Β ΚΥΡΙΑΚΗ ΝΗΣΤΕΙΩΝ - ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΜΕ ΤΟ ΘΕΟ

 

Σημερα η Εκκλησια μας, τη Β Κυριακη των Νηστειων, την χαρακτηριζει σαν δευτερη Κυριακη της Ορθοδοξιας, σαν δευτερη νικη της Ορθοδοξιας μετα την καταρρευση της εικονομαχιας, γιατι με τους αγωνες του Αγιου Γρηγοριου του Παλαμα διεφυλαχθη η Ορθοδοξη Πιστη για την "κατα Χαρη" θεωση του ανθρωπου. Μας υπενθυμιζει, δηλαδη, τις νικες της Ορθοδοξης Πιστης μας για να μας πει οτι:

Οταν οι Πατερες αγωνιστηκαν για την Θεανθρωποτητα του Χριστου, αγωνιστηκαν για να σωσουν τον ανθρωπο. Ο ανθρωπος δεν σωζεται εαν ο Χριστος ειναι μονο θεος η μονο ανθρωπος, αλλα επειδη ειναι Θεανθρωπος. Οποιος δεν πιστευει ετσι, δεν σφαλλει απλως, αλλα δεν σωζεται, δεν μπορει να γινει σωος, δηλαδη ολοκληρος, ακεραιος, να εκπληρωσει τον προορισμο του, να φθασει στο "καθ΄ομοιωσιν", να γινει Θεος κατα χαριν. Για να σωθει, δηλαδη κανεις, χρειαζεται να εχει την αληθινη πιστη.

Την εποχη του αγιου Γρηγοριου του Παλαμα (14ος αωνας) καποιοι ανθρωποι, με επικεφαλης τον Ιταλο μοναχο Βαρλααμ, επηρεασμενοι απο την ευρωπαικη φιλοσοφια και τη Ρωμαιοκαθολικη Θεολογια, απομακρυνθηκαν επικινδυνα απο την ορθη πιστη.

Υπεστηριζαν οτι ο ανθρωπος δεν μπορει να προσεγγισει το Θεο, γιατι ο Θεος ειναι απροσιτος στην ουσια Του. Αμφισβητουσαν τη δυνατοτητα της αμμεσης κοινωνιας με το Θεο. Απερριπταν, δηλαδη, τον ιδιο τον προορισμο του ανθρωπου, που ειναι η πληρη ενωση του με τον Αγιο Τριαδικο Θεο. Περιοριζαν το ιδιο το εργο του Κυριου σε μια εξωτερικη, ηθικη καλλιεργεια του ανθρωπου. Αυτη η διδασκαλια περασε στον ανθρωπο της Ευρωπης, ο οποιος αρχισε πλεον να στηριζεται στις δικες του δυναμεις και να βγαζει το Θεο απο τη ζωη του (Ανθρωπισμος-Ουμανισμος).

Ο Αγιος Γρηγοριος Παλαμας πολεμησε με σφοδροτητα αυτη τη διδασκαλια του Βαρλααμ. Μεσα απο την προσωπικη του εμπειρια μας διδαξε οτι:

1. Ο Θεος ως προς την ουσια Του πραγματι ειναι απροσιτος, αλλα ως προς τις ενεργειες Του ειναι προσιτος, μεθεκτος. Ως προσωπικη υπαρξη κινειται προς τον ανθρωπο και τον αγκαλιαζει με την ακτιστη ενεργεια Του, τη Θεια Χαρη.

2. Η σωτηρια δεν επιτυγχανεται με την εξωτερικη και ηθικη καλλιεργεια του ανθρωπου, αλλα με τη μετοχη μας στη ζωη του Τριαδικου Θεου, μεσω της προσωπικης κοινωνιας μας με το Χριστο και την κατα χαριν Θεωση μας. Και αυτη η θεωση μας επιτυγχανεται μονο αν ερθει η ενεργεια του Θεου, η Θεια Χαρη μεσα μας, μεσα στην καρδια μας. Με τη Χαρη του Θεου ο ανθρωπος φωτιζεται, μεταμορφωνεται, αγιαζεται και σωζεται και οχι με τις δικες του δυναμεις.

Γι΄αυτο κοινωνουμε των Αχραντων Μυστηριων, γι΄αυτο παιρνουμε μεσα μας το Χριστο. Ετσι ερχεται μεσα μας η Χαρη του Χριστου. Ετσι ενωνεται ο ανθρωπος με το Θεο και ετσι θεωνεται ο ανθρωπος. Οχι εξωτερικα, οχι θεωρητικα, οχι απλως με τη σκεψη, οχι συναισθηματικα και ψυχολογικα, αλλα ολος ο ανθρωπος βυθιζεται μεσα στην ενεργεια του Θεου. Αισθανεται την ιδια τη παρουσια του Θεου μεσα του. Εχουμε πραγματικη κοινωνια του ανθρωπου με το Θεο.

Ο Αγιος επιμένει ότι ο Θεός είναι προσιτός, φιλάνθρωπος, ζωντανός, προσωπικός και ανακαλυπτεται στα βάθη της καρδιάς. Είναι ενας Θεός που ζητάει προσωπική κοινωνία με τον ανθρωπο και θέλει να τον θεραπεύσει και να τον οδηγήσει, όχι μόνο στη ζωή που ζούσε ο Αδάμ προ της πτώσεως , αλλά και να τον ανεβάσει ακόμη ψηλότερα. Ο Παλαμάς προβάλλει στη σύγχρονη εποχή μας την αλήθεια, ότι ο ανθρωπος ειναι πολυ "μεγαλη υποθεση": Γίνεται κατα χαριν θεός, χωρίς να παύει να είναι ανθρωπος.

Αυτη ειναι εν ολιγοις η ουσια, ο πυρηνας της διδασκαλιας του Αγιου Γρηγοριου του Παλαμα. Μια διδασκαλια πολυ επικαιρη, γιατι μπορει να απαντησει στις συγχρονες ανθρωποκεντρικες θεωριες, που κυριαρχουν στη ζωη μας και αδικουν παραφωρα τον εαυτο μας, ενω μας αποπροσανατολιζουν απο την ασφαλη πυξιδα των Πατερων της Ορθοδοξιας μας και μας καταδικαζουν στην απωλεια.

Η ΠΙΟ ΚΑΛΗ ΕΙΔΗΣΗ-ΤΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ

Μεσα στην απελπισια των καιρων, λογω της πανδημιας και της γενικωτερης παγκοσμιας κρισης, ερχεται η γιορτη του Ευαγγελισμου και μας φερνει μια ευχαριστη ειδηση, ενα καλο μηνυμα!

Καθε ανθρωπος αναλογα με τις αναγκες του, τους ποθους του και την κοσμοθεωρια του περιμενει την ευ+αγγελια, τη καλη ειδηση, το χαρμοσυνο μηνυμα για να τον βγαλει απο το προσωπικο του αδιεξοδο. Και τα αδιεξοδα της εποχης μας ειναι μεγαλα: Ανεργια, φτωχεια, ασθενεια, χρεη, αποτυχιες διαφορες, δοκιμασιες...

Ομως ολες οι καλες ειδησεις, οσο και αν ανακουφιζουν τον ανθρωπο ειναι μικρες, προσκαιρες...Πισω απο τα ευχαριστα νεα του κοσμου τουτου, βρισκεται κατι που ολα τα ακυρωνει και τα εκμηδενιζει. Και αυτο ειναι ο θανατος! Και πισω απο το θανατο κρυβεται η κτιστοτητα, η τρεπτοτητα, η αδυναμια του ανθρωπου να ζησει την Οντως Ζωη. Γι΄αυτο και οι δοκιμασιες, οι θλιψεις, οι στενοχωριες, οι ταλαιπωριες της ζωης.

Ποιος κατορθωσε να νικησει το θανατο και να ευαγγελιστει τη Ζωη; Ο Υιος του Θεου, που σημερα γινεται και Υιος της Παρθενου. Να λοιπον γιατι σημερα, η ημερα του Ευαγγελισμου ειναι η ημερα του μεγαλύτερου ευαγγελιου. Ειναι η ημερα που "Αγγελος πρωτοστατης επεμφθη ειπειν τη Θεοτοκω το Χαιρε". Χαρας ευαγγελια, γιατι θα γεννηθει ο Χριστος που θα νικησει το θανατο και την αιτια του θανατου!

Αυτη η χαρμοσυνη ειδηση ερχεται να με ξεσηκωσει προσωπικα. Ηλθε η στιγμη που περιμενα. Η προσωπικη μου περιπετεια τελειωνει. Ολα αλλαζουν με το Χριστο! Στην απολυτη απογνωση ερχεται η εκπληξη, το θαυμα. Εχουμε καλα νεα! Αυτο μας λεει η γιορτη του Ευαγγελισμου.

Για να μπουν ομως τα καλα νεα στη ζωη μου, χρειαζεται να πω με τολμη το "ναι", να δωσω τη συγκαταθεση μου και να αναλαβω ελευθερα την ευθυνη μου. Στην πρωτοβουλια αυτη του Θεου, να πω, ναι εδω ειμαι, δεχομαι το φως, αποδεχομαι το Ευαγγελιο, την καλη ειδηση, τη σωτηρια ειδηση, οπως ακριβως εκανε και η Παναγια μας: "Ιδου η δουλη Κυριου γενοιτο μοι κατα το ρημα σου"! Και τοτε αμεσως θα διαλυθει το σκοταδι μεσα μου και θα ανατειλει το φως το αληθινο πού "φωτιζει και αγιαζει παντα ανθρωπον ερχομενον εις τον κοσμον. Αμην!

Πρωτοπρεσβυτερος

π.Ιωαννης Νικοπουλος

ΕΙΣ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟΝ ΑΙΩΝΙΟΝ ΤΟΥ ΜΑΚΑΡΙΣΤΟΥ ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ Dr ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΓΙΕΒΤΙΤΣ (+1938 – 2021) ΕΝΑ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑ ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΙΟΥΣΤΙΝΟ ΠΟΠΟΒΙΤΣ - ΜΙΑ ΠΡΩΤΟΓΝΩΡΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ

Ηταν μια πρωτογνωρη εμπειρια και ευλογια μεγαλη για μενα η πρωτη επισκεψη μου στην ξακουστη Ιερα Μονη Τσελιε των Αγιων Αρχαγγελων Μιχαηλ και Γαβριηλ, οπου εζησε και ασκητεψε ο συγχρονος Σερβος Αγιος π.Ιουστινος Ποποβιτς, καπου την ανοιξη στο πολυ μακρινο 1985. Η εμπειρια αυτη ηταν επισης πολυ γοητευτικη γιατι συμμετειχα σε μια ομαδα 10 φοιτητων της Θεολογικης Σχολης Βελιγραδιου με επικεφαλης τον Ιερομοναχο τοτε π.Αθανασιο Γιεβτιτς Καθηγητη μας αγαπητο και σεβαστο. Μεταξυ των φοιτητων ηταν και ο Prle Peric σημερινος Πατριαρχης Σερβιας, ο Nenad Milosevic Καθηγητης σημερα στη Θεολογικη Σχολη, ο Zoran Jelisavcic Καθηγητης με Διδακτορικο και αυτος, ο Miloje, ο Βασιλης ο Γουλας και αλλοι που τωρα πλεον...δεν θυμαμαι τα ονοματα τους. Ξεκινησαμε με λεωφορειο απο το Βελιγραδι με προορισμο την πολη Βαλιεβο της Κεντρικης Σερβιας, 80 περίπου χλμ. νοτιοδυτικά τοῦ Βελιγραδίου. Βρισκόμασταν σε απόσταση αναπνοης απο το μοναστήρι (6 χλμ) στο οποιο εζησε οσιακά τα τελευταια τριάντα χρόνια της ζωης του ο Αγιος μας. Απο κει με τα ποδια κατευθυνθηκαμε πρωτα προς το χωριο Λελιτς οπου γεννηθηκε ο αλλος συγρονος Σερβος Αγιος Νικολαος Βελιμιροβιτς...

ΕΚΟΙΜΗΘΗ ΕΝ ΚΥΡΙΩ Ο ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΗΣ ΚΑΙ ΦΙΛΕΛΛΗΝΑΣ ΠΡΩΗΝ ΖΑΧΟΥΜΙΟΥ ΚΑΙ ΕΡΖΕΓΟΒΙΝΗΣ ΚΑΙ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΤΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΒΕΛΙΓΡΑΔΙΟΥ ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΓΙΕΒΤΙΤΣ - ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΠΟΛΥΑΓΑΠΗΜΕΝΕ ΜΑΣ ΚΑΘΗΓΗΤΑ ΚΑΙ ΠΟΛΥΣΕΒΑΣΤΕ ΓΕΡΟΝΤΑ ΠΑΤΕΡ ΑΘΑΝΑΣΙΕ!

Ο Σεβασμιωτατος κ.κ. Αθανάσιος Γέβτιτς, πνευματικο τεκνο του συγχρονου Σερβου Αγιου Ιουστινου Ποποβιτς, υπηρξε μια μεγάλη θεολογικη προσωπικότητα της Ορθοδοξίας πολυ αγαπητός και σεβαστός σε όλες τις ορθόδοξες χώρες. Γεννήθηκε στις 8 Ιανουαριου 1938 στο χωριό Μπρντάριτσα κοντά στην πόλη Σάμπατς της πρωην Γιουγκοσλαβίας. Μετα τις σπουδες του στην Ιερατικη Σχολη Βελιγραδιου, ενεγραφη στη Θεολογικη Σχολή το 1958, απο οπου αποφοιτησε το 1963. Μοναχος εκάρη στις 3 Δεκεμβριου του 1960. Ιεροδιάκονος χειροτονήθηκε κατά την εορτή του Ευαγγελισμού το 1961, ενώ κατά την εορτή της Κοίμησης της Θεοτόκου το 1963 χειροτονήθηκε Ιερέας...

Το 1964 μεταβαινει στην Χαλκη για μεταπτυχιακες σπουδες αλλα λογω πολιτικων συνθηκων αναγκαζεται να συνεχισει στην Αθηνα υπό την εποπτεία του Καθηγητή Δογματικής, Ακαδημαϊκού Δρ. Ιωάννη Καρμίρη. Κατά την τετραετή διαμονή του στην Αθήνα, διακονούσε ως ενοριακός Ιερέας στην Ρώσικη Εκκλησία, διαμένοντας ένα διάστημα στην οικοτροφειο της Αποστολικης Διακονιας της Εκκλησίας της Ελλαδος. Στις 2 ιουνιου του 1967 υποστηριξε με αριστα τη διδακτορικη του διατριβη με θέμα "Η Εκκλησιολογία του Απόστολου Παύλου κατά τον Ιερο Χρυσόστομο", στην Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Το φθινόπωρο του 1968, μετακόμισε στο Παρίσι, όπου συνέχισε τις θεολογικές του σπουδές του στο Θεολογικο Ινστιτούτο του Αγίου Σεργίου. Μετά την πάροδο ενός έτους εξελεγη Καθηγητής στο ιδιο Ινστιτούτο και διδαξε για τρια χρονια «Εισαγωγή στη Θεολογία», «Ασκητική Πατρολογία» και «Ιστορία της Εκκλησίας της Βυζαντινής περιόδου». Κατά την τετραετή διαμονή του στην Γαλλία διακονούσε ανταποκρινόμενος στις ανάγκες της ρωσικής, της σερβικής, της ελληνικής και της γαλλικής παροικιας. Διεμενε στην φοιτητική εστία του Ινστιτούτου του Αγίου Σεργίου, ενώ τα καλοκαίρια ταξίδευε στους Αγίους Τόπους, στη Σερβία και την Ελλάδα. Επιστρεφοντας από το Παρίσι το 1973, εκλέχθηκε υφηγητής της Θεολογικής Σχολής στην Έδρα Πατρολογίας (όπου δίδασκε τα εξής μαθήματα: «Εκκλησιαστική γραμματολογία» και «Σκέψη των Αγίων Πατέρων της Ανατολής και της Δύσης»). Το 1983 εξελεγη αναπληρωτής καθηγητής, ενώ το 1987 τακτικος καθηγητής της Έδρας Πατρολογίας. Εξελέγη Κοσμήτορας της Σχολής δυο φορες κατά τις περιόδους 1980-1981 και 1990-1991. Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην Σχολή δημοσίευσε περίπου περί τις εκατό επιστημονικές εργασίες.

Χειροτονήθηκε Επίσκοπος Βανατου στις 7 Ιουλίου 1991, ενω απο το 1992 εως το 1999 τοποθετηθηκε επίσκοπος Ζαχουμίου και Ερζεγοβίνης. Ο Αθανάσιος υπηρέτησε επίσης τοποτηρητής της επισκοπής Ράσκας και Πριζρένης το 2010.

Το θεολογικό του έργο είναι μεγάλο, περιλαμβάνει σχεδόν όλους τους κλάδους της Θεολογίας ως επιστήμης, από Πατρολογία, Δογματική, Ασκητική και Λειτουργική έως Εκκλησιαστικό Δίκαιο, Χριστιανική Ιστορία και Ιστορία των Σέρβων. Το μεταφραστικό του έργο επίσης είναι πολύ σημαντικό και τεράστιο, ιδιαίτερα εκείνο που αναφέρεται στις μεταφράσεις της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης, της Λειτουργίας και των λειτουργικών βιβλίων ( Ωρολόγιον, Παροιμίες, Ψαλτήριον, Ευχολόγιον... ). Εδώ συμπεριλαμβάνονται επίσης οι μεταφράσεις των πρώιμων χριστιανικών συγγραφέων αλλά και τα έργα των Πατέρων της Εκκλησίας της βυζαντινής περιόδου.

Απο τα πιο γνωστα θεολογικά έργα του στην Ελλαδα ειναι: Η Εκκλησιολογία του Αποστόλου Παύλου, Φως Ιλαρόν, Χριστός Αρχή και Τέλος, Χριστος η χωρα των ζωντων. Του Μακαριστου Επισκοπου Πρωην Ζαχουμιου και Εζεγοβινης κ.κ.Αθανασιου Αιωνια η μνημη!!!