Αθανάσιος Γιέβτιτς, Επίσκοπος , Τοποτηρητής της Ιεράς Μητροπόλεως Ρασκοπριζρένης Κοσσόβου και Μετοχίων, Πρώην Ζαχουμίου και Ερζεγοβίνης, Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής Βελιγραδίου (Μέρος Γ)

Στο Βελιγράδι

Στο Βελιγραδι παράλληλα με τις υποχρεώσεις του ως Καθηγητής, συμμετείχε δημιουργικά στην αφύπνιση της σερβικής συνείδησης τονίζοντας την σοβαρότητα της κατάστασης στο Κόσοβο και τα Μετόχια, καθώς και σε άλλες σερβικές περιοχές.

Με το παράδειγμα του ενέπνευσε τους νέους ανθρώπους και τους κατηύθυνε προς την θεολογική ερευνα και σπουδή και εν συνεχεία προς την Ιερωσύνη και τον Μοναχισμό. Επίσης, με την ποιμαντικοεκκλησιαστική του δραση προσέφερε τα μέγιστα ώστε να ξεπεραστεί το σχίσμα στην Αμερική.

Επίσκοπος
Στις 7 Ιουλίου του 1991 εξελέγη από την  Ιερά Σύνοδο της Ιεραρχίας Επίσκοπος Βανάτου, ενώ τον Μάιο του 1992 εξελέγη Επίσκοπος Ζαχουμίου και Ερζεγοβίνης, σε μια επαρχία η οποία για πολλά χρόνια δεν ειχε τον Ποιμένα της. Λόγω όμως του πολέμου η ενθρόνιση του δεν εγινε στην Εδρα της Μητροπόλεως το Μόσταρ, αλλά στο Τρέμπινιε με Εδρα το Μοναστήρι Tvrdos.

Κατά την διάρκεια του πολέμου ποικιλοτρόπως βοήθησε το λαό του, το στρατό, τους φτωχούς, τους πρόσφυγες, τους τραυματίες και υπόλοιπους εμπερίστατους Σέρβους. Αναλώθηκε ιδίως στο  μεγάλο ιεραποστολικό εργο του επανευαγγελισμού των Σερβων της Ερζεγοβίνης, βαπτίζοντας και διαφωτίζοντας το ποίμνιο που του ενεπιστεύθηκε ο Κύριος. Προς τον σκοπό αυτό εξέδωσε το περιοδικό «Vidoslov», το οποίο και κυκλοφορεί ανελλιπώς από τα Χριστούγεννα του 1993.

Το 1994 εξελέγη Διευθυντής της νεοδημιουργηθείσης  Θεολογικής Ακαδημίας του Αγίου Βασιλείου του Οστρογκ στο Srbinje.

Παραίτηση

Στις 3 Δεκεμρίου του 1998 μετα από ένα τραυματισμό στους αυχενικούς σπόνδυλους, ζήτησε με αίτηση του από την Ιερά Σύνοδο να απαλλαγεί των καθηκόντων του Επισκόπου Ζαχουμίου και Ερζεγοβίνης.

Στη συνεδρίαση του Σεπτεμβρίου του ετους 1999 η Ιερά Σύνοδος εκανε αποδεκτή την παραίτηση του και στην θέση του εξέλεξε τον σημερινό Επίσκοπο Ζαχουμίου και Ερζεγοβίνης κ.κ.Γρηγόριο.

Εκτοτε και κατα διαστήματα ασκεί το ιεραποστολικό του εργο στην Ιερά Μητρόπολη Ρασκοπριζρένης και Μετοχίων βοηθώντας τον εκεί Επίσκοπο και το εμπεριστατο ποίμνιο.

Κατά την διάρκεια των ετών 2001-2002 και για οκτώ μήνες εζησε στην Ιερουσαλήμ σπουδάζοντας την εβραική γλώσσα με σκοπό να μεταφράσει στα σερβικά την Παλαιά Διαθήκη. Υπηρετώντας στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων και κυρίως στον Πανάγιο Τάφο  του Κυρίου μας, εγνώρισε καλλίτερα (από παλαιότερες επισκέψεις του) τους Αγίους Τόπους.

Από τον Ιούνιο του 2003 και μέχρι τον Μάιο του ιδίου ετους κατ’ εντολή της Ιεράς Συνόδου απεστάλη στην Ιερά Μητρόπολη Ζίτσης προκειμένου να βοηθήσει τον ασθενούντα οικείο Επίσκοπο Στέφανο.

Ακολούθησε μια περίοδος ησυχίας στο Μοναστήρι Tvrdos, οπου ασχολήθηκε με την μετάφραση της Αγίας Γραφής από τα εβραικά και τα ελληνικά, ενώ συγχρόνως οργάνωσε και εδωσε αρκετές διαλέξεις.

Την εποχή των διώξεων των Σέρβων στο Κόσσοβο, τον Μάρτιο του 2004, ηταν παρών κοντά στον σερβικό μαρτυρικό λαό και τον κλήρο.

Τοποτηρητής

Τον Φεβρουάριο του 2010 με απόφαση της Ιεράς Συνόδου αναλαμβάνει ως Τοποτηρητής της Ιεράς Μητροπόλεως Ρασκοπριζρένης και Μετοχίων και συγχρόνως την μεγάλη ευθύνη της αποκατάστασης της εκκλησιαστικής τάξης στην πολύπαθη αυτή εκκλησιαστική επαρχία.

Διεθνής  ακτινοβολία

Ο Επίσκοπος Αθανάσιος, ιδίως ως Ιερομόναχος, συμμετείχε σε διεθνή επιστημονικά συνέδρια από τον χώρο της εκκλησιαστικής ιστορίας, της θεολογίας, της φιλοσοφίας και της χριστιανικής κουλτούρας.

Συγχρόνως συνεργάστηκε με πολλούς εκδοτικούς οικους στην Σερβία και στο εξωτερικό. Είναι συγγραφέας πολλών βιβλίων και αρθρων σε πολλές ξένες  γλώσσες.

Οι θεολογικές, ανθρωπολογικές, πατρολογικές και εκκλησιαστικο-ιστορικές του εργασίες διεισδύουν σε ολες τις περιόδους της ιστορίας της Εκκλησίας και περιλαμβάνουν ολες σχεδόν τις σημαντικότερες απαντήσεις της ορθόδοξης βιβλικο-αγιοπατερικής θεολογίας.

Είναι μέλος της ενωσης λογοτεχνών Σερβίας, ενώ μέχρι σήμερα εχει εκδόσει πολλές δεκάδες βιβλία.

Ο Επίσκοπος Αθανάσιος είναι πολύ δημοφιλής στην Ελλάδα. Πολύ συχνά επισκέπτεται την πατρίδα μας ως προσκεκλημένος διαφόρων Ιερών Μητροπόλεων, Πανεπιστημιων, Συλλόγων και Φορέων, για να συμμετάσχει σε θεολογικά συνέδρια και ημερίδες. Θεωρείται από τους κορυφαίους σήμερα ορθόδοξους  θεολόγους.

Νεο βιβλίο του π.Ιουστίνου Πόποβιτς: «Σημειώσεις περι του οικουμενισμού»

Ένα νέο βιβλίο στα Σερβικά του π.Ιουστίνου Πόποβιτς κυκλοφόρησε με τίτλο: «Σημειώσεις περι του οικουμενισμού». Αποτελείται από 35 σελίδες με 12 φωτογραφίες των χειρογράφων του Γέροντος Ιουστίνου και ειναι ένα σημαντικό συμπλήρωμα του βιβλίου : «Ορθόδοξος Εκκλησία και Οικουμενισμός». Συντάκτης του νέου βιβλίου ειναι ο Επίσκοπος Αθανάσιος Γιέβτιτς και εκδότης η Ιερά Μονή Tvrdos.

Ευκολα διαπιστώνει κανείς στο βιβλίο ότι ο π.Ιουστίνος ασκώντας κριτική στον δυτικό παπικο-προτεσταντικό οικουμενισμό, δεν απορρίπτει την ιδια την εννοια και την εκφραση οικουμενισμός, αλλά την «ορθοδοξοποιεί», «εκκλησιαστικοποιεί», «χριστοποιεί», «θεανθρωποποιεί», και αντι του ψεύτικου και γυμνού ουμανιστικού οικουμενισμού, τονίζει τον ορθόδοξο, ευαγγελικό θεανθρώπινο οικουμενισμό, που ευρίσκεται στον Χριστό εν τη Εκκλησία, στην Ενότητα και Καθολικότητα της Ορθόδοξης Εκκλησίας, στο κέντρο πάντων και παντός.

Όπως στη κριτική του εναντίον του ουμανισμού τονίζει τον ορθόδοξο θεοανθρωπισμό, οπου ο ανθρωπος βιώνεται ως αληθινό θεοειδές ον, πλήρως σεσσωσμένο εν τω θεανθρώπω Χριστώ, ετσι και στην περίπτωση αυτή της κριτικής του δυτικού οικουμενισμού, τονίζει ο π.Ιουστίνος τον αληθινό Ορθόδοξο Οικουμενισμό.

Ακολουθεί δηλαδή ο Γέροντας, τους Αγίους Πατέρες της καθ’ ημας Ανατολής, οι οποίοι μεταμόρφωναν και εξεχριστιάνιζαν πολυάριθμες εκφράσεις της Ελληνικής Φιλοσοφίας, δίνοντας τους νέο περιεχόμενο, σωτηριολογικό.

Ενα καυτό ερώτημα

Εγραφα στις 28 -10-2008 σε μια ανάρτηση μου με τον τίτλο «Ανοιγμα» εκπληξη της «Πειραικής Εκκλησίας»:

«Μεγάλη είναι η εκπληξη που μας προσφέρει το ανανεωμένο πλέον περιοδικό «Πειραική Εκκλησία». Η αισθητική του μα προπαντός το περιεχόμενο του κινείται επι τα βελτίω σε ένα άλλο επίπεδο απρόσμενα ελεύθερο, προοδευτικο και πολυσυλλεκτικό.

Περιλαμβάνει κείμενα μεγάλων σύγχρονων ορθόδοξων θεολόγων όπως των : 

Ναυπάκτου κ.Ιεροθέου, +π.Δημητρίου Στανιλοάε, π.Αλεξάνδρου Σμέμαν, π.Βασιλείου Γοντικάκη, Παναγιώτη Νέλλα, Χρήστου Γιανναρά, π.Νικολάου Λουδοβίκου, Θανάση Παπαθανασίου, π.Βασιλείου Θερμού …(Σταύρου Γιαγκάζογλου, Ιωάννη Ζηζιούλα, Αθανασίου Γιέβτιτς, Αμφιλοχίου Ράντοβιτς,Μάριου Μπέγζου κ.λ.π.)

Συγχρόνως όμως η «Πειραική Εκκλησία» κάνει και το ανοιγμα στην διαννόηση της εποχής μας με κείμενα των: 

Νίκου-Γαβριήλ Πεντζίκη, Διονύση Σαββόπουλου, Κώστα Ζουράρι, Γιώργου Καραμπελιά, Νίκου Ξυδάκη, Νίκου Εγγονόπουλου κ.λ.π.

Η εκπληξη μας είναι μεγάλη γιατι αυτό το φαινόμενο είναι ασύνηθες στον εκκλησιαστικό χώρο.

Όμως ο νέος Επίσκοπος κ.Σεραφείμ με τους συνεργάτες του φαίνονται αποφασισμένοι να κάνουν το ανοιγμα προς την κοινωνία δίχως να υπολογίζουν το οποιοδήποτε κόστος.

Ευχόμαστε καλή επιτυχία στο τολμηρο αυτό εγχείρημα και κάθε παρα Κυρίου ευλογία στον Διευθυντή και τα μέλη της συντακτικής επιτροπής του ως ανω περιοδικού».

Και το εύλογο και συνάμα καυτό ερώτημα που τίθεται είναι το εξής:
Πως κάποιοι εκκλησιαστικοί κύκλοι, αδελφοί μας εν Χριστώ,  που θεωρούν τον εαυτό τους ως ακραιφνή ορθόδοξο και συναγωνιστή του Αγίου Πειραιώς εναντίον του οικουμενισμού, δεν βλέπουν τα ονόματα τα οποία κοσμούν εδώ και χρόνια το γνωστό και εγκυρο περιοδικό «Πειραική Εκκλησία»;

Κατ’ αυτούς οι δημοσιογραφούντες στο εν λόγω περιοδικό, Γιανναράς, Γιέβτιτς, Ράντοβιτς, Θερμός, Πινακούλας, Ζηζιούλας, Γιαγκάζογλου,Μπέγζος κ.λ.π. είναι Οικουμενιστές, Λατινόφρονες, Νεοβααρλαμίτες και Νεωτεριστές…

Και πως τους περιθάλπει ολους αυτούς ο Σεβασμιώτατος Πειραιώς κ.κ.Σεραφείμ;
Γιατί αραγε αυτοί οι «αμφισβητούμενοι» θεολογοι να φιγουράρουν ανελλιπώς από τις στήλες του γνωστού περιοδικού; Που είναι οι αλλοι οι συντηρητικοί και σούπερ ορθόδοξοι θεολόγοι; Δεν τους γνωρίζει ο Αγιος Πειραιώς;

Δεν το πιστεύουμε. 
Ασφαλώς ο Σεβασμιώτατος κ.κ.Σεραφείμ και είναι γνώστης της  εκκλησιαστικής μας κατάστασης, αλλά δυστυχώς για τους κύκλους αυτούς  διανύουμε την μετα Ζηζιούλα θεολογική περίοδο και θα πρέπει να κοπιάσουν πολύ για να προσαρμόσουν τη θεολογική τους παιδεία προς την ανάλογη του εν λόγω «προδρομικού» περιοδικού.
Η «Πειραική Εκκλησία» θα βοηθήσει προς τούτο τα μέγιστα. Το ευχόμαστε ολοψύχως.

Αθανάσιος Γιέβτιτς, Επίσκοπος , Τοποτηρητής της Ιεράς Μητροπόλεως Ρασκοπριζρένης Κοσσόβου και Μετοχίων, Πρώην Ζαχουμίου και Ερζεγοβίνης, Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής Βελιγραδίου (Μέρος δεύτερο)

Στο Παρίσι

Το φθινόπωρο του 1968 και με τις ευλογίες  του πνευματικού του και του Επισκόπου φθάνει στο Παρίσι για περαιτέρω θεολογικές σπουδές και εκμάθηση της Γαλλικής γλώσσας.

Μετα  το πρώτο ετος παραμονής του στο Παρίσι, εξελέγη Καθηγητής στην Εδρα της Εισαγωγής στην Θεολογία και στην Εδρα της Πατρολογίας στο Θεολογικό Ινστιτούτο του Αγίου Σεργίου, θέση στην οποία και παρέμεινε για τρια ετη. 

Το τελευταίο ακαδημαικό ετος (1971-1972) παρέδιδε και το μάθημα της Εκκλησιαστκής Ιστορίας της Βυζαντινής περιόδου. 

Κατά την παραμονή του στο Παρίσι επίσης, παρακολούθησε διάσπαρτα ορισμένα μαθήματα Πατρολογίας στο Institut Catholique de Paris, και κάποιες παραδόσεις Βυζαντινής Λογοτεχνίας στη Σορβόνη ( Hautes Etudes).

Υπο την ιδιότητα του Καθηγητή του Ινστιτούτου του Αγίου Σεργίου συμμετείχε στην θεολογική συνδιάσκεψη των Ορθοδόξων Θεολόγων στην Αμερική, τον Σεπτέμβριο του 1970 στη Βοστώνη. 

Στα τέσσερα χρόνια παραμονής του στην Γαλία, υπηρέτησε ως Ιερέας στις εκκλησιαστικές κοινότητες των Ρώσων, των Σέρβων, των Ελλήνων και των Γάλλων, ενώ εγκαταβιούσε στο οικοτροφείο του Θεολογικού Ινστιτούτου.

Στο Βελιγράδι

Το καλοκαίρι του 1972 επέστρεψε από το Παρίσι στο Βελιγράδι και από το φθινόπωρο, η Ιερά Σύνοδος τον διόρισε Διευθυντή του Οικοτροφείου Φοιτητών της Θεολογικής Σχολής Βελιγραδίου. 
Το επόμενο ετος εξελέγη Βοηθός Καθηγητής στην Εδρα της Πατρολογίας (Εκκλησιαστική λογοτεχνία και Πατερική σκέψη).Εδίδαξε επι σειρά ετών  Εκκλησιαστική Ιστορία, καθώς και  Ιστορία της Σερβικής Εκκλησίας. Το 1983 εξελέγη εκτακτος και το 1987 τακτικός Καθηγητής στην Εδρα της Πατρολογίας. Ως Κοσμήτορας της Θεολογικής Σχολής διακόνησε τα ετη 1980/81 και 1990/91. 

Κατά την περίοδο της πανεπιστημιακής του καριέρας εξέδωσε πάνω από 200 επιστημονικές εργασίες.

Ως Καθηγητής ηταν πολύ αγαπητός και προσηνής. Απλός, γλυκύς, πάντα χαμογελαστός και με πολύ χιούμορ αγαπήθηκε με πάθος από ολους τους φοιτητές. Η μεγάλη αίθουσα των παραδόσεων ηταν πάντα ασφυκτικά γεμάτη.

Ολοι οι φοιτητές με κομμένη την ανάσα παρακολουθούσαν την υπαρξιακή ερμηνεία της θεολογικής σκέψης των Πατέρων της Εκκλησίας μας με παραδείγματα από την καθημερινή ζωή και ιδιαιτέρως από τον χώρο του αθλητισμού. 

Γνώστης ολων των θεολογικών και φιλοσοφικών ρευμάτων, με αγιοπατερική σκέψη και ασκητική ζωή μαγνήτιζε τη Σερβική νεολαία στα μεγαλύτερα κινηματοθέατρα της πόλης, και συμμετείχε σε απειρες συζητήσεις για τον μαρξισμό και τον υλισμό.

 (Συνεχίζεται).

Αθανάσιος Γιέβτιτς, Επίσκοπος , Τοποτηρητής της Ιεράς Μητροπόλεως Ρασκοπριζρένης Κοσσόβου και Μετοχίων, Πρώην Ζαχουμίου και Ερζεγοβίνης, Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής Βελιγραδίου.

Το ονομα του Αθανασίου Γιέβτιτς είναι γνωστό από ετών  σε ολόκληρο τον ορθόδοξο κόσμο. Ο Επίσκοπος Dr. Αθανάσιος Γιέβτιτς γεννήθηκε από ορθόδοξους γονείς, σερβικής καταγωγής, τον Μίλαν Γιέβτιτς και την Σάβκα, το γένος Μπρίσιτς, γεωργοί, στο χωριό Brdarica, μεταξύ Σάμπατς και Βαλιέβου (Δυτική Σερβία), τη δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων του 1937(8 Ιανουαρίου του 1938 με το παλαιό).

Η Βασική εκπαίδευση

Το Δημοτικό Σχολείο τελείωσε στο Draginje. To 1949 ξεκίνησε το Γυμνάσιο στο Σάμπατς και συνέχισε μέχρι το 1953 τις Γυμνασιακές του σπουδές στο Debrc.Κατόπιν εφοίτησε στην Ιερατική Σχολή της Ρακόβιτσας από την οποία μεταπήδησε σ’αυτήν του Βελιγραδίου από την οποία  και απεφοίτησε το ετος 1958.

Πανεπιστήμιο-Στρατιωτική θητεία-Μοναχισμός

Ακολούθως ενεγράφη στην Θεολογική Σχολή Βελιγραδίου, αλλά τον Νοέμβριο του ιδίου ετους (1958) εκλήθη να υπηρετήσει για δυο χρόνια την στρατιωτική του θητεία στην Podgorica(εκπαίδευση) και το Κόσσοβο.

Μετα το τέλος της στρατιωτικής του θητείας στις 3 Δεκεμβρίου του 1960, εκάρη Μοναχός στο Μοναστήρι Pustinja κοντά στο Βάλιεβο, από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Σάμπατς-Βαλιέβου Ιωάννη. 

Κατόπιν ως Μοναχός της Μοναστικής Αδελφότητος Tronosa περάτωσε τις Πανεπιστημιακές του   σπουδές στη Θεολογική Σχολή Βελιγραδίου το ετος 1963 με το γενικό βαθμό 8,88(Λίαν καλώς).

Ιεροδιάκονος - Ιερομόναχος

Κατά την περίοδο των σπουδών του και συγκεκριμένα την ημέρα των  Θεοφανείων του ετους 1961 χειροτονήθηκε Διάκονος από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Σάμπατς-Βαλιέβου Ιωάννη, ενώ στον δεύτερο βαθμό της Ιερωσύνης χειροτονήθηκε  το ετος 1963 ανήμερα της Παναγίας.

Στην Αθήνα

Μετα το τέλος των Πανεπιστημιακών του σπουδών υπέβαλλε αίτηση στην Ιερά Σύνοδο, προκειμένου να μεταβεί στην Ελλάδα για μεταπτυχιακές σπουδές. Ετσι τον Φεβρουάριο του ετους 1964 αποστέλλεται από τον τότε Πατριάρχη Σερβίας Γερμανό στην Χάλκη στην Κωνσταντινούπολη, οπου και παρέμεινε μέχρι τον Ιούνιο του ιδίου ετους. Λόγω όμως των  εκεί πολιτικών προβλημάτων, το καλοκαίρι πέρασε στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στον Αγιον Ορος. Από εκεί το φθινόπωρο βρέθηκε στην Αθήνα, οπου και ξεκίνησε την Διδακτορική του Διατριβή στην Θεολογική Σχολή Αθηνών,  υπο την καθοδήγηση του Καθηγητή της Δογματικής και Ακαδημαικού κ.Ιωάννη Καρμίρη. Το Θέμα της Διδακτορικής του Διατριβής ηταν: «Η Εκκλησιολογία του Αποστόλου Παύλου κατά τον Αγιο  Ιωάννη τον Χρυσόστομο». Την Διατριβή του υπεραπίστηκε με τον βαθμό «αριστα» στις 2 Ιουνίου του 1967 στην ιδια ως ανω Σχολή. Στην Αθήνα παρέμεινε ακόμη ένα ετος μελετώντας τα εργα των Αγίων Πατέρων και σπουδάζοντας το ελληνορθόδοξο ηθος.

Κατά την διάρκεια της τετραετούς παραμονής του στην Ελλάδα, υπηρέτησε ως Εφημέριος στην Ρωσική Εκκλησία των Αθηνών, ενώ διέμενε κάποιο διάστημα στο οικοτροφείο της Αποστολικής Διακονίας και εν συνεχεία σε μισθωμένη κατοικία. Καθ’ ολο το διάστημα  της παραμονής του στην Ελλάδα ηταν σε συνεχή επικοινωνία με τον  Επίσκοπο του Ιωάννη και τον πνευματικό πατέρα Ιουστίνο Πόποβιτς.(Συνεχίζεται)

Ημέρα μνήμης του π.Ιουστίνου Πόποβιτς

Στο Μοναστήρι Τσέλιε κοντά στο Βάλιεβο, χθες 7 Απριλίου 2010, πανηγυρικώς η  γυναικεία μοναστική αδελφότητα γιόρτασε την ημέρα γέννησης και κοίμησης του Οσίου Γέροντος Ιουστίνου Πόποβιτς, ημέρα του Ευαγγελισμού.

Στην πολυαρχιερατική Θ.Λειτουργία προεξήρχε ο Σεβασμιώτατος Μπάτσκας Ειρηναίος Μπούλοβιτς, ενώ συλλειτούργησαν ο Επίσκοπος Αρτέμιος Ραντοσάβλιεβιτς, ο Τοποτηρητής της Μητροπόλεως Ρασκοπριζρένης – Κοσσόβου και Μετοχίων Αθανάσιος Γιέβτιτς, ο Σεβασμιώτατος Σάμπατς Λευρέντιος, ο Επίσκοπος Λιπλιάνης Θεοδόσιος και ο Σεβασμιώτατος  Βαλιέβου Μιλούτιν.

Διαπιστώνουμε, παρά τις τελευταίες δύσκολες ωρες που περνάει η Εκκλησία της Σερβίας και παρά τις οργανωμένες επιθέσεις εναντίον των πνευματικών τέκνων του γέροντος Ιουστίνου- που κοσμούν όχι μόνο της Σερβική Εκκλησία αλλά ευρύτερα  την Ορθόδοξη Οικουμένη- την πνευματική ενότητα των ως ανω Πατέρων και τους ισχυρούς δεσμούς αγάπης και ευγνομωσύνης προς τον Γέροντα Ιουστίνο Πόποβιτς.  

Πάσχα πανσεβάμιον ημίν ανέτειλεν!

Αναστάσεως ημέρα λαμπρυνθώμεν Λαοί, Πάσχα Κυρίου, Πάσχα, εκ γάρ θανάτου πρός ζωήν, καί εκ γής πρός ουρανόν, Χριστός ο Θεός, ημάς διεβίβασεν, επινίκιον άδοντας.

 

Χαίρετε και αγαλλιάσθε απαντες! 

Σας κατασπάζομαι εν Χριστώ τω αναστάντι!Ετη πολλά και σωτήρια!!!

Ο Βαρθολομαίος απο την εξέδρα της Αναστάσεως: Κηρύξατε παντού οτι «ανέστη Χριστός και ζωή πολιτεύεται».

Και επειδή ανέστη ο Χριστός, δεν ζητείται πλέον ελπίς, αλλά υπάρχει ελπίς! Δεν μας λείπει το φως, αλλά τα «πάντα πεπλήρωται φωτός, ουρανός τε και γη και τα καταχθόνια»!

Δεν είναι άπιαστο ζητούμενο η χαρά, διότι «χαράς τα πάντα πεπλήρωται, της Αναστάσεως την πείραν ειληφοτα»! Αυτήν την ελπίδα κι’ αυτή τη χαρά δε δοκιμάζετε και σεις σήμερα που γιορτάζουμε Πάσχα Κυρίου Πάσχα;
Αυτό το φως δε νοιώθετε να σας περιβάλλη αυτήν την κλητην και αγίαν ημέραν; Και μάλιστα εδώ, στη Βασιλίδα των πόλεων, που καλώς την διαλέξατε για τις πασχαλινές διακοπές σας.

Εδώ στο Φανάρι, όπου θα βεβαιωθήτε πειστικώτατα ότι ο Σταυρός και η Ανάστασις είναι οι δυο όψεις του ιδίου νομίσματος.

Στο Φανάρι, που είναι συγχρόνως μικρό και μεγάλο –τόσο μεγάλο που να χωρή όλη την οικουμένη, γιατί μέσα στην οικουμενικότητα ενυπάρχει η αγάπη και ο σεβασμός της διαφορετικότητος του αλλού, του συγγενούς και πλησίον μας, αλλά και του ξένου και μακρυνού. Του κάθε ανθρώπου.
Εδώ, αδελφοί μου, τίποτε δεν είναι ερείπιο, τίποτε δεν είναι χαμένο. Ο,τι αγιάστηκε από άσκηση και προσευχή, δεν είναι ποτέ νεκρό. Ο,τι είναι φτιαγμένο για τον Χριστό, δεν πεθαίνει. Ο,τι υπάρχει για τον Χριστό, δεν παγιδεύεται από τις πύλες του Άδου.

Μετρώντας τους τάφους, δεν μπορούμε να μετρήσουμε και τον αριθμό των νεκρών. Όσοι πεθαίνουν εν Χριστώ, μεταβαίνουν εκ του θανάτου εις την ζωήν. Ποιος ημπορεί να καταγράψη ποσοτικά την «ζωήν εν ταφώ»; Η Μητέρα όλων μας Αγία του Χριστού Μεγάλη Εκκλησία ζη αιώνες τώρα ως μηδέν έχουσα και πάντα κατέχουσα.

Ποτέ στην ιστορία ένα μικρό στίγμα του γεωγραφικού χάρτη δεν νοηματοδοτησε τον παγκόσμιο πνευματικό χάρτη, όσο το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Πάντοτε οι δια Χριστόν νεκροί κρίνουν με τη ζωντάνια τους όσους νομίζουν ότι είναι ζωντανοί. Ο χρόνος, η φθορά, τα χαλάσματα, δεν κατίσχυσαν ποτέ του Φαναρίου, διότι αυτό δεν μέτρησε ποτέ τη δύναμη του με τα μέτρα των δυνατών του κόσμου τούτου, με τα μέτρα των ισχυρών της γης.
Τέκνα φωτομορφα της Εκκλησίας, Καλώς ηλθετε στο Πατριαρχείο μας! Σ’αυτον τον τόπο της σιωπής, της καρτερίας, της υπομονής, της αδιάλειπτης προσευχής και της βεβαιότητας ότι ζη Κύριος και οι ζώντες εν Αυτώ. Ενώ άλλοι θρηνούν για τον θάνατο, εδώ τραγουδούμε για την Ανάσταση.

Δευτε, λοιπόν, λάβετε φως εκ του ανεσπέρου φωτός του αειφωτου Φαναρίου! Δευτε λάβετε θάρρος, όποιες κι’ αν είναι οι συνθήκες της ζωής σας! Δευτε λάβετε εμπιστοσύνη στην Εσταυρωμένη αγάπη και στην αναστημένη ελπίδα μας!

Και, επιστρέφοντες αυριον εις τα ίδια, κηρύξατε παντού, στεντορεία τη φωνή, ότι «ανέστη Χριστός και ζωή πολιτεύεται».

Χθες στην Γρατσάνιτσα

Στο Μοναστήρι Γρατσάνιτσα χθές βράδυ ετελέσθη η ακολουθία του Ορθρου του Μεγάλου Σαββάτου.Ο Επίσκοπος Αθανάσιος Γιέβτιτς μετα του Ιερού Κλήρου των Μοναζουσών και του ευσεβούς λαού εψαλλαν τον επιτάφιο θρήνο.

Συνήθως τα εγκώμια ονομάζονται και «Θρήνος της μητέρας του Θεού», γιατί αυτοί οι υμνοι ιδιαιτέρως περιγράφουν τον πόνο της Θεομήτορος ενώπιον του κοιμηθέντος Χριστού.

Η ζωὴ εν τάφῳ, κατετέθης Χριστέ, καὶ Αγγέλων στρατιαὶ εξεπλήττοντο συγκατάβασιν δοξάζουσαι τὴν σήν.

Η ζωὴ πως θνήσκεις; πῶς καὶ τάφῳ οικείς; του θανάτου τὸ βασίλειον λύεις δέ, καὶ του αδου τοὺς νεκροὺς εξανιστάς.

Αξιόν εστι, μεγαλύνειν σε τὸν Ζωοδότην, τὸν εν τω Σταυρώ τὰς χείρας εκτείναντα, καὶ συντρίψαντα τὸ κράτος του εχθρου.

Αξιόν εστι, μεγαλύνειν σε τὸν πάντων Κτίστην· τοις σοις γὰρ παθήμασιν εχομεν, τὴν απάθειαν ρυσθέντες της φθοράς.

Εφριξεν η γη, καὶ ο ηλιος Σώτερ εκρύβη, σου του ανεσπέρου φωτὸς Χριστέ, εν τω τάφω δύντος νυν σωματικώς.

Αι γενεαὶ πάσαι, υμνον τη Ταφη σου, προσφέρουσι Χριστέ μου.

Καθελὼν τοῦ ξύλου, ο Αριμαθαίας, εν ταφω σε κηδεύει.

Μυροφόροι ηλθον, μύρα σοι Χριστέ μου, κομίζουσαι προφρόνως.

Η καταδίκη μετατρέπεται σε συγγνώμη, σε ζωή...

Του π.Αλεξάνδρου Σμέμαν

"......Ποια στάση θα κρατούσαμε άραγε αν ζούσαμε στα Ιεροσόλυμα την εποχή του Πιλάτου; Αυτή είναι μια ερώτηση που απευθύνεται στον καθένα μας μέσα από τις λέξεις των ύμνων της Μεγάλης Παρασκευής.

Τούτη η ημέρα είναι πραγματικά η «ημέρα του κόσμου τούτου», κρίνεται ο κόσμος μας, αληθινά και όχι συμβολικά, και καταδικάζεται. Είναι μια πραγματική και όχι τελετουργικά καταδίκη της ζωής μας... Είναι η αποκάλυψη της αληθινής φύσης «του κόσμου τούτου» που προτίμησε τότε, αλλά και τώρα συνεχίζει να προτιμάει, το σκοτάδι αντί το φως, το κακό αντί το καλό, το θάνατο αντί τη ζωή. Έχοντας καταδικάσει τον Χριστό σε θάνατο ο «κόσμος τούτος» καταδίκασε ταυτόχρονα και τον εαυτό του σε θάνατο. Στο μέτρο που και μεις αποδεχόμαστε το πνεύμα του «κόσμου τούτου», την αμαρτία του, την προδοσία του κατά του Θεού, είμαστε και μεις επίσης καταδικασμένοι. Αυτό είναι το πρώτο και φοβερά ρεαλιστικό νόημα της Μεγάλης Παρασκευής: μια καταδίκη σε θάνατο...

Αλλά αυτή η ημέρα, οπότε φανερώθηκε και θριάμβευσε το Κακό, είναι επίσης και ημέρα Λύτρωσης.

Ο Θάνατος του Χριστού αποκαλύπτεται σωτήριος για μάς, γίνεται πηγή λύτρωσης. Και είναι αυτός ο Θάνατος σωτήριος γιατί είναι η πλήρης, η τέλεια και η υπέρτατη Θυσία. Ο Ιησούς Χριστός προσφέρει το Θάνατό Του στον πατέρα Του, τον προσφέρει επίσης και σε μάς. Στον πατέρα Του γιατί, όπως θα δούμε παρακάτω, δεν υπάρχει άλλος τρόπος να «πατήσει» (να καταστρέψει) το θάνατο, να σώσει τους ανθρώπους από το θάνατο. Αυτό είναι και το θέλημα του πατέρα: οι άνθρωποι να σωθούν από το θάνατο δια του θανάτου. Σε μάς προσφέρει ο Χριστός το Θάνατό Του γιατί στην πραγματικότητα ο Χριστός πεθαίνει αντί για μας. Ο θάνατος είναι ο φυσικός καρπός της αμαρτίας, είναι η τιμωρία σαν φυσική συνέπεια της αποστασίας. Ο άνθρωπος διάλεξε να αποξενωθεί από τον Θεό, αλλά μη έχοντας ζωή αφ’ εαυτού του, πεθαίνει. Στον Χριστό δεν υπάρχει αμαρτία, επομένως δεν υπάρχει θάνατος. Δέχεται όμως να πεθάνει για μάς, μόνο και μόνο γιατί μάς αγαπάει. Προσλαμβάνει και μοιράζεται μαζί μας την ανθρώπινη φύση μέχρι τέλους. Παίρνει επάνω Του την τιμωρία (θάνατος) που η ανθρώπινη φύση έχει να πληρώσει, γιατί ο Χριστός προσλαμβάνει ολόκληρη τη φύση μας μαζί με το φορτίο του ανθρώπινου ξεπεσμού. Πεθαίνει ο Χριστός γιατί έχει ουσιαστικά ταυτίσει τον Εαυτό Του με μάς, έχει κυριολεκτικά επωμιστεί την τραγωδία της ανθρώπινης ζωής. Ο Θάνατος Του, λοιπόν, είναι η μεγαλειώδης αποκάλυψη της φιλανθρωπίας και της αγάπης Του. Και επειδή ο Θάνατός Του είναι αγάπη, ευσπλαχνία, φιλανθρωπία, αλλάζει αυτόματα η φύση του θανάτου. Από τιμωρία γίνεται πράξη που αντανακλά αγάπη και συγχώρεση, δηλαδή ο θάνατος γίνεται το τέλος της αποξένωσης από τον Θεό και της μοναξιάς. Η καταδίκη μετατρέπεται σε συγγνώμη, σε ζωή.......................................

Από την άλλη μεριά βλέπουμε, στους ύμνους της Μεγάλης Παρασκευής, τη θυσία της αγάπης που προετοιμάζει την τελική νίκη, να είναι επίσης παρούσα εντελώς από την αρχή. Το πρώτο από τα δώδεκα Ευαγγέλια του Όρθου (Ιω. 13, 31 -18, 1) αρχίζει με τη γεμάτη ιεροπρέπεια αναγγελία του Χριστού: «Νυν εδοξάσθη ο Υιός του ανθρώπου, και ο Θεός εδοξάσθη εν αυτώ». Στο παρακάτω στιχηρό –ένα από τα τελευταία του Εσπερινού της ημέρας- διαφαίνεται καθαρά η ανατολή του φωτός, ζωντανεύει η ελπίδα και η βεβαιότητα ότι «με το θάνατο θα νικηθεί ο θάνατος...».

«Ότε εν τω τάφω τω κενώ,

υπέρ του παντός κατετεθής,

ο Λυτρωτής του παντός,

Άδης ο παγγέλαστος, ιδών σε έπτηξεν

οι μοχλοί συνετρίβησαν,

εθλάσθησαν πύλαι,

μνήματα ανοίχθησαν, νεκροί ανίσταντο.

Τότε ο Αδάμ ευχαρίστως, χαίρων ανεβόα σοι

Δόξα τη συγκαταβάσει σου Φιλάνθρωπε.»

Όταν στο τέλος του Εσπερινού μετά την ανάγνωση του Ευαγγελίου και αφού γίνει η αποκαθήλωση, βάζουμε στο κέντρο του ναού τον Επιτάφιο με την εικόνα του Κυρίου στον τάφο, όταν πια η μεγάλη αυτή ημέρα βρίσκεται στο τέλος, ξέρουμε ότι και μεις βρισκόμαστε στο τέλος της μακράς ιστορίας της σωτηρίας και της λύτρωσης. Η Έβδομη Ημέρα, «Ημέρα της αναπαύσεως», το ευλογημένο Σάββατο έρχεται. Μαζί του έρχεται η αποκάλυψη του Ζωηφόρου Τάφου...

Από το Βιβλίο

«Μικρό Οδοιπορικό της Μεγάλης Εβδομάδος»

Αλέξανδρος Σμέμαν

Εκδ. Ακρίτας