Τρίτη 30 Αυγούστου 2011

ΤΟ ΔΙΟΡΘΟΔΟΞΟ ΚΈΝΤΡΟ ΣΤΑ ΒΡΑΝΙΑ «Ο ΟΣΙΟΣ ΙΟΥΣΤΙΝΟΣ CELIJSKI I BRANJSKI»


Με πρωτοβουλία του Επισκόπου Βρανίων Παχωμίου το 1993 ξεκίνησε η ανέγερση στα Βράνια του Διορθοδόξου Κέντρου «Ο Οσιος Ιουστίνος (Πόποβιτς) Τσελισκι και Βρανσκι». Ένα χρόνο αργώτερα τέθηκε ο θεμέλιος λίθος με αφορμή τα 15 χρόνια από την κοιμηση του π.Ιουστίνου, ενώ στις 14 Ιουνίου του 2005 ξεκίνησε η ανοικοδόμηση του Ιερού Ναού του Αγίου Ιουστίνου του Φιλοσόφου και του οσίου Ιουστίνου Πόποβιτς.






Το Διορθόξο αυτό Κέντρο εκτός του Ιερού Ναού περιλαμβάνει το πατρικό σπίτι του π.Ιουστίνου Πόποβιτς και βοηθητικούς χώρους.

Ο βασικός σκοπός υπαρξης αυτού του Διορθοδόξου Κέντρου είναι η σύσφιγξη των σχέσεων μεταξύ των ορθοδόξων λαών (πρωτίστως των Βαλκανίων) μέσα από την ερευνα των εργων και την εμπέδωση της σκέψης  του π.Ιουστίνου, ενός από τους σημαντικώτερους θεολόγους του 20ου αιώνα.












Να υπενθυμήσουμε ότι η Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας της   Ορθόδοξης Σερβικής Εκκλησίας κατά την εαρινή συνεδρίαση της  29ης  Απριλίου του 2010, κατεχώρησε  στα Δίπτυχα τον Αρχιμανδρίτη Ιουστίνο Πόποβιτς (1894 – 1979) και αποφάσισε η μνήμη του να τιμάτε στις 14 Ιουνίου.

Η πανυγηρική τελετή της αγιοκατάταξης εγινε στον μεγαλοπρεπή Ιερό Ναό του αγίου Σάββα στο βελιγράδι στις 2 Μαίου του 2010, και μ’ αυτόν τον τρόπο επιβεβαιώθηκε η ηδη υπάρχουσα από πολλών ετών  αναγνώριση και τιμή του π.Ιουστίνου στη συνείδηση του σερβικού λαού.
Ο π.Ιουστίνος Πόποβιτς γεννήθηκεστα Βράνια την ημέρα του Ευαγγελισμού του ετους 1894 και εκοιμήθη στην Ιερα Μονή Τσέλιε στο Βάλιεβο ανήμερα του Ευαγγελισμού του 1979.

Παρασκευή 26 Αυγούστου 2011

ΣΤΗΝ ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΡΟΧΟΡΟΥ ΤΟΥ ΠΤΣΙΝΙΑ


Χαριτι Θεού μια παρέα από την Πάτρα και το Αίγιο βρεθήκαμε για λίγο στο πανέμορφο αυτό μέρος και γυρίσαμε αθελα μας μερικούς αιώνες πίσω στο χρόνο, αφου τόσο το κτηριακο συγκρότημα οσο και η φύση παραμένουν αθικτα από τον ανθρώπινο παραγοντα.



Η πλούσια βλάστηση, οι δασωμένες πλαγιές του Kozjak, το επιβλητικό κτηριακο συγκρότημα με την απαράμιλλη αρχιτεκτονική του, οι ασκητικές φιγούρες των μοναχών και η απόλυτη ησυχία, κόβουν την ανάσα στον επισκέπτη και τον προιδεάζουν για τον υπόλοιπο μοναστηριακό θησαυρό που κρύβεται στο εδαφος της Σερβίας.






Κατά την σύντομη παραμονή μας στο Αγιο Πρόχορο συναντήσαμε και το Επίσκοπο των Βρανίων Παχώμιο, ελληνομαθή και φιλέλληνα. Μας υποδέχθηκε με πολλή αγάπη και καλωσύνη και μας φίλεψε την σερβική rakija και αλλα δώρα.Η συζήτηση μας ηταν χαλαρή.
Αναφερθήκαμε οπωσδήποτε και στα πρόσφατα γεγονότα που ταλανίζουν την Σερβική Εκκλησία.Ηταν ηπιος και «μίκραινε» τα γεγονότα, τα θεωρούσε σαν μικρά επεισόδια, παιδιάστικα πράγματα δηλαδή, που θα περάσουν…
Μας συνέστησε να περάσουμε οπωσδήποτε από την πόλη των Βρανίων και να επισκεφθούμε την κατοικία του π.Ιουστίνου Πόποβιτς που σήμερα εχει ανακαινισθεί και λειτουργεί ως μουσείο.
Ανταλλάξαμε διευθύνσεις και πολλές ευχές….



Το καταπληκτικο αυτό μοναστήρι βρίσκεται στις δασωμένες πλαγιές του Kozjak, στην αριστερή όχθη του ποταμού Pcinja, κοντά στο χωριό Klenike, 30 μίλια νότια της πόλης Vranje. Σύμφωνα με τη παράδοση, χτίστηκε το 11ο αιώνα, από  τον βυζαντινό Αυτοκράτορα τον Ρωμανό Διογένη σε ένδειξη ευγνωμοσύνης προς τον Πρόχορο, ο οποίος είχε προβλέψει ότι θα γίνει αυτοκράτορας.
Ο αρχικός ναός, που χτίστηκε πάνω από τον τάφο αυτού αγίου και ιεραπόστολου, αποκαταστάθηκε πολλές φορές. Η πιο εκτεταμένη ανακαίνιση εγινε από τον Βασιλιά Μιλούτιν, ο οποίος το 1319 και το 1317 προσέλαβε τους θεσσαλονικείς ζωγράφους Μιχαήλ και Ευτύχιο για να αγιογραφήσουν τον Ναό.
Μετά τη μαχη του Κοσσυφοπεδίου το μοναστήρι καταστράφηκε από τους Τούρκους, και το 1489 το  αποκατέστησε ο Μαρίνος από το Κράτοβο. Στη συνέχεια, ζωγράφισε τοιχογραφίες που είναι από τις πιο σημαντικές καλλιτεχνικές δημιουργίες της εποχής του. 
Η σημερινή μνημειώδης Εκκλησία χτίστηκε το 1898 και  περιλαμβάνει  παλαιότερα κτίσματα. Στην περιοχή της Αγίας Τραπέζης ευρίσκεται ο τάφος του Αγίου Πρόχορου του Πτσίνια(από οπου ρέει ευώδες μύρο)  και το  οστεοφυλάκιο της Μονής.



Στο εντυπωσιακό μοναστηριακό συγκρότημα κυριαρχούν  δύο κοιτώνες, μεταξύ των οποίων ο αποκαλούμενος "Vranjski konak" μυθικών διαστάσεων, που είναι ένα από τα πιο όμορφα κτίρια του είδους του στη Σερβία. Χτίστηκε μεταξύ του 1854 και το 1862, χάρη σε ένα έμπορο από την πόλη  Vranje τον Hadji-Mihail Pogačarević.
Σήμερα το Μοναστήρι διακρίνεται ως τηλαυγής φάρος της Ορθοδοξίας και πολιτιστικο κέντρο της περιοχής, αφού σ’ αυτό διοργανώνονται θεολογικά συνέδρια, εκθέσεις εικονογραφίας και θρησκευτικός τουρισμός.

Σάββατο 13 Αυγούστου 2011

ΠΑΝ-ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΥΠΕΡ-ΑΓΙΑ

Ο Αυγουστος είναι ο μήνας της Παναγιάς. Γιατί δεν είναι μόνο η σημερινή εορτή που χρωματίζει ολο τον μήνα. Ειναι προ πάντων ολόκληρο το δεκαπενθήμερο που προηγείται με τις καθημερινές Παρακλήσεις μπροστά στην εικόνα της Παναγιάς. Η περίοδος αυτή είναι τόσο κεντρική μέσα στη ζωή της Εκκλησίας, ώστε να παραλ-ληλίζεται με τη Μ.Εβδομάδα. Η δε σημερινή κορυφαία Θεομητορική εορτή, χαρακτηρίζεται σαν Πάσχα του καλοκαιριού.



Τι είναι ομως εκείνο, που κάνει μια γυναίκα από την Ναζαρέτ να τμάται τόσο πολύ από την ορθόδοξη Εκκλησία μας; Τι είναι εκείνο που την ξεχωρίζει από ολους τους Αγίους και την τοποθετεί αμέσως μετά την Αγία Τριάδα; Τι είναι εκείνο που της δίνει κεντρική θέση στους Ναούς μας, τα προσκυνητάρια και τα εικονοστάσια;

Είναι δυο στοιχεία πολύ σημαντικά που κάνουν το πρόσωπο της Παναγίας τόσο ξεχωριστό και τόσο τιμημένο:
α) Το πρώτο στοιχείο είναι το «Ναι» της παναγίας στην διορθωτική  πρωτοβουλία του Θεού, για την ενανθρώπιση του Χριστού.
 Αυτή η πρωτοβουλία δεν θα μπορούσε ποτέ να επιβληθεί βίαια αναγκαστικά και μονόπλευρα, παρα μόνο εν ελευθερία.
Κι αυτό γιατί, αν ο Θεός αφησε ελεύθερο τον Αδάμ να του ανατρέψει το αρχικό Του σχέδιο,τώρα στην διορθωτική του κίνηση θα αρει ξαφνικά την ελευθερία και θα πεί στον ανθρωπο: «Θέλεις δεν θέλεις θα σε σώσω;» (Ιωάννης Ζηζιούλας).
Με το «Ναι», λοιπόν της Παναγίας στην πρωτοβουλία του Θεού, τηρείται ο ορος της ελευθερίας, συναινεί ο ανθρωπος στην πραγματωση του Μυστηρίου του Χριστού. Γι΄αυτό ειναι τόσο σημαντικός ο ρόλος της Παναγίας στην κλήση του Θεού.
Ο Χριστός ερχεται ελεύθερα, με την συγκατάθεση του ανθρώπου. Χωρίς την συγκατάθεση του ανθρώπου, δεν θα υπήρχε προσωπική σχέση μεταξύ του Θεού και του κόσμου και δεν θα συνεχιζόταν ο διάλογος που ειχε διακοπεί στον Παράδεισο.
β) Το δεύτερο στοιχείο είναι ότι η Παναγία ως Μητέρα του Θεού γεφυρώνει τη σωτηρία μας, γίνεται η γέφυρα για να περάσει στο κόσμο και να τον σώσει ο Λόγος του Θεού.



Ο Θεός Λόγος εζησε μέσα στη μήτρα της, με τη δική της σάρκα και με το δικό της αιμα. Η σάρκα δηλαδή του Χριστού είναι η σάρκα της Μητέρας Του.

Με αλλα λόγια η σάρκα της Μαρίας που δόθηκε στο Χριστό, εγινε και είναι το θεωμένο Σώμα του Κυρίου. Εγινε Θεοφόρος και Θεοτόκος, Χριστοποιήθηκε και γι΄αυτόν ακριβώς το λόγο το σώμα της αναστήθηκε και ανελήφθη στους Ουρανούς,προαναγγέλλοντας και την ανάσταση ολων των Θεοφόρων ανθρώπων.
Αυτό ακριβώς το γεγονός, ότι δηλ. η Μαρία ενώθηκε με το Θεό περισσότερο από κάθε άλλο ανθρωπο, (δίνοντας σάρκα και αίμα στον Υιό του Θεού), είναι που την κάνει να δοξάζεται περισσότερο από όλα τα κτίσματα, και να ονομάζεται όχι απλώς Αγία αλλά Παν-αγία και Υπερ-αγία, δηλ. αγιασμένη περισσότερο από ολους τους Αγίους ( Ιωάννης Ζηζιούλας).

Γι’ αυτό και λέμε, ότι η Παναγία είναι το πνευματικό στολίδι της Ορθοδοξίας. Ιδιαιτέρως η πατρίδα μας είναι καταστόλιστη, γεμάτη από Εκκλησίες, Μοναστήρια, ερρημοκκλήσια της Παναγίας, πνευματικά παλάτια της ταπεινής αυτής Βασίλισσας. Στο κάθε ένα από αυτά, βρίσκεται το παληό και σεβάσμιο εικονισμα της, δεξιά από την Ωραία  Πύλη, με γυρτό το κεφάλι της, ετοιμο να ακούσει τον κάθε πόνο μας και την κάθε χαρά μας. Το γλυκό πρόσωπο της, δίνει ελπίδα στους απελπισμένους, χαρά στους θλιμμένους, ανάπαυση στους κουρασμένους, ειρήνη στους ταραγμένους.
Αγαπητοί μου, τώρα που περνάμε δυσκολες ωρες και σαν ατομα και σαν λαός, ας καταθέσουμε στην Δέσποινα του κόσμου τις αγωνίες μας, τα παράπονα μας, την αβεβαιότητα και την στενοχώρια μας, τα καθημερινά αυτά  επαθλα που μας φιλεύει ο κόσμος , για να μεταποιηθούν σε «χαρά και ευφροσύνη» και ας ψελλίζουμε διαρκώς: «εκ φθοράς νοσημάτων ανάστησον».  
Χρόνια πολλά και ευλογημένα!

Κυριακή 7 Αυγούστου 2011

Ενθρονίστηκε ο νέος Επίσκοπος Νις Γιόβαν Πούριτς


Με μεγαλοπρέπεια και σε κλίμα συγκίνησης πραγματοποιήθηκε το πρωί της Κυριακής, η ενθρόνιση του νέου Επισκόπου Νις κ. Γιόβαν (Πούριτς).
Η Πατριαρχική Θεία Λειτουργία ξεκίνησε στις 08:30 π.μ. ώρα Σερβίας (09:30 ώρα Ελλάδος) στον Ιερό Καθεδρικό Ναό του Νις, προεξάρχοντος του Πατριάρχη Ειρηναίου και συμπαραστατούμενου από τους Μητροπολίτη Μαυροβουνίου Αμφιλόχιο, Σάμπατς Λαυρέντιο, Σουμαδίας Ιωάννη, Βαλιέβου Μιλούτιν, Βρανίων Παχώμιο, Νίκσιτς και Βουδίμλιε Ιωάννη, Ράσκας και Πριζρένης Θεοδόσιο, Κρούσεβατς Δαβίδ, Μοραβικίου Αντώνιο και Έγγρας Πορφύριο.


Επίσης στη Πατριαρχική Θεία Λειτουργία και στη τελετή ενθρόνισης παρέστησαν πλήθος Αρχιερέων, Ιερέων, Μοναχών, Μοναζουσών, τοπικών αρχόντων και πιστών.
Να αναφερθεί ότι ο Επίσκοπος κ. Γιόβαν είχε για προκάτοχό του τον νυν Πατριάρχη Σερβίας κ. Ειρηναίο, ο οποίος ενθρονίστηκε ως Επίσκοπος Νις στις 15 Ιουνίου του 1975 και εκλέχτηκε ως Πατριάρχης της Σερβίας στις 22 Ιανουαρίου του 2010.
Ο Προκαθήμενος της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Σερβίας, στον λόγο του μεταξύ άλλων τόνισε: "Ευελπιστώ και πιστεύω ότι ο Επίσκοπος Γιόβαν θα δικαιολογήσει την εμπιστοσύνη και θα ολοκληρώσει την Αποστολική αποστολή του, να οδηγεί το ποίμνιό του στον δρόμο της αγάπης και της τιμιότητας».
«Εμένα μου δόθηκαν τρείς εκκλησίες από τους προκατόχους μου, ενώ εγώ αφήνω στον Γιόβαν οχτώ για να συνεχίσει στον δρόμο που χάραξαν οι προκάτοχοί του", πρόσθεσε ο κ. Ειρηναίος.
Επίσης ο Πατριάρχης επεσήμανε ότι την τελευταία δεκαετία ανεγέρθηκαν στην περιφέρεια της μητροπόλεως 50 νέοι ναοί.
Από την πλευρά ο νέος Επίσκοπος Νις κ. Γιόβαν, τόνισε: «Σήμερα θα πρέπει να αναγνωρίσουμε το κατόρθωμα του σύγχρονου χριστιανού και κυρίως στο περιβάλλον της πόλης. Αυτός ο άθλος θα πρέπει να είναι απελευθερωμένος από την ηθική, δηλαδή της θρησκευτικής - τιμωρίας που επικρατεί ως νοοτροπία και να αναγνωριστεί σε μια ποικιλία ιδιοτήτων της αρετής.»
«Οι όμορφες αρετές της ταπεινότητας και σεμνότητας, της καθαρής καρδιάς, κοσμούσαν τον προκάτοχό μου σε αυτόν τον θρόνο. Για αυτό εμείς έχουμε μεγάλη ανάγκη για αυτές τις αρετές. Μόνο με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσουμε να βοηθήσουμε τους εαυτούς μας και τους κοντινούς μας συνανθρώπους...", ανέφερε χαρακτηριστικά ο Επίσκοπος Γιόβαν.
Ο νέος Επίσκοπος κάλεσε τους παρευρισκομένους "σε συνεργασία του Σταυρού της ζωής μας ώστε να βρούμε το μέτρο για την ζωή μας που μας προίκισε ο Θεός..."
Κλείνοντας, ο κ. Γιόβαν τόνισε: "Ας βγούμε από τους εαυτούς μας για να συναντήσουμε τον Θεό και ο ένας τον άλλον, πάντα έχοντας κατά νου τα λόγια του Αγίου Ευαγγελίου, ώστε να φωτίζει το Φώς του Χριστού μπροστά σας, ώστε να δουν τα καλά σας έργα και να γιορτάσουν τον Πατέρα μας ο οποίος είναι στον ουρανό πάντοτε".
Πηγή: Ρομφαια

Σάββατο 6 Αυγούστου 2011

Αύριο η ενθρόνιση του νεοεκλεγέντα Μητροπολίτη Νις Γιόβαν (Πούριτς)


Αύριο Κυριακή 9 Αυγούστου του 2011 θα πραγματοποιηθεί η ενθρόνιση του νέου Μητροπολίτη Νις κκ.Γιόβαν (Πούριτς). Στην ενθρόνιση θα είναι παρών ο Πατριάρχης Σερβίας  κκ. Ειρηναίος (πρώην Μητροπολίτης Νις και νυν Πατριάρχης Σερβίας).



Στην πολυαρχιερατική Θεία Λειτουργία που θα πραγματοποιηθεί στον Ιερό Μητροπολιτικό ναό του Νις, θα προεξάρχει ο Πατριάρχης Σερβίας κκ.Ειρηναίος, με μεγάλο πλήθος Αρχιερέων, Ιερέων, Μοναχών και Μοναζουσών της Σέρβικης Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Η ενθρόνιση θα πραγματοποιηθεί στις 08:30 π.μ. και θα προβάλετε ζωντανά στην επίσημη ιστοσελίδα του Πατριαρχείου Σερβίας (δείτε εδώ: http://www.spc.rs/sr )
Ο κκ.Γιόβαν (κατά κόσμον Mλάντεν Πούριτς) γεννήθηκε στο Μιάτσεμα κοντά στην πόλη Βράνιε (νότια Σερβία) στις 6/6/1965.
Τελείωσε θεολογικά σεμινάρια του Αγίου Σάββα στο Βελιγράδι το 1985. Συνέχισε τις θεολογικές σπουδές του στην Θεολογική Σχολή Βελιγραδίου και στο Πέτρογκραντ,όπου το 1996 "υπερασπίστηκε" την εργασία του στον τομέα της Βυζαντινολογίας.

Δίδαξε στα θεολογικά σεμινάρια του Αγίου Σάββα ως το 1990. Έλαβε το Μικρό σχήμα το 1991 στην Ιερά Μονή Τρόσνι. Χειροτονήθηκε διάκονος το 1992,και Ιερομόναχος το 1995 από τον μακαριστό Πατριάρχη Σερβίας κυρό Παύλο.
Προήχθει στον βαθμό του πρωτοσύγγελου το 1999 από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Μαυροβουνίου και Παραθαλασσίας κ.Αμφιλόχιο. Ενθρονίστηκε ηγούμενος στην Ιερά Μονή Όστρογκ το 2001.
Εξελέγη βικάριος Επίσκοπος της Ιεράς Μητροπόλεως Μαυροβουνίου και Παραθαλασσίας  το έτος 2004, με τον τίτλο του επίσκοπου Dioklijski.Еίναι συγγραφέας πολλών μελετών και άρθρων.
Μητροπολίτης Νις εξελέγη τον Μάιο του 2011
Πηγή: Ρομφαία

Δευτέρα 1 Αυγούστου 2011

Η Πλατυτερα των Ουρανών


Του Αρχιεπισκόπου Αυστραλίας Στυλιανού

Ο Αύγουστος είναι ο μήνας της Παναγίας! Όσο κι αν περιλαμβάνει αυτός ο μήνας και μια μεγάλη δεσποτική εορτή -τη Μεταμόρφωση του Χριστού- ο Αύγουστος είναι ο κατ' εξοχήν θεομητορικός μήνας του χρόνου. Ακόμη πιο πολύ κι από τον Μάρτη, τον μήνα του Ευαγγελισμού. Γιατί δεν είναι μόνο η γιορτή, η Κοίμηση της Παναγίας στις 15 Αυγούστου, που χρωματίζει όλο τον μήνα. Είναι προπάντων ολόκληρο το πριν από την Κοίμηση δεκαπενθήμερο: Οι καθημερινές Παρακλήσεις στην εικόνα της Παναγίας με την κατάνυξη και τη συντριβή τους. Η νηστεία, η πιο φιλάνθρωπη όλου του χρόνου, μιας και δεν λείπουν τα παντοειδή φρούτα και λαχανικά. Τα μελτέμια που προϊδεάζουν για τον επερχόμενο χειμώνα και κάνουν πιο ποθητή τη μητρική αγκαλιά... Ακόμη ηχεί πένθιμα στ' αυτιά μου η δειλινή ικεσία του χριστιανού ποιητή Μ. Μουντέ:

Έλα σαν Αυγουστιάτικο μελτέμι
προτού οι εφτά πληγές σφραγίσουνε το τέλος....

Αυτός ο «δεκαπεντισμός», όπως τον λένε στη Μυρτιδιώτισσα των Κυθήρων, είναι που κάνει τον Αύγουστο αποκλειστικό μήνα της Παναγίας. Όπως το Άγιον Όρος είναι το αποκλειστικό Περιβόλι Της!

Όμως τι είναι ένας μήνας ή το δάκτυλο μιας χερσονήσου, όταν προκειται για τη «Μεγαλόχαρη», την «Παντάνασσα», την «Πλατυτέρα των Ουρανών»;

Κανένα πρόσωπο στην Εκκλησία δεν εγνώρισε τόσο μεγάλη χάρη απο τον Θεό. Αλλά και κανένα πρόσωπο δεν αφιερώθηκε τόσο νωρίς και τόσο ανεπιφύλακτα στου Θεού το θέλημα. Στο Ναό εισήλθε «ως τριετίζουσα δάμαλις», και στο μήνυμα του Ευαγγελισμού, το ανήκουστο, απάντησε: ιδού η δούλη Κυρίου, γένοιτό μοι κατά το ρήμα σου (Λουκ. 1,38). Γι' αυτό την εχαρίτωσε ο Θεός και την μακαρίζουν πάσαι αι γενεαί ως την Κεχαριτωμένη. Γι' αυτό και η Εκκλησία δεν αρκέσθηκε να την κηρύξει Αγία, και την ονόμασε Ιlαναγία. Και επειδή δέχθηχε στη γαστέρα Της παν το πλήρωμα της Θεότητος σωματικώs, ήταν πολύ φυσικό να μη φθάνει ένας μόνο χαρακτηρισμός για να εκφράσει ολόκληρο το μυστήριο της Παναγίας. Γι' αυτό ο λαός μας της έδωσε άπειρα ονόματα, είτε ανάλογα με τις ιδιότητές Της, είτε ανάλογα με τα τοπωνύμια των προσκυνημάτων Της. Έτσι την είπε Γρηγορούσα, Γοργοεπήκοο, Γλυκοφιλούσα, Οδηγήτρια, Λαοδηγήτρια, Ελεούσα, Παμμακάριστο, Περίβλεπτο, Δεξιοκρατούσα, Επταβηματίζουσα, Μυρτιδιώτισσα, Βαλουκλιώτισσα, Καμαριανή, Λαμπινή, Πορταΐτισσα κ.ά. Απ' όλον αυτόν τον πλούτο των ονομάτων και επιθέτων, που δείχνουν πόσο ζωντανή και βαθειά μένει πάντα η λατρεία της Παναγίας στη λαϊκή μας ευσέβεια, θα αναλύσουμε εδώ με συντομία μόνο ένα χαρακτηρισμό Της, που φαίνεται να εκφράζει και να συνοψίζει συγχρόνως και όλους τους άλλους μαζί. Πρόκειται για τον χαρακτηρισμό Πλατυτέρα των Ουρανών.

Τι εννοούμε λοιπόν μ' αυτή την προσωνυμία της Θεοτόκου; Είναι απλώς μια υπερβολή της πιστευούσης ψυχής; Είναι ένας ρητορισμός της βυζαντινής γραμματείας; Ή μήπως έχει και συγκεκριμένο θεολογικό περιεχόμενο ένας τέτοιος χαρακτηρισμός; Δεν χωρεί καμμιά αμφιβολία ότι η Παναγία ονομάστηκε «Πλατυτέρα των Ουρανών» γιατί εχώρεσε στη γαστέρα Της «τον αχώρητον Θεόν». Οι ουρανοί δεν τον χωρούσαν και τον εχώρεσε η μήτρα της Παρθένου! Γι' αυτό ο υμνωδός διερωτάται θαυμαστικώς: «Ο αχώρητος παντί πώς εχωρήθη εν γαστρί;»;

Αυτή όμως είναι μόνο η μία πλευρά του νομίσματος· το ένα μόνο μέρος της ιστορίας. Υπάρχει και η άλλη, που έχει κι αυτή τη σπουδαιότητά της, και μάλιστα το συγκλονιστικό ενδιαφέρον της, γιατί αφορά εμάς τους ανθρώπους και όχι τον Θεό. «Πλατυτέρα των Ουρανών» λέγεται η Παναγία, όχι μονάχα γιατί εχώρεσε τον «αχώρητον Θεόν», αλλά γιατί χωρεί και άλλους, που για πολλούς λόγους δεν χωρεί ο ουρανός! Στον ουρανό, δηλαδή στη Βασιλεία των Ουρανών, δεν χωρούν όλοι. Θέση και δικαίωμα εκεί έχουν μόνο οι άγιοι, οι εκλεκτοί. Οι αμαρτωλοί και βέβηλοι δεν έχουν εκεί θέση. Όμως στης Παναγίας την καταφυγή και προστασία τολμούν να πλησιάσουν κι αυτοί ζητώντας έλεος και πρεσβείες και μεσιτεία. Γνωρίζοντας οι αμαρτωλοί πως είναι από τη γη η Παναγία, την αναγνωρίζουν μάνα όλου του κόσμου: «και Σε μεσίτριαν έχω προς τον φιλάνθρωπον Θεόν...», ψάλλουμε στην Παράκληση. Η Παναγία λοιπόν χωρεί περισσότερα από τον ουρανό και εν σχέσει με μας τους ανθρώπους. Γι' αυτό είναι και από αυτή την άποψη των ουρανών Πλατυτέρα!

Ας ευχηθούμε να μη στερηθεί κανείς πιστός και κανείς άνθρωπος τη σωτήρια πρεσβεία Της προς τον Υιό Της και Λόγο και Σωτήρα του κόσμου!
Από το έργο Ενσαρκώσεις του Δόγματος, Εκδόσεις Δόμος