλά να μοιραστούν τη δική τους μαζί του.
Και επειδή αυτή η τροφή είναι λίγη, ο Χριστός με την προσευχή Του, την πολλαπλασιάζει, ώστε όχι μόνο να φθάσει για όλους, αλλά και να περισσέψει εν αφθονία.

3.Στην εποχή της μεγάλης κρίσης την οποία ζούμε η στάση του Χριστού φαντάζει μαλλον ως ουτοπική.
Όταν μάλιστα αυξάνουν οι στρατιές των ανθρώπων που ζούνε κάτω από τα όρια της φτώχειας ή στερούνται ακόμη και το καθημερινό φαγητό, το συναίσθημα και η ανθρωπιά μας σπρώχνουν να βγάζουμε κηρύγματα φιλανθρωπίας και να απαιτούμε από την Εκκλησία να προσφέρει.
Πόσοι από εκείνους που υποδεικνύουν στην Εκκλησία να αντιστρέψει την σειρά του Ευαγγελίου άραγε κάνουν πράξη αυτά που πρεσβεύουν για τους άλλους;
Αλλά και η ίδια η Εκκλησία πόσο μπορεί να αντέξει αυτή την πίεση και να δώσει στους ανθρώπους να κατανοήσουν ποιος πρέπει να είναι ο αληθινός προσανατολισμός της ζωής;
Μήπως, εάν οι άνθρωποι βίωναν τον πνευματικό χορτασμό, θα αισθάνονταν την ανάγκη τελικά να μοιραστούν και την τροφή τους μ’ αυτούς που δεν έχουν;
Κι εδώ οι μαθητές είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα ότι δεν είχαν οι ίδιοι χορτάσει πνευματικά για να αισθανθούν το αυτονόητο: να μοιραστούν το υλικό με τους ακροατές του Χριστού.
Τι άλλο μαρτυρεί η ορθολογιστική προτροπή προς το Χριστό να απολύσει τους όχλους για να βρούνε τροφή;
Ενώ ο Χριστός, τους υποδεικνύει τελικά με τον τρόπο του, ότι δεν είναι ο ορθολογισμός που πρέπει να κυβερνά τη ζωή μας, αλλά η πνευματική πορεία, η αγάπη,  από την οποία μπορεί να γεννηθεί το θαύμα.




Γιατί η αγάπη τελικά είναι το σημάδι του πνευματικού χορτασμού, που γεννά την πληρότητα εντός του ανθρώπου και τελικά το θαύμα του μοιράσματος της αγάπης.
Πόσοι είμαστε έτοιμοι στην εποχή αυτής της μεγάλης κρίσης να διακηρύξουμε τον λόγο του Χριστού: «Ουκ επ’ άρτω μόνον ζήσεται άνθρωπος, αλλ’ επί παντί ρήματι εκπορευομένω δια στόματος Θεού» (Ματθ. 4, 4).
Πόσο χορτασμένοι είμαστε  από τον λόγο του Θεού εμείς, για να ακούσουμε τελικά την προτροπή του μοιράσματος: «ου χρείαν έχουσιν απελθείν. δότε αυτοίς υμείς φαγείν», τόσο πνευματικά όσο και υλικά;