Ψυχοθεραπεία και εξομολόγηση

Αλέξανδρου Κατσιάρα Μάρως Βαμβουνάκη,
Οταν ο θεός πεθαίνει,
σ.σ.372-373,εκδ.Δόμος,Αθήνα 2003

Μ: Ή ψυχοθεραπεία μέ τήν εξομολόγηση έχει σχέση;
Α: "Εχουμε μιά μανία νά σχετίζουμε τήν Εκκλησία μέ τα σχήματα και τις εκδηλώσεις του κόσμου. Μιά εμμονή νά ανακαλύπτουμε ερείσματα της πίστης σέ εκφάνσεις του κτιστού. Τούτο ισως είναι ενα ακόμα σημάδι έκκοσμίκευσης. Πιστεύω οτι ειναι διαφορετικά πράγματα. Η διαφορά είναι οτι ή Εκκλησία είναι ό Χριστός πού σώζει άπό τον θάνατο, ένώ στήν ψυχοθε­ραπεία ενας άνθρωπος βοηθά τον συνάνθρωπο στήν επίγνωση και τή συνει­δητοποίηση κτιστών καταστάσεων. Κανένα ιστορικό μέγεθος, επιστημο­νικό ή άλλο, π.χ ή ψυχοθεραπεία, δέν διεκδικεί νά σέ σώσει άπό τόν θάνατο, ουτε λέει κάτι τέτοιο. Αυτό δέν σημαίνει οτι είναι ευκαταφρόνητη μιά ψυχο­θεραπεία. Μπορεί νά σέ «σώσει» άπό συγκρούσεις και άπό άγχη, άλλά δέν προσφέρει ζωή αιώνια. Η εξομολόγηση έχει νά κάνει μέ τήν επανασύνδεση ενός πιστού μέ μιά έσχατολογική κοινότητα πού κινείται μέσα στήν ιστο­ρία, άπό οπου ό ιδιος και αποκόπηκε. Οι ομοιότητες πού μπορεί νά υπάρχουν είναι εξωτερικές. Ισως ομως περισσότερο στήν καθοδήγηση, στήν ποιμαν­τική μέριμνα του υποψήφιου πιστού ή του ήδη πιστού, νά υπάρχουν στοιχεία πού είναι παρόμοια, οπως ή δέσμευση μέ τόν εντολοδόχο οδηγό, ή εξαγόρευση των κρυπτών λογισμών, διαπραγμάτευση των ανθρώπινων συναισθη­μάτων, άλλά και αυτό πάλι οταν γίνεται καλείται νά κινείται σέ διαφορετι­κή βάση.
Μ: Ή Εκκλησία αρνείται οτι μιά επιστημονική μέθοδος μπορεί νά βελτιώ­σει τήν αυτογνωσία του πιστού;
Α: Υπάρχει λόγος νά τό άρνηθεί ή νά εμπλακεί σέ συζήτηση γι' αυτό, αφου γνωρίζει οτι ή σωτηρία δέν ταυτίζεται μ' αυτό, δηλαδή μ' αυτή π.χ. τήν αυ­τογνωσία; Ή προσφορά αυτή είναι ουδέτερη γιά τήν Εκκλησία, δευτερευ­όντως μπορεί νά έχει συνέπειες και γιά τήν πίστη, άλλά οχι αποφασιστικές. Ή Εκκλησία ενδιαφέρεται νά μήν πεθάνει ό άνθρωπος, ακόμα και οταν είναι ψυχολογικά διαταραγμένος και δυσλειτουργικός. Γνωρίζεις οτι και εκείνοι πού έχουν αναπτυγμένη αυτογνωσία πεθαίνουν, οπως και οί μή έχοντες, στον ιδιο βαθμό. Γνωρίζεις οτι και οί ενάρετοι πεθαίνουν, χωρίς ή αρετή τους άπό μόνη της νά τούς ανασταίνει εις ζωήν αιώνιον. Π.χ. οί Φα­ρισαίοι «έδειχναν» άνθρωποι λειτουργικοί, άνθρωποι πού δεν ήσαν οπως οι τελώνες και οί πόρνες, άλλα αυτό δεν τους βοήθησε ώστε να σωθούν έν Χριστώ. Θα σου έλεγα μάλιστα πώς ολες τούτες οί δυνατότητες περί βελ­τίωσης, άν αυτονομηθούν, είναι πιο αυτοκαταστροφικές άπ' ο,τι σ' ενα ψυ­χολογικά δυσλειτουργικό, γιατί οδηγούν σέ έναν αύτοδικαιωτισμό και στήν ενίσχυση της φιλαυτίας. Μπορεί τώρα «έκ του ασφαλούς» νά υπερηφανεύ­εται κάποιος οτι «ξέρει» επειδή κάνει ψυχοθεραπεία! Μπορεί ακόμα κάποιος νά πάει για ψυχοθεραπεία γιά νά ενισχύσει τις ναρκισσιστικές του άμυνες. Μπορεί γιά πολλούς νά είναι ενα μέσο διατήρησης της παθολογίας. Απε­ναντίας, ό αμαρτωλός τελώνης προσελκύει το ενδιαφέρον του Χριστού.