Δελτίο Τύπου Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Βόλου - Φώτο: Νίκος Κοσμίδης
Το Σάββατο 5 Ιουνίου 2010 συνεχίστηκαν οι εργασίες του Διεθνούς Συνεδρίου της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών. Το συνέδριο μεταδίδεται απευθείας από το δια-δικτυακό τηλεοπτικό σταθμό www.intv.gr με παράλληλη μετάφραση στα ελληνικά και αγγλικά. Στην πρώτη πρωινή συνεδρία ομιλητές ήταν ο Assaad Kattan διευθυντής του Κέντρου Θρησκευτικών Σπουδών και καθηγητής στην έδρα Ορθόδοξης θεολογίας στο Παν/μιο του Munster, και ο Διακ. John Panteleimon Manoussakis επ. καθ. Φιλοσοφίας στο κολλέγιο Τιμίου Σταυρού Worcester- Η.Π.Α.
Το Σάββατο 5 Ιουνίου 2010 συνεχίστηκαν οι εργασίες του Διεθνούς Συνεδρίου της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών. Το συνέδριο μεταδίδεται απευθείας από το δια-δικτυακό τηλεοπτικό σταθμό www.intv.gr με παράλληλη μετάφραση στα ελληνικά και αγγλικά. Στην πρώτη πρωινή συνεδρία ομιλητές ήταν ο Assaad Kattan διευθυντής του Κέντρου Θρησκευτικών Σπουδών και καθηγητής στην έδρα Ορθόδοξης θεολογίας στο Παν/μιο του Munster, και ο Διακ. John Panteleimon Manoussakis επ. καθ. Φιλοσοφίας στο κολλέγιο Τιμίου Σταυρού Worcester- Η.Π.Α.
Κατά την εισήγηση του Assaad Kattan με τίτλο «Η επανεξέταση της ουσιοκρατίας. Ο μύθος μιας μη- ερμηνευτικής προσέγγισης στην ορθόδοξη παράδοση» αν και ένα μεγάλο τμήμα της ορθόδοξης θεολογικής σκέψης με επιρροή, διατύπωνε με έμφαση και εξακολουθεί να εμφαίνει ότι η Παράδοση είναι μια δυναμική και ανοικτή πραγματικότητα της ζωής του Αγίου Πνεύματος στην Εκκλησία, δεν είναι σε καμιά περίπτωση σπάνιο να δεί κανείς την ορθόδοξη προσέγγιση της παράδοσης ουσιοκρατικά, ως εάν να αποτελούσε μια κλειστή και αμετάβλητη οντότητα. Η παρούσα εισήγηση προσπάθησε να δείξει πως δεν είναι πλέον επιτρεπτό, στο πλαίσιο της ορθόδοξης θεολογίας, αναφορικά με μια πρωτότυπη προσέγγιση στο ζήτημα της παράδοσης, να παρακάμπτονται οι μετανεωτερικές ερμηνευτικές μέθοδοι, τόσο σε σχέση με τις συνέπειες που έχει η ιστορική απόσταση για την κατανόηση, όσο και σε σχέση με τη δυναμική εμπλοκή των προϋποθέσεών και φιλοδοξιών μας στην διαδικασία της ερμηνείας.Ο διακ. John Panteleimon Manoussakis ανέπτυξε το θέμα « (Ένα παράδειγμα) από το φάσμα του νέου ξεκινήματος της ελληνικής θεολογίας». Με επίκεντρο τη θεολογική σκέψη ενός σύγχρονου έλληνα θεολόγου του Παντελή Καλαϊτζίδη, επιχειρήθηκε μια κριτική αξιολόγηση του έργου και των προϋποθέσεων της σκέψης του Π. Καλαϊτζίδη όσο και του έργου της Ακαδημίας Θεολογικών σπουδών στο πλαίσιο της ανανέωσης στο χώρο της ελλαδικής ορθόδοξης θεολογίας. Eπίσης μέσα από την ίδια προοπτική ερευνήθηκε και η σχέση μεταξύ λόγου και Θεο-λογίας, η σχέση μεταξύ γλώσσας και της ερμηνείας του κειμένου, τη σχέση τελικά μεταξύ θεολογίας και φιλοσοφίας.
Στην δεύτερη πρωϊνή συνεδρία πήραν μέρος ο Μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης Ζηζιούλας (Οικουμενικό Πατριαρχείο) και ο καθ. Πατρολογίας του Πανεπιστημίου του Durham π. Andrew Louth.
Ο Μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης Ζηζιούλας ανέπτυξε το θέμα «Επικαιρότητα και διαχρονικότητα της νέο-πατερικής σύνθεσης». Καταρχάς παρουσίασε κάποια γνωρίσματα της σύγχρονης ορθόδοξης θεολογίας (π.χ. πατερικός φονταμενταλισμός, ιστορικισμός, ομολογιακή θεολογία, «βιβλικισμός», θεολογία συσχετισμού με τον κόσμο). Παρουσίασε τη διαμόρφωση και την κατανόηση της νέο-πατερικής σύνθεσης από τον π. Γεώργιο Φλωρόφσκυ. Στη συνέχεια παρουσίασε τις παραμέτρους της νέο-πατερικής σύνθεσης σε σχέση με το διάλογο της θεολογίας με το σύγχρονο πολιτισμό (διάλογος με σύγχρονα ρεύματα φιλοσοφίας-τέχνης, τη χρήση από τη συστηματική ορθόδοξη θεολογία στη σχέση με τον δυτικό πολιτισμό, της οντολογίας ως αναγκαίου εργαλείου για τη συνάφεια). Στο ερώτημα εάν η ορθόδοξη Θεολογία μπορεί να εκφραστεί με την ορολογία της νεωτερικότητας, να απαντήσει δηλ. π.χ. στις προκλήσεις της υπαρξιακής φιλοσοφίας (λ.χ. ελευθερία-ετερότητα κ.λπ.), στα κοινωνικά προβλήματα (λ.χ. δικαιώματα γυναικάς) στα ηθικά προβλήματα, (λ.χ. στο πρόβλημα του ατομικισμού – ανθρωπίνων δικαιωμάτων - δημοκρατίας, με μια εκκλησιολογία της κοινωνίας). Τέλος παρουσίασε κάποια «κλειδιά» για την κατανόηση της ορθόδοξης θεολογίας, ως συναφειακής (λ.χ. την υπαρξιακή ερμηνεία της τριαδικής θεολογίας, μια πνευματολογική εκκλησιολογία ως απάντηση π.χ. στο πρόβλημα της σχέσης ατόμου-κοινότητας, την ευχαριστιακή θεολογία για την κατανόηση της Εκκλησίας, την εσχατολογική προσέγγιση της παράδοσης). Επίσης δόθηκε θετική απάντηση στο ερώτημα του συνεδρίου για το εάν η ορθόδοξη θεολογία μπορεί να είναι συναφειακή.
Ο Μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης Ζηζιούλας ανέπτυξε το θέμα «Επικαιρότητα και διαχρονικότητα της νέο-πατερικής σύνθεσης». Καταρχάς παρουσίασε κάποια γνωρίσματα της σύγχρονης ορθόδοξης θεολογίας (π.χ. πατερικός φονταμενταλισμός, ιστορικισμός, ομολογιακή θεολογία, «βιβλικισμός», θεολογία συσχετισμού με τον κόσμο). Παρουσίασε τη διαμόρφωση και την κατανόηση της νέο-πατερικής σύνθεσης από τον π. Γεώργιο Φλωρόφσκυ. Στη συνέχεια παρουσίασε τις παραμέτρους της νέο-πατερικής σύνθεσης σε σχέση με το διάλογο της θεολογίας με το σύγχρονο πολιτισμό (διάλογος με σύγχρονα ρεύματα φιλοσοφίας-τέχνης, τη χρήση από τη συστηματική ορθόδοξη θεολογία στη σχέση με τον δυτικό πολιτισμό, της οντολογίας ως αναγκαίου εργαλείου για τη συνάφεια). Στο ερώτημα εάν η ορθόδοξη Θεολογία μπορεί να εκφραστεί με την ορολογία της νεωτερικότητας, να απαντήσει δηλ. π.χ. στις προκλήσεις της υπαρξιακής φιλοσοφίας (λ.χ. ελευθερία-ετερότητα κ.λπ.), στα κοινωνικά προβλήματα (λ.χ. δικαιώματα γυναικάς) στα ηθικά προβλήματα, (λ.χ. στο πρόβλημα του ατομικισμού – ανθρωπίνων δικαιωμάτων - δημοκρατίας, με μια εκκλησιολογία της κοινωνίας). Τέλος παρουσίασε κάποια «κλειδιά» για την κατανόηση της ορθόδοξης θεολογίας, ως συναφειακής (λ.χ. την υπαρξιακή ερμηνεία της τριαδικής θεολογίας, μια πνευματολογική εκκλησιολογία ως απάντηση π.χ. στο πρόβλημα της σχέσης ατόμου-κοινότητας, την ευχαριστιακή θεολογία για την κατανόηση της Εκκλησίας, την εσχατολογική προσέγγιση της παράδοσης). Επίσης δόθηκε θετική απάντηση στο ερώτημα του συνεδρίου για το εάν η ορθόδοξη θεολογία μπορεί να είναι συναφειακή.
Ο π. Andrew Louth ανέπτυξε το θέμα «Η αυθεντία των Πατέρων στη μεταπατερική ορθόδοξη θεολογία». Κατά την εκτίμησή του, δεν αποτελεί ερώτημα το εάν θα μπορούσε να υπάρξει ορθόδοξη θεολογία, η οποία θα αγνοούσε τους Πατέρες και αυτό για ένα θεμελιώδη λόγο: Οι ορθόδοξοι δεν κατασκευάζουν την πίστη τους, αλλά την παραλαμβάνουν από τους Αποστόλους και μάλιστα μέσω των Πατέρων. Η πίστη τους δεν αποτελεί το σύνολο κάποιων πεποιθήσεων για το Θεό, το κόσμο τον Χριστό κ.λπ. Αφορά στη συμμετοχή σε κάτι πολύ μεγαλύτερο από αυτό που έχει παραληφθεί. Και στην πραγματικότητα αυτό φαίνεται αναντίρρητο. Ανεξάρτητα από την πρόσφατη τάση ενός σημαντικού μέρους του ορθόδοξου θεολογικού στοχασμού να προβαίνει σε διάκριση ανάμεσα στη (εσφαλμένα κατά τη γνώμη μου) λεγόμενη «φιλελεύθερη» θεολογία των Bukharin–Solov’ev–Bulgakov και τη Νεο-πατερική σύνθεση, στην πραγματικότητα η φιλελεύθερη πλευρά είναι η ίδια βαθιά αφιερωμένη στους Πατέρες. Το να εγκαταλείψει κανείς τη σοφία και τη μαρτυρία των Πατέρων φαίνεται αδιανόητο. Έτσι πρότεινε κάποιες αρχές με σκοπό την κατανόηση αυτής της μαρτυρίας.
Πρώτα κάποιες αρνητικές πλευρές: Οφείλουμε να εγκαταλείψουμε κάθε ιδέα ότι όλοι οι Πατέρες λένε το ίδιο πράγμα. Είναι αναγκαίο να αποδεχθούμε ότι αποτελούν ένα χορό με διαφορετικές φωνές. Μπορεί συχνά να φαίνεται σαν κακοφωνία. Άλλωστε το χρέος μας, ως θεολόγοι είναι να αναζητήσουμε την αρμονία. Η σκέψη των Πατέρων δεν πρέπει να περιορίζει τη δική μας σκέψη. Οφείλουμε να θέτουμε ερωτήματα που εκείνοι δεν έθεσαν, επειδή δεν είχαν προκύψει στην εποχή τους.
Στη συνέχεια κάποια θετικά σημεία: Το κατόρθωμα των Πατέρων περιλαμβάνει μια σαφή εμπλοκή με το κυρίαρχο κοσμοείδωλο της εποχής τους, όχι βεβαίως άκριτα, αλλά οφείλει πολλά σε αρκετές όψεις της κοινής σοφίας της εποχής τους. Επομένως εάν είναι να ακολουθούμε τους Πατέρες, είναι ανάγκη να καλλιεργήσουμε μια παρόμοια στάση. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι ένας κριτικός διάλογος με τη σοφία της εποχής μας-τις κοσμολογικές θεωρήσεις της σύγχρονης φυσικής (σχετικότητα κ.λπ.), τη θεωρία της εξέλιξης, πολλές από τις κατακτήσεις των σύγχρονων κοινωνικών και ανθρωπολογικών επιστημών, χωρίς ωστόσο να εγκαταλείψουμε την πεποίθηση μας για τη δημιουργία του κόσμου από έναν προσωπικό Θεό και τη διαμόρφωση ενός ηθικού σύμπαντος που επιτρέπει τον αυθεντικό αυτοπροσδιορισμό και την υπευθυνότητα.
Πηγή: Αμην
Πρώτα κάποιες αρνητικές πλευρές: Οφείλουμε να εγκαταλείψουμε κάθε ιδέα ότι όλοι οι Πατέρες λένε το ίδιο πράγμα. Είναι αναγκαίο να αποδεχθούμε ότι αποτελούν ένα χορό με διαφορετικές φωνές. Μπορεί συχνά να φαίνεται σαν κακοφωνία. Άλλωστε το χρέος μας, ως θεολόγοι είναι να αναζητήσουμε την αρμονία. Η σκέψη των Πατέρων δεν πρέπει να περιορίζει τη δική μας σκέψη. Οφείλουμε να θέτουμε ερωτήματα που εκείνοι δεν έθεσαν, επειδή δεν είχαν προκύψει στην εποχή τους.
Στη συνέχεια κάποια θετικά σημεία: Το κατόρθωμα των Πατέρων περιλαμβάνει μια σαφή εμπλοκή με το κυρίαρχο κοσμοείδωλο της εποχής τους, όχι βεβαίως άκριτα, αλλά οφείλει πολλά σε αρκετές όψεις της κοινής σοφίας της εποχής τους. Επομένως εάν είναι να ακολουθούμε τους Πατέρες, είναι ανάγκη να καλλιεργήσουμε μια παρόμοια στάση. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι ένας κριτικός διάλογος με τη σοφία της εποχής μας-τις κοσμολογικές θεωρήσεις της σύγχρονης φυσικής (σχετικότητα κ.λπ.), τη θεωρία της εξέλιξης, πολλές από τις κατακτήσεις των σύγχρονων κοινωνικών και ανθρωπολογικών επιστημών, χωρίς ωστόσο να εγκαταλείψουμε την πεποίθηση μας για τη δημιουργία του κόσμου από έναν προσωπικό Θεό και τη διαμόρφωση ενός ηθικού σύμπαντος που επιτρέπει τον αυθεντικό αυτοπροσδιορισμό και την υπευθυνότητα.
Πηγή: Αμην
.jpg)
.jpg)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου