Μακαριώτατε, Σεβασμιώτατοι άγιοι Συνοδικοί, Σεβασμιώτατοι.
Αξιότιμε κυριε Φράγκε,
Σεβαστοί πατέρες
Κυρίες και κύριοι Καθηγητές
Αγαπητές και αγαπητοί του εκκλησιαστικού ρεπορτάζ και των Μέσων επικοινωνίας
Αγαπητές και αγαπητοί εθελοντές, μόνιμοι παραγωγοί, συνεργάτες,
Φίλες και φίλοι ακρατές,
Είκοσι χρόνια Εκκλησιαστικό ραδιόφωνο. Ο κύκλος των εκδηλώσεων του εορτασμού της επετείου αυτής ανοίγεται σήμερα εδώ, με την επίσημη παρουσίαση του νέου προγράμματος, που από την 29 Σεμπτεβρίου 2009, ήδη βρίσκεται στον αέρα, έχοντας ούριο άνεμο, καθώς οι πρώτες δημοσκοπήσεις μας αναφέρουν με μόνη διαφήμιση μέχρι στιγμής, την δυναμική του ιδίου του προγράμματος. Η διαφήμιση μπορεί να προβάλλει ένα λόγο, αλλά δεν μπορεί να γεννήσει λόγο ή να προβάλλει ένα ανύπαρκτο ή ψεύτικο λόγο. Η δυναμική καλείται να προέλθει από την ίδια την ουσία του προγράμματός μας, από το ήθος και τις αξίες που θα προβάλλει. Και ο λόγος μας καλείται να είναι λόγος Χριστού, που είναι λόγος ελπίδας και αισιοδοξίας, που τα ανάποδα φέρνει στα ίσια, τα δεδομένα ματαιώνει και τα απίθανα πραγματώνει.
Πολλοί λένε ότι η πιο καλή διαφήμιση γίνεται στόμα με στόμα. Αλλά αυτό δεν εμποδίζει να σας καλούμε σήμερα, αγαπητές και αγαπητοί υπεύθυνοι του εκκλησιαστικού και των Μέσων Επικοινωνίας, να μοιραστούμε μαζί σας, αλλά και με άλλους φίλους και με όλους τους αγαπητούς ακροατές τις προσπάθειές μας και ταυτόχρονα να σας παρακαλέσουμε να αναδείξετε και να προβάλετε ουσιαστικά την ελπίδα και την βεβαιότητα ότι και η παρούσα ζωή αξίζει, ότι άνθρωπος και ο κόσμος όπως έχει παρόν έχει και μέλλον.
Και για να μη μακρηγορώ, ας περάσουμε στο νέο πρόγραμμα που καταρτίστηκε με βάση τις αρχές που σας ανάφερα και το οποίο αναπτύσσεται σε ζώνες, σε θεματικές.
Χωρίσαμε λοιπόν το εικοσιτετράωρο σε ζώνες, από Δευτέρα έως Παρασκευή, όπου η κάθε ζώνη έχει την ίδια θεματική, που ξεδιπλώνεται και ολοκληρώνεται με συνέπεια και συνέχεια μέσα από τις εκπομπές της κάθε ζώνης.
Η Ραδιοφωνική μέρα αρχίζει με την αναμετάδοση της Θείας Λειτουργίας, η ακρόαση της οποίας δεν μπορεί να υποκαταστήσει την συμμετοχή στην εκκλησιαστική ζωή.
Η πρώτη ζώνη ξεκινά το πρωί 8.10 και τελειώνει στις 16.00 με ένα πλούσιο πρόγραμμα, με πολλές εκπομπές.
Στις 10 έως τις 10.30 ξεκινάει η δεύτερη εκπομπή με τον ελπιδοφόρο τίτλο : «Κάθε μέρα νέα μέρα», ποικίλης ύλης, όπου ο ακροατής ενημερώνεται για όσα φέρνει μια καινούργια ημέρα όλες τις ημέρες της εβδομάδας. Στις 10.30 έως 11.00 έχουμε την πρώτη μουσική στάση, με παραδοσιακή μουσική και τραγούδια, ανάσα πριν την επόμενη εκπομπή που ξεκινάει στις 11.00 με τίτλο : «Θέσεις αντιθέσεις», όπου θίγονται επίκαιρα ζητήματα θεολογικής και κοινωνικής ιδωμένα από πολλές πλευρές. Από τις 12.00 ξεκινάει ο ακροατής να ταξιδεύει σε όλες τις μητρο(πόλεις), στις έδρες των Μητροπόλεων ανά την Ελλάδα με σκοπό να αναδειχθεί η εν γένει ζωή των εκεί κοινωνιών. Η συνοδικότητα σε εφαρμογή.
Στις 13.30, το ταξίδι αυτό θα διακοπεί για ένα ημίωρο, με ελληνικά τραγούδια και αποσπάσματα από θεολογικά και λογοτεχνικά κείμενα.
Στις 14.00 το κεντρικό δελτίο ειδήσεων με ένθετο τις δράσεις των συνοδικών επιτροπών,ενώ στις 14.30 ένα καθημερινό ημίωρο πρόγραμμα για το περιβάλλον με τον τίτλο : Οικολογία ήτοι περί κτίσεως κόσμου. Στις 15.00 το οδοιπορικό στην περιφέρεια, στην μικρή Ελλάδα, καταγράφοντας την εν γένει ζωή οικονομική, πολιτιστική, προβλήματα και προβάλλοντας τις ομορφιές σε κάθε γωνιά, στους δήμους, στις κοινότητες, στα χωριά, περιγράφοντας την Ελλάδα εκείνη που δεν μας πληγώνει μόνο, αλλά μας χαμογελάει.
Από τις 16.00 το απόγευμα αρχίζει, αν θέλετε να το ονομάσουμε, έτσι «το εξειδικευμένο» πρόγραμμα του Ραδιοφώνου μας με πρώτη ζώνη με γενικό τίτλο : «Γνωριμία με την Ορθόδοξη πίστη» ενημερώνει συστηματικά και σοβαρά τον ακροατή για το περιεχόμενο της Ορθόδοξης πίστης, για το τι είναι και τι δεν είναι Εκκλησία, τα Μυστήρια, με αναφορά στις αιρέσεις, το ασκητικό ήθος.
Στις 17.00 η ζώνη με τον γενικό τίτλο: « Η μουσική των αγγέλων» όπου καθημερινά ο ακροατής μπορεί να αδολεσχεί σε μια ψαλτική πανδαισία με ενδιάμεσα σχόλια αναφορικά με την ιστορία, την θεωρία, το τυπικό, την λατρεία, με εθελοντές διακεκριμένους της ψαλτικής τέχνης εργάτες τους.
Στις 18.00 ο εσπερινός. Οι ακολουθίες όλες συνήθως είναι από την Μονή Πετράκη. Στις 18.40 ξεκινάει ένα 20λεπτο πρόγραμμα με κλασική μουσική με την Εύη Κεχαγιά. Στις 19.00, ο Λάμπρος Λιάβας μας ταξιδεύει μουσικά σε όλη την Ελλάδα, στα παράλια της Μεσόγειο και σ’ όλο τον κόσμο με πολύ ενδιαφέροντα σχόλια και λεπτομέρειες και ιστορίες σε μια εκπομπή με τίτλο το «αλάτι της γής».
Στις 20.00 η ζώνη με θέμα «τις ανθρώπινες σχέσεις». Οι διαπροσωπικές σχέσεις στον γάμο, στην φιλία, στις δομές εξουσίας, στις κοινότητες των ανθρώπων, καθώς και οι ανθρώπινες συναισθηματικές καταστάσεις ιδωμένες από την θεολογική, αλλά και την ψυχολογική ματιά. Στις 21.00 το απόδειπνο, μια εκκλησιαστική ακολουθία, για μισή ώρα.
Και στις 21.30 το βράδυ: ελληνική ιστορία ανά περιόδους και η ελληνική γλώσσα. Ήταν κάτι που με αυτό το συστηματικό τρόπο απουσίαζε ή υπήρχε σκόρπια.
Στις 22.00 αρχίζει η σειρά «Εκκλησία και κόσμος» όπου αναπτύσσεται θέματα που αφορούν τις σχέσεις της Εκκλησίας με τον κόσμο, την μαρτυρία της Εκκλησίας, τον λόγο που αρθρώνει στον διαθρησκειακό χώρο, με βιβλιοκρισίες θεολογικών βιβλίων.
Και 23.00 ζώνη «Εκκλησία και πολιτισμός», ο πολιτισμός ως τρόπος ζωής. Εδώ η μεταξύ άλλων, η κυρία Ελένη Βιτάλη με την αξεπέραστη φωνή της, μας ζωντανεύει ιστορίες με υπέροχες μουσικές από τα πατερικά βιβλία, ενώ στην ίδια ζώνη θα την κλείσει την Παρασκευή η Μάρω Βαμβουνάκη που μας διαβάζει λογοτεχνία με το δικό της τρόπο.
Στις 12.00 τα μεσάνυκτα ξεκινά η νυκτερινή ζώνη. Αυτή την στιγμή καταφέραμε να έχουμε ένα δίωρο μουσικό πρόγραμμα με επιλεγμένα ελληνικά τραγούδια και με σύντομες γέφυρες ανάμεσά τους με αποσπάσματα από πατερικά κείμενα. Εδώ δοκιμάζουμε ένα νέο τρόπο και ένα νέο ύφος εκπομπής, κείμενα ως γέφυρες μεταξύ τραγουδιών. Ο ακροατής δεν ταλαιπωρείται με ατέλειωτους μονολόγους, οι οποίοι κουράζουν, αφού ο ακροατής αποδεδειγμένα δεν μπορεί να ακούει επί μακρόν. Μια εκπομπή που με βάση τις πρώτες ενδείξεις, φαίνεται να κρατά πολλούς άγρυπνους.
Το υπόλοιπο νυκτερινό πρόγραμμα μέχρι της 6.00 το πρωί είναι β΄ μετάδοση αλλά σύντομα θα ανανεωθεί.
Το Σαββατοκύριακο κινείται πάνω κάτω στα ίδιο σκεπτικό, αλλά είναι πιο ελεύθερο.
Στις 10.00 το Σάββατο, ο Δημήτρης Προύσαλλης με παραμύθια θα κρατήσει συντροφιά σε μικρούς αλλά και μεγάλους για μια ώρα.
Μετά, στις 11.00 την σκυτάλη θα λάβει η Μαριάννα Κορομηλά, με την εκπομπή: «στα καθ’ ημάς», η οποία μας ταξιδεύει σε κόσμους και πολιτείες λατρεμένες.
Στις 12.00 θα μοιραστείτε γεγονότα από τον εκκλησιαστικό βίο των άλλων ορθόδοξων Εκκλησιών.
Ενώ στις 13.00 ελληνικό τραγούδι με πρωτότυπα κείμενα από την φιλοκαλία, την ποίηση, την λογοτεχνία. Ο νυκτερινός τρόπος προβολής κειμένων με μουσικές ανάσες δοκιμάζεται και εδώ, με την επιμέλεια του Φώτη Ψυχάρη.
Στις 14.30 για μισή ώρα οι Γιάννης Τσιαμούλης…………………………… με ρωμαίικη μουσική όχι μόνο το Σάββατο, αλλά και την Κυριακή την ίδια ώρα, ενώ ο Φάνης Σουλακέλης κάθε Σάββατο στις 17.00 μας σεργιανίζει με δημώδη άσματα από το Αιγαίο και όχι μόνο.
Στις 15.00 η Ιωάννα Στουφή θα μας μυήσει στο πώς κτίζεται μια Εκκλησία, ενώ στις 15.30 οι καθηγητές Νίκος Ολυμπίου και Χρήστος Καραγιάννης μας βοηθούν να φανταστούμε τα πιο σπουδαία χριστιανικά μνημεία της Μεσογείου, ξεκινώντας από των Ιεροσολύμων.
Η συνδρομή της περιφέρειας ήταν ελάχιστη. Ήδη όμως εμπλουτίστηκε με τέσσερεις καθηγητές από την Θεολογική Σχολή Θεσσαλονίκης που εθελοντικά εντάχθηκαν στο Σταθμό μας. Οι Ανέστης Κεσελόπουλος και Πέτρος Βασιλειάδης τις καθημερινές, ενώ δύο ακόμα συνάδελφοί των: ο Ιωάννης Καραβιδόπουλος και Μιλτιάδης Κωνσταντίνου, κάθε Σάββατο στις 16.00 μας μυούν στην ιστορία της Αγίας Γραφής κάνοντας ενδιαφέρουσες στάσεις σε γεγονότα σε αναφορά με την εποχή μας.
Από την Κυριακή ξεχωρίζω στις 11.00 ένα δίωρο με τον Θανάση Παπαθανασίου και τον Βασίλη Αργύριαδη με θεολογικά θέματα που έχουν απήχηση στην κοινωνία.
Ενώ κάθε Κυριακή, ο γνωστός μας Νότης Μαυρουδής μας κρατά συντροφιά με καλό ελληνικό τραγούδι και σχόλια επ΄αυτού.
Την Κυριακή στις 16.00 ο Δημήτρης Ράπτης και ο Μάριος Μιχαηλίδης για μια ώρα θα εστιαστούν στο πώς περνάμε τον ελεύθερο χρόνο μας, την σχέση μας με την τεχνολογία, ενώ η περιφέρεια έχει και μια άλλη σημαντική παρουσία κάθε Κυριακή στις 17.00 π. Δωρόθεο Πάπαρη. που απάντα σ’ ένα ευαίσθητο θέμα, στο ερώτημα τι είναι Εκκλησία.
Στις 8.00 η Ζωή η Πλιάκου θίγει κοινωνικά και θέματα παιδείας, και το εβδομαδιαίο πρόγραμμα την Κυριακή κλείνει το βράδυ με την εκπομπή τα μεγάλα αφιερώματα από τις 10.00-12.00 την νύκτα. Μεγάλα αφιερώματα για πρόσωπα απόντα, αγίους , ποιητές , ήρωες, λογοτέχνες, ή και παρόντα. Ήδη ο Νίκος Λούντζης αφιέρωσε τρία δίωρα στον Σολωμό και στον Άγιο Διονύσιο της Ζακύνθου. Σύντομα ένα μεγάλο αφιέρωμα στον Άξιον Εστί του Ελύτη με την ευκαιρία της 28ης Οκτωβρίου, και μετά αφιερώματα στον άγιο Κοσμά τον Αιτωλό και τον Παπαδιαμάντη από τον Θανάση Νιάρχο και μετά την σκυτάλη θα πάρει ο π. Νεκτάριος Πέττας που θα προβάλει άλλες εκκλησιαστικές μορφές.
Στους στόχους μας ακόμα είναι:
1. Το πρόγραμμα μας να ακουστεί παντού. Γι’ αυτό προς αυτή την κατεύθυνση προχωρήσαμε σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες και τεχνικές επιλογές, ώστε τουλάχιστον να απελευθερωθεί ο περιορισμός της επισκεψιμότητας στο Διαδύκτιο σύντομα.
2. Να δημιουργήσουμε δισκογραφικό αρχείο της βυζαντινής μουσικής. Προς αυτή την κατεύθυνση ήδη ξεκινήσαμε διαβουλεύσεις με τους εκπροσώπους όλων των ιεροψαλτικών κινήσεων με σκοπό να συζητήσουμε όχι μόνο τον τρόπο της καλύτερης και πληρέστερης προβολής εκκλησιαστικής μας μουσικής αλλά και της καταγραφής της.
3. Να καταγράψουμε ο,τι έχει απομείνει αναφορικά με την δημοτική μας μουσική και παράδοση, να δημιουργήσουμε και εδώ ένα αρχείο..
4. Να δημιουργήσουμε δισκογραφικό αρχείο φωνών. Ήδη δημιουργείται η πρώτη μαγιά με τις εξαιρετικές φωνές της Ελένης Βιτάλη, της Μάρως Βαμβουνάκη, του Φάνη Μουρατίδη και είναι διαθέσιμοι και άλλοι καλλιτέχνες.
5. Να δημιουργήσουμε αρχείο εκπομπών με σκοπό την δημιουργία τμήματος εκδόσεων του Ραδιοφώνου.
Μακαριώτατε,
Όταν ξεκίνησε να λειτουργεί η τηλεόραση πολλοί ήσαν αυτοί που είπαν ότι το: « Ρ\Φ μας τελείωσε». Όμως δεν έγινε έτσι, γιατί τα δυο αυτά μέσα είναι τελείως διαφορετικά μεταξύ τους. Το Ρ είναι λίγο σαν ένα βιβλίο και ο ακροατής καλείται να συμμετάσχει στην ακρόαση, δημιουργώντας δικές του εικόνες, σκέψεις και προβληματισμούς, να φανταστεί πρόσωπα και πράγματα και αυτή είναι η μαγεία και η ομορφιά του.
Ακόμα το Ρ\Φ είναι προσιτή παρέα, αφού όντας μικρό και εύχρηστο το ραδιόφωνο, μπορεί κανείς να το κουβαλάει μαζί του για να ακούσει ο πρόγραμμα της επιλογής του, όπου και αν βρίσκεται.Στα πρώτα βήματα του το Ραδιόφωνο, μετέδιδε ειδήσεις που τις διάβαζαν από τις εφημερίδες και φυσικά μουσική από ζωντανές ορχήστρες, άρα η ενημέρωση και η ψυχαγωγία δικαιολογούσαν την ύπαρξή του και έγινε με μεγάλο ενθουσιασμό αποδεκτό στο κοινό. Με τα χρόνια οι άνθρωποι του Ραδιόφωνου στην Αμερική και Αγγλία κυρίως, εμπλούτισαν το Ραδιοφωνικό πρόγραμμα με όλα όσα πίστευαν ότι ενδιέφεραν το κοινό των ακροατών και έτσι δημιουργήθηκε το Ραδιόφωνο «απ’ όλα για όλους» που είναι και το δυσκολότερο πρόγραμμα στον σχεδιασμό, αλλά και στο να προσελκύσει το κοινό. Εδώ και πολλά χρόνια υπάρχει το Ραδιόφωνο το «εξειδικευμένο» που εκπέμπει ένα μόνο είδος μουσικής ή λόγου ή ενημέρωσης, το οποίο και φυσικά απαιτεί και το κοινό να είναι εξειδικευμένο.
Το δικό μας Ραδιόφωνο δεν μπορεί να είναι ούτε «απ’ όλα για όλους» ούτε πάλι ένα απόλυτα «εξειδικευμένο» Ραδιόφωνο. Η φυσιογνωμία πηγάζει από την ίδια την ταυτότητα της Εκκλησίας που ενώ είναι «εν τω κόσμω δεν είναι εκ του κόσμου»(Ιωαν.18,36). Εδώ το περιεχόμενο της «Προς Διόγνητον επιστολής», θα μπορούσε να είναι μπουσουλάς μας. Σ’ αυτή την επιστολή οι χριστιανοί περιγράφονται με τέτοιο τρόπο, που δεν ξεχωρίζουν καθόλου από τους άλλους ανθρώπους, αλλά ταυτόχρονα δεν είναι όπως οι άλλοι. Ισορροπία σε τεντωμένο σκοινί. Επομένως το πρόγραμμα οφείλει να στοχεύει σ’ αυτό. Και αυτό θα το πετύχει με το να είναι διαρκώς ανοικτό. Ένα πρόγραμμα που δεν κλείνει. Καλείται να είναι ανοικτό σε διορθώσεις, παρατηρήσεις, επισημάνσεις, σε νέους τρόπους επικοινωνίας, στην γλώσσα της κάθε εποχής και στιγμής, χωρίς όμως να προδίδει την ουσία του. Το ότι τα πρώτα μηνύματα είναι ενθαρρυντικά, λέει και δεν λέει κάτι. Όμως θα ήταν παράλειψη να μην αναφέρω την αυξητική τάση ακρόασης. Πριν την αλλαγή του προγράμματος μας άκουγαν επί συνόλου του πληθυσμού περίπου 35.000 για να φθάσουμε την περασμένη εβδομάδα στις 70.000 χιλιάδες ακροατές. Αξίζουν ένα μπράβο οι παραγωγοί, γιατί αυτοί είναι που τρέχουν το πρόγραμμα.
Θελήσαμε να σχεδιάσουμε ένα πρόγραμμα όπου « όλοι» καλοπροαίρετα να μπορούν κατ’ επιλογή, να ακούν κάποιες από τις ζώνες μας ή τις εκπομπές μας. Το Ραδιόφωνο δεν είναι για χορτασμό, Δεν είναι ο στόχος μας να δημιουργήσουμε εξάρτηση στους ανθρώπους απ’ αυτό. Δεν μπορεί να είναι ο στόχος μας οι άνθρωποι να είναι καλωδιωμένοι με ακουστικά, απομονωμένοι σε αυτό που ακούν, γιατί η ζωή είναι κάτι περισσότερο και από αυτό που ακούν και βλέπουν. Είναι μια ανταλλαγή πέρα από την ακοή και την εικόνα. Κυρίως για όσους πιστεύουν, ο απόστολος Παύλος είναι απόλυτος η πίστη είναι «ελπιζομένων υπόστασις, πραγμάτων έλεγχος ου βλεπομένων»(Εβρ..11, 4), δηλαδή η αληθινή ζωή, ποτέ δεν ορίζεται σε σχήματα, ούτε εξαντλείται στο εδώ και τώρα. Θα μας αποκαλυφθεί στο μέλλον. Με βάση αυτό, ο άνθρωπος δεν είναι αυτός που φαίνεται και είναι τώρα, αλλά αυτός που θα γίνει. Να γιατί η μετάνοια έχει τόσο νόημα και αξία.
Ο κόσμος δεν πάσχει από λόγια και εικόνες. Όποιος ζει, δεν μιλάει πολύ. Ο ποιητής είναι σαφής «είναι καιρός να πούμε τα λιγοστά μας λόγια γιατί η ψυχή μας αύριο μεθαύριο κάνει πανιά». Δεν είναι τυχαίο ότι σε δημοσκόπηση πριν από μήνες, οι ακροατές γενικά ζητούσαν περισσότερη μουσική, και λιγότερα λόγια. Ο κόσμος έχει ανάγκη από ένα Όχι. Από το όχι του Χριστού πάνω στο Σταυρό. Ο Χριστός πάνω στο Σταυρό δεν ικανοποίησε την επιμονή των Φαρισαίων για εντυπωσιασμό. Δεν κατήλθε από τον Σταυρό. Δεν ικανοποίησε την ανθρώπινη ανάγκη, την θρησκευτική ανάγκη για συγκίνηση. Δεν εξάρτησε τους ανθρώπους από το κύρος, την εξουσία και την αυθεντία όπως θα σημείωνε ο Ντοστογιέφσκυ. Το ευαγγέλιο είναι ευαγγέλιο του κόστους, της άσκησης και όχι της αφθονίας, της ελευθερίας και όχι της ευδαιμονίας και ευτυχίας. Ο κόσμος χρειάζεται ένα όχι για να ζήσει. Καταλαβαίνουμε ότι ζούμε, όταν μας λείπει κάτι, και όχι στην πλησμονή των βιωμάτων και των συγκινήσεων. Αυτό που χρειάζεται ο κάθε άνθρωπος είναι ένα όραμα, ένας προσανατολισμός, όχι μια εικονική πραγματικότητα, τα υπόλοιπα τα καταφέρνει και μόνος του. Αν κάτι απ’ όλα αυτά καταφέρει να υπαινιχθεί έστω και λιγάκι το νέο πρόγραμμα, θα ήταν για όλους εμάς σημαντικό.
Ευχηθείτε Μακαριώτατε, εκλεκτή σύναξη, να είναι καλοτάξιδο.
Σας ευχαριστώ.
Υ.Γ. Κάποιους από τους νέους παραγωγούς ανάφερα στην ομιλία μου. Θα ήταν παράλειψη όμως να μην αναφέρω τα ονόματα των εντελώς νέων εθελοντών παραγωγών κατά αλφαβητική σειρά ανά ζώνη, που δεν έδεσε να μνημονεύσω στο κείμενό μου. Αυτοί είναι:
Σταύρος Γιαγκάζογλου, Άγγελος Καλογερόπουλος, π. Παύλος Κουμαριανός, π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός, π. Δωρόθεος Πάπαρης, π. Κωνσταντίνος Στρατηγόπουλος, Σταύρος Τερζής, Ανδρέας Χατζηχρήστου), π. Αδαμάντιος Αυγουστίδης, Ρένα Γιαλουρίδου, Αλέξανδρος Καρυώτογλου, Γεώργιος Κίσσας, Απόστολος Νικολαϊδης, Θεόδωρος Παντούλας, Δημήτρης Μόσχος, Φάνης Μουρατίδης, Μάριος Μπέγζος, Λυκούργος Αγγελόπουλος, Κωνσταντίνος Αγγελίδης, Σταμάτης Κίσσας, Γεώργιος Κωνσταντίνου, Φανούρης Βώρρος, Κωνσταντίνος Γανωτής, π. Γεώργιος Μεταλληνός, Χαράλαμπος Μηνάογλου, Αντώνης Παναγιώτου, Νίκος Διονυσόπουλος, Στέλιος Κατσιάνης, Πέτρος Μουστάκας, Νικίας Λούντζης, π. Χρύσανθος Αλισάφης, π. Πέτρος Μινώπετρος, Μάριος Μιχαηλίδης, π. Νεκτάριος Πέτας, Ζωή Πλιάκου, Δημήτρης Ράπτης.
Αξιότιμε κυριε Φράγκε,
Σεβαστοί πατέρες
Κυρίες και κύριοι Καθηγητές
Αγαπητές και αγαπητοί του εκκλησιαστικού ρεπορτάζ και των Μέσων επικοινωνίας
Αγαπητές και αγαπητοί εθελοντές, μόνιμοι παραγωγοί, συνεργάτες,
Φίλες και φίλοι ακρατές,
Είκοσι χρόνια Εκκλησιαστικό ραδιόφωνο. Ο κύκλος των εκδηλώσεων του εορτασμού της επετείου αυτής ανοίγεται σήμερα εδώ, με την επίσημη παρουσίαση του νέου προγράμματος, που από την 29 Σεμπτεβρίου 2009, ήδη βρίσκεται στον αέρα, έχοντας ούριο άνεμο, καθώς οι πρώτες δημοσκοπήσεις μας αναφέρουν με μόνη διαφήμιση μέχρι στιγμής, την δυναμική του ιδίου του προγράμματος. Η διαφήμιση μπορεί να προβάλλει ένα λόγο, αλλά δεν μπορεί να γεννήσει λόγο ή να προβάλλει ένα ανύπαρκτο ή ψεύτικο λόγο. Η δυναμική καλείται να προέλθει από την ίδια την ουσία του προγράμματός μας, από το ήθος και τις αξίες που θα προβάλλει. Και ο λόγος μας καλείται να είναι λόγος Χριστού, που είναι λόγος ελπίδας και αισιοδοξίας, που τα ανάποδα φέρνει στα ίσια, τα δεδομένα ματαιώνει και τα απίθανα πραγματώνει.
Πολλοί λένε ότι η πιο καλή διαφήμιση γίνεται στόμα με στόμα. Αλλά αυτό δεν εμποδίζει να σας καλούμε σήμερα, αγαπητές και αγαπητοί υπεύθυνοι του εκκλησιαστικού και των Μέσων Επικοινωνίας, να μοιραστούμε μαζί σας, αλλά και με άλλους φίλους και με όλους τους αγαπητούς ακροατές τις προσπάθειές μας και ταυτόχρονα να σας παρακαλέσουμε να αναδείξετε και να προβάλετε ουσιαστικά την ελπίδα και την βεβαιότητα ότι και η παρούσα ζωή αξίζει, ότι άνθρωπος και ο κόσμος όπως έχει παρόν έχει και μέλλον.
Και για να μη μακρηγορώ, ας περάσουμε στο νέο πρόγραμμα που καταρτίστηκε με βάση τις αρχές που σας ανάφερα και το οποίο αναπτύσσεται σε ζώνες, σε θεματικές.
Χωρίσαμε λοιπόν το εικοσιτετράωρο σε ζώνες, από Δευτέρα έως Παρασκευή, όπου η κάθε ζώνη έχει την ίδια θεματική, που ξεδιπλώνεται και ολοκληρώνεται με συνέπεια και συνέχεια μέσα από τις εκπομπές της κάθε ζώνης.
Η Ραδιοφωνική μέρα αρχίζει με την αναμετάδοση της Θείας Λειτουργίας, η ακρόαση της οποίας δεν μπορεί να υποκαταστήσει την συμμετοχή στην εκκλησιαστική ζωή.
Η πρώτη ζώνη ξεκινά το πρωί 8.10 και τελειώνει στις 16.00 με ένα πλούσιο πρόγραμμα, με πολλές εκπομπές.
Στις 10 έως τις 10.30 ξεκινάει η δεύτερη εκπομπή με τον ελπιδοφόρο τίτλο : «Κάθε μέρα νέα μέρα», ποικίλης ύλης, όπου ο ακροατής ενημερώνεται για όσα φέρνει μια καινούργια ημέρα όλες τις ημέρες της εβδομάδας. Στις 10.30 έως 11.00 έχουμε την πρώτη μουσική στάση, με παραδοσιακή μουσική και τραγούδια, ανάσα πριν την επόμενη εκπομπή που ξεκινάει στις 11.00 με τίτλο : «Θέσεις αντιθέσεις», όπου θίγονται επίκαιρα ζητήματα θεολογικής και κοινωνικής ιδωμένα από πολλές πλευρές. Από τις 12.00 ξεκινάει ο ακροατής να ταξιδεύει σε όλες τις μητρο(πόλεις), στις έδρες των Μητροπόλεων ανά την Ελλάδα με σκοπό να αναδειχθεί η εν γένει ζωή των εκεί κοινωνιών. Η συνοδικότητα σε εφαρμογή.
Στις 13.30, το ταξίδι αυτό θα διακοπεί για ένα ημίωρο, με ελληνικά τραγούδια και αποσπάσματα από θεολογικά και λογοτεχνικά κείμενα.
Στις 14.00 το κεντρικό δελτίο ειδήσεων με ένθετο τις δράσεις των συνοδικών επιτροπών,ενώ στις 14.30 ένα καθημερινό ημίωρο πρόγραμμα για το περιβάλλον με τον τίτλο : Οικολογία ήτοι περί κτίσεως κόσμου. Στις 15.00 το οδοιπορικό στην περιφέρεια, στην μικρή Ελλάδα, καταγράφοντας την εν γένει ζωή οικονομική, πολιτιστική, προβλήματα και προβάλλοντας τις ομορφιές σε κάθε γωνιά, στους δήμους, στις κοινότητες, στα χωριά, περιγράφοντας την Ελλάδα εκείνη που δεν μας πληγώνει μόνο, αλλά μας χαμογελάει.
Από τις 16.00 το απόγευμα αρχίζει, αν θέλετε να το ονομάσουμε, έτσι «το εξειδικευμένο» πρόγραμμα του Ραδιοφώνου μας με πρώτη ζώνη με γενικό τίτλο : «Γνωριμία με την Ορθόδοξη πίστη» ενημερώνει συστηματικά και σοβαρά τον ακροατή για το περιεχόμενο της Ορθόδοξης πίστης, για το τι είναι και τι δεν είναι Εκκλησία, τα Μυστήρια, με αναφορά στις αιρέσεις, το ασκητικό ήθος.
Στις 17.00 η ζώνη με τον γενικό τίτλο: « Η μουσική των αγγέλων» όπου καθημερινά ο ακροατής μπορεί να αδολεσχεί σε μια ψαλτική πανδαισία με ενδιάμεσα σχόλια αναφορικά με την ιστορία, την θεωρία, το τυπικό, την λατρεία, με εθελοντές διακεκριμένους της ψαλτικής τέχνης εργάτες τους.
Στις 18.00 ο εσπερινός. Οι ακολουθίες όλες συνήθως είναι από την Μονή Πετράκη. Στις 18.40 ξεκινάει ένα 20λεπτο πρόγραμμα με κλασική μουσική με την Εύη Κεχαγιά. Στις 19.00, ο Λάμπρος Λιάβας μας ταξιδεύει μουσικά σε όλη την Ελλάδα, στα παράλια της Μεσόγειο και σ’ όλο τον κόσμο με πολύ ενδιαφέροντα σχόλια και λεπτομέρειες και ιστορίες σε μια εκπομπή με τίτλο το «αλάτι της γής».
Στις 20.00 η ζώνη με θέμα «τις ανθρώπινες σχέσεις». Οι διαπροσωπικές σχέσεις στον γάμο, στην φιλία, στις δομές εξουσίας, στις κοινότητες των ανθρώπων, καθώς και οι ανθρώπινες συναισθηματικές καταστάσεις ιδωμένες από την θεολογική, αλλά και την ψυχολογική ματιά. Στις 21.00 το απόδειπνο, μια εκκλησιαστική ακολουθία, για μισή ώρα.
Και στις 21.30 το βράδυ: ελληνική ιστορία ανά περιόδους και η ελληνική γλώσσα. Ήταν κάτι που με αυτό το συστηματικό τρόπο απουσίαζε ή υπήρχε σκόρπια.
Στις 22.00 αρχίζει η σειρά «Εκκλησία και κόσμος» όπου αναπτύσσεται θέματα που αφορούν τις σχέσεις της Εκκλησίας με τον κόσμο, την μαρτυρία της Εκκλησίας, τον λόγο που αρθρώνει στον διαθρησκειακό χώρο, με βιβλιοκρισίες θεολογικών βιβλίων.
Και 23.00 ζώνη «Εκκλησία και πολιτισμός», ο πολιτισμός ως τρόπος ζωής. Εδώ η μεταξύ άλλων, η κυρία Ελένη Βιτάλη με την αξεπέραστη φωνή της, μας ζωντανεύει ιστορίες με υπέροχες μουσικές από τα πατερικά βιβλία, ενώ στην ίδια ζώνη θα την κλείσει την Παρασκευή η Μάρω Βαμβουνάκη που μας διαβάζει λογοτεχνία με το δικό της τρόπο.
Στις 12.00 τα μεσάνυκτα ξεκινά η νυκτερινή ζώνη. Αυτή την στιγμή καταφέραμε να έχουμε ένα δίωρο μουσικό πρόγραμμα με επιλεγμένα ελληνικά τραγούδια και με σύντομες γέφυρες ανάμεσά τους με αποσπάσματα από πατερικά κείμενα. Εδώ δοκιμάζουμε ένα νέο τρόπο και ένα νέο ύφος εκπομπής, κείμενα ως γέφυρες μεταξύ τραγουδιών. Ο ακροατής δεν ταλαιπωρείται με ατέλειωτους μονολόγους, οι οποίοι κουράζουν, αφού ο ακροατής αποδεδειγμένα δεν μπορεί να ακούει επί μακρόν. Μια εκπομπή που με βάση τις πρώτες ενδείξεις, φαίνεται να κρατά πολλούς άγρυπνους.
Το υπόλοιπο νυκτερινό πρόγραμμα μέχρι της 6.00 το πρωί είναι β΄ μετάδοση αλλά σύντομα θα ανανεωθεί.
Το Σαββατοκύριακο κινείται πάνω κάτω στα ίδιο σκεπτικό, αλλά είναι πιο ελεύθερο.
Στις 10.00 το Σάββατο, ο Δημήτρης Προύσαλλης με παραμύθια θα κρατήσει συντροφιά σε μικρούς αλλά και μεγάλους για μια ώρα.
Μετά, στις 11.00 την σκυτάλη θα λάβει η Μαριάννα Κορομηλά, με την εκπομπή: «στα καθ’ ημάς», η οποία μας ταξιδεύει σε κόσμους και πολιτείες λατρεμένες.
Στις 12.00 θα μοιραστείτε γεγονότα από τον εκκλησιαστικό βίο των άλλων ορθόδοξων Εκκλησιών.
Ενώ στις 13.00 ελληνικό τραγούδι με πρωτότυπα κείμενα από την φιλοκαλία, την ποίηση, την λογοτεχνία. Ο νυκτερινός τρόπος προβολής κειμένων με μουσικές ανάσες δοκιμάζεται και εδώ, με την επιμέλεια του Φώτη Ψυχάρη.
Στις 14.30 για μισή ώρα οι Γιάννης Τσιαμούλης…………………………… με ρωμαίικη μουσική όχι μόνο το Σάββατο, αλλά και την Κυριακή την ίδια ώρα, ενώ ο Φάνης Σουλακέλης κάθε Σάββατο στις 17.00 μας σεργιανίζει με δημώδη άσματα από το Αιγαίο και όχι μόνο.
Στις 15.00 η Ιωάννα Στουφή θα μας μυήσει στο πώς κτίζεται μια Εκκλησία, ενώ στις 15.30 οι καθηγητές Νίκος Ολυμπίου και Χρήστος Καραγιάννης μας βοηθούν να φανταστούμε τα πιο σπουδαία χριστιανικά μνημεία της Μεσογείου, ξεκινώντας από των Ιεροσολύμων.
Η συνδρομή της περιφέρειας ήταν ελάχιστη. Ήδη όμως εμπλουτίστηκε με τέσσερεις καθηγητές από την Θεολογική Σχολή Θεσσαλονίκης που εθελοντικά εντάχθηκαν στο Σταθμό μας. Οι Ανέστης Κεσελόπουλος και Πέτρος Βασιλειάδης τις καθημερινές, ενώ δύο ακόμα συνάδελφοί των: ο Ιωάννης Καραβιδόπουλος και Μιλτιάδης Κωνσταντίνου, κάθε Σάββατο στις 16.00 μας μυούν στην ιστορία της Αγίας Γραφής κάνοντας ενδιαφέρουσες στάσεις σε γεγονότα σε αναφορά με την εποχή μας.
Από την Κυριακή ξεχωρίζω στις 11.00 ένα δίωρο με τον Θανάση Παπαθανασίου και τον Βασίλη Αργύριαδη με θεολογικά θέματα που έχουν απήχηση στην κοινωνία.
Ενώ κάθε Κυριακή, ο γνωστός μας Νότης Μαυρουδής μας κρατά συντροφιά με καλό ελληνικό τραγούδι και σχόλια επ΄αυτού.
Την Κυριακή στις 16.00 ο Δημήτρης Ράπτης και ο Μάριος Μιχαηλίδης για μια ώρα θα εστιαστούν στο πώς περνάμε τον ελεύθερο χρόνο μας, την σχέση μας με την τεχνολογία, ενώ η περιφέρεια έχει και μια άλλη σημαντική παρουσία κάθε Κυριακή στις 17.00 π. Δωρόθεο Πάπαρη. που απάντα σ’ ένα ευαίσθητο θέμα, στο ερώτημα τι είναι Εκκλησία.
Στις 8.00 η Ζωή η Πλιάκου θίγει κοινωνικά και θέματα παιδείας, και το εβδομαδιαίο πρόγραμμα την Κυριακή κλείνει το βράδυ με την εκπομπή τα μεγάλα αφιερώματα από τις 10.00-12.00 την νύκτα. Μεγάλα αφιερώματα για πρόσωπα απόντα, αγίους , ποιητές , ήρωες, λογοτέχνες, ή και παρόντα. Ήδη ο Νίκος Λούντζης αφιέρωσε τρία δίωρα στον Σολωμό και στον Άγιο Διονύσιο της Ζακύνθου. Σύντομα ένα μεγάλο αφιέρωμα στον Άξιον Εστί του Ελύτη με την ευκαιρία της 28ης Οκτωβρίου, και μετά αφιερώματα στον άγιο Κοσμά τον Αιτωλό και τον Παπαδιαμάντη από τον Θανάση Νιάρχο και μετά την σκυτάλη θα πάρει ο π. Νεκτάριος Πέττας που θα προβάλει άλλες εκκλησιαστικές μορφές.
Στους στόχους μας ακόμα είναι:
1. Το πρόγραμμα μας να ακουστεί παντού. Γι’ αυτό προς αυτή την κατεύθυνση προχωρήσαμε σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες και τεχνικές επιλογές, ώστε τουλάχιστον να απελευθερωθεί ο περιορισμός της επισκεψιμότητας στο Διαδύκτιο σύντομα.
2. Να δημιουργήσουμε δισκογραφικό αρχείο της βυζαντινής μουσικής. Προς αυτή την κατεύθυνση ήδη ξεκινήσαμε διαβουλεύσεις με τους εκπροσώπους όλων των ιεροψαλτικών κινήσεων με σκοπό να συζητήσουμε όχι μόνο τον τρόπο της καλύτερης και πληρέστερης προβολής εκκλησιαστικής μας μουσικής αλλά και της καταγραφής της.
3. Να καταγράψουμε ο,τι έχει απομείνει αναφορικά με την δημοτική μας μουσική και παράδοση, να δημιουργήσουμε και εδώ ένα αρχείο..
4. Να δημιουργήσουμε δισκογραφικό αρχείο φωνών. Ήδη δημιουργείται η πρώτη μαγιά με τις εξαιρετικές φωνές της Ελένης Βιτάλη, της Μάρως Βαμβουνάκη, του Φάνη Μουρατίδη και είναι διαθέσιμοι και άλλοι καλλιτέχνες.
5. Να δημιουργήσουμε αρχείο εκπομπών με σκοπό την δημιουργία τμήματος εκδόσεων του Ραδιοφώνου.
Μακαριώτατε,
Όταν ξεκίνησε να λειτουργεί η τηλεόραση πολλοί ήσαν αυτοί που είπαν ότι το: « Ρ\Φ μας τελείωσε». Όμως δεν έγινε έτσι, γιατί τα δυο αυτά μέσα είναι τελείως διαφορετικά μεταξύ τους. Το Ρ είναι λίγο σαν ένα βιβλίο και ο ακροατής καλείται να συμμετάσχει στην ακρόαση, δημιουργώντας δικές του εικόνες, σκέψεις και προβληματισμούς, να φανταστεί πρόσωπα και πράγματα και αυτή είναι η μαγεία και η ομορφιά του.
Ακόμα το Ρ\Φ είναι προσιτή παρέα, αφού όντας μικρό και εύχρηστο το ραδιόφωνο, μπορεί κανείς να το κουβαλάει μαζί του για να ακούσει ο πρόγραμμα της επιλογής του, όπου και αν βρίσκεται.Στα πρώτα βήματα του το Ραδιόφωνο, μετέδιδε ειδήσεις που τις διάβαζαν από τις εφημερίδες και φυσικά μουσική από ζωντανές ορχήστρες, άρα η ενημέρωση και η ψυχαγωγία δικαιολογούσαν την ύπαρξή του και έγινε με μεγάλο ενθουσιασμό αποδεκτό στο κοινό. Με τα χρόνια οι άνθρωποι του Ραδιόφωνου στην Αμερική και Αγγλία κυρίως, εμπλούτισαν το Ραδιοφωνικό πρόγραμμα με όλα όσα πίστευαν ότι ενδιέφεραν το κοινό των ακροατών και έτσι δημιουργήθηκε το Ραδιόφωνο «απ’ όλα για όλους» που είναι και το δυσκολότερο πρόγραμμα στον σχεδιασμό, αλλά και στο να προσελκύσει το κοινό. Εδώ και πολλά χρόνια υπάρχει το Ραδιόφωνο το «εξειδικευμένο» που εκπέμπει ένα μόνο είδος μουσικής ή λόγου ή ενημέρωσης, το οποίο και φυσικά απαιτεί και το κοινό να είναι εξειδικευμένο.
Το δικό μας Ραδιόφωνο δεν μπορεί να είναι ούτε «απ’ όλα για όλους» ούτε πάλι ένα απόλυτα «εξειδικευμένο» Ραδιόφωνο. Η φυσιογνωμία πηγάζει από την ίδια την ταυτότητα της Εκκλησίας που ενώ είναι «εν τω κόσμω δεν είναι εκ του κόσμου»(Ιωαν.18,36). Εδώ το περιεχόμενο της «Προς Διόγνητον επιστολής», θα μπορούσε να είναι μπουσουλάς μας. Σ’ αυτή την επιστολή οι χριστιανοί περιγράφονται με τέτοιο τρόπο, που δεν ξεχωρίζουν καθόλου από τους άλλους ανθρώπους, αλλά ταυτόχρονα δεν είναι όπως οι άλλοι. Ισορροπία σε τεντωμένο σκοινί. Επομένως το πρόγραμμα οφείλει να στοχεύει σ’ αυτό. Και αυτό θα το πετύχει με το να είναι διαρκώς ανοικτό. Ένα πρόγραμμα που δεν κλείνει. Καλείται να είναι ανοικτό σε διορθώσεις, παρατηρήσεις, επισημάνσεις, σε νέους τρόπους επικοινωνίας, στην γλώσσα της κάθε εποχής και στιγμής, χωρίς όμως να προδίδει την ουσία του. Το ότι τα πρώτα μηνύματα είναι ενθαρρυντικά, λέει και δεν λέει κάτι. Όμως θα ήταν παράλειψη να μην αναφέρω την αυξητική τάση ακρόασης. Πριν την αλλαγή του προγράμματος μας άκουγαν επί συνόλου του πληθυσμού περίπου 35.000 για να φθάσουμε την περασμένη εβδομάδα στις 70.000 χιλιάδες ακροατές. Αξίζουν ένα μπράβο οι παραγωγοί, γιατί αυτοί είναι που τρέχουν το πρόγραμμα.
Θελήσαμε να σχεδιάσουμε ένα πρόγραμμα όπου « όλοι» καλοπροαίρετα να μπορούν κατ’ επιλογή, να ακούν κάποιες από τις ζώνες μας ή τις εκπομπές μας. Το Ραδιόφωνο δεν είναι για χορτασμό, Δεν είναι ο στόχος μας να δημιουργήσουμε εξάρτηση στους ανθρώπους απ’ αυτό. Δεν μπορεί να είναι ο στόχος μας οι άνθρωποι να είναι καλωδιωμένοι με ακουστικά, απομονωμένοι σε αυτό που ακούν, γιατί η ζωή είναι κάτι περισσότερο και από αυτό που ακούν και βλέπουν. Είναι μια ανταλλαγή πέρα από την ακοή και την εικόνα. Κυρίως για όσους πιστεύουν, ο απόστολος Παύλος είναι απόλυτος η πίστη είναι «ελπιζομένων υπόστασις, πραγμάτων έλεγχος ου βλεπομένων»(Εβρ..11, 4), δηλαδή η αληθινή ζωή, ποτέ δεν ορίζεται σε σχήματα, ούτε εξαντλείται στο εδώ και τώρα. Θα μας αποκαλυφθεί στο μέλλον. Με βάση αυτό, ο άνθρωπος δεν είναι αυτός που φαίνεται και είναι τώρα, αλλά αυτός που θα γίνει. Να γιατί η μετάνοια έχει τόσο νόημα και αξία.
Ο κόσμος δεν πάσχει από λόγια και εικόνες. Όποιος ζει, δεν μιλάει πολύ. Ο ποιητής είναι σαφής «είναι καιρός να πούμε τα λιγοστά μας λόγια γιατί η ψυχή μας αύριο μεθαύριο κάνει πανιά». Δεν είναι τυχαίο ότι σε δημοσκόπηση πριν από μήνες, οι ακροατές γενικά ζητούσαν περισσότερη μουσική, και λιγότερα λόγια. Ο κόσμος έχει ανάγκη από ένα Όχι. Από το όχι του Χριστού πάνω στο Σταυρό. Ο Χριστός πάνω στο Σταυρό δεν ικανοποίησε την επιμονή των Φαρισαίων για εντυπωσιασμό. Δεν κατήλθε από τον Σταυρό. Δεν ικανοποίησε την ανθρώπινη ανάγκη, την θρησκευτική ανάγκη για συγκίνηση. Δεν εξάρτησε τους ανθρώπους από το κύρος, την εξουσία και την αυθεντία όπως θα σημείωνε ο Ντοστογιέφσκυ. Το ευαγγέλιο είναι ευαγγέλιο του κόστους, της άσκησης και όχι της αφθονίας, της ελευθερίας και όχι της ευδαιμονίας και ευτυχίας. Ο κόσμος χρειάζεται ένα όχι για να ζήσει. Καταλαβαίνουμε ότι ζούμε, όταν μας λείπει κάτι, και όχι στην πλησμονή των βιωμάτων και των συγκινήσεων. Αυτό που χρειάζεται ο κάθε άνθρωπος είναι ένα όραμα, ένας προσανατολισμός, όχι μια εικονική πραγματικότητα, τα υπόλοιπα τα καταφέρνει και μόνος του. Αν κάτι απ’ όλα αυτά καταφέρει να υπαινιχθεί έστω και λιγάκι το νέο πρόγραμμα, θα ήταν για όλους εμάς σημαντικό.
Ευχηθείτε Μακαριώτατε, εκλεκτή σύναξη, να είναι καλοτάξιδο.
Σας ευχαριστώ.
Υ.Γ. Κάποιους από τους νέους παραγωγούς ανάφερα στην ομιλία μου. Θα ήταν παράλειψη όμως να μην αναφέρω τα ονόματα των εντελώς νέων εθελοντών παραγωγών κατά αλφαβητική σειρά ανά ζώνη, που δεν έδεσε να μνημονεύσω στο κείμενό μου. Αυτοί είναι:
Σταύρος Γιαγκάζογλου, Άγγελος Καλογερόπουλος, π. Παύλος Κουμαριανός, π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός, π. Δωρόθεος Πάπαρης, π. Κωνσταντίνος Στρατηγόπουλος, Σταύρος Τερζής, Ανδρέας Χατζηχρήστου), π. Αδαμάντιος Αυγουστίδης, Ρένα Γιαλουρίδου, Αλέξανδρος Καρυώτογλου, Γεώργιος Κίσσας, Απόστολος Νικολαϊδης, Θεόδωρος Παντούλας, Δημήτρης Μόσχος, Φάνης Μουρατίδης, Μάριος Μπέγζος, Λυκούργος Αγγελόπουλος, Κωνσταντίνος Αγγελίδης, Σταμάτης Κίσσας, Γεώργιος Κωνσταντίνου, Φανούρης Βώρρος, Κωνσταντίνος Γανωτής, π. Γεώργιος Μεταλληνός, Χαράλαμπος Μηνάογλου, Αντώνης Παναγιώτου, Νίκος Διονυσόπουλος, Στέλιος Κατσιάνης, Πέτρος Μουστάκας, Νικίας Λούντζης, π. Χρύσανθος Αλισάφης, π. Πέτρος Μινώπετρος, Μάριος Μιχαηλίδης, π. Νεκτάριος Πέτας, Ζωή Πλιάκου, Δημήτρης Ράπτης.
2 σχόλια:
Καλό μήνα,λίγο καθυστερημένα.
Εξαιρετική η παρουσίαση του κ.Κατσιάρα,και ειδικά η παράγραφος προς το τέλος.
Πράγματι,δεν είναι η πληθώρα και η επάρκεια,μα η έλλειψη και η προσμονή,αυτά που κάνουν τη ζωή ενδιαφέρουσα,που την νοηματοδοτούν.
Κι αλήθεια,όταν όντως ζούμε,δεν χρειάζονται λόγια πολλά.
''Οι δηλώσεις έγιναν επί του Σταυρού,που είπε κι ο Αρχιεπίσκοπός μας,ο κ.κ. Ιερώνυμος..
Εύχεσθε πατέρα Ιωάννη!
Ευχαριστώ και αντεύχομαι...Καλό μήνα Μαρίνα...και καλό χειμώνα.
Πάντα πιάνεις κέντρο...Πραγματι "Όποιος ζει, δεν μιλάει πολύ"....Αρα δεν ζούμε...γι' αυτό και μιλάμε ακατάσχετα!...Ιδίως εμείς οι Ιερείς...
"Καταλαβαίνουμε ότι ζούμε, όταν μας λείπει κάτι..."
Αυτό υπαινίσσεται η ορθόδοξη ασκητική και η εκκλησιαστική ζωή εν γένει αλλά εμείς δεν χαμπαριαζουμε απ' αυτά...
"Αν κάτι απ’ όλα αυτά καταφέρει να υπαινιχθεί έστω και λιγάκι το νέο πρόγραμμα, θα ήταν για όλους εμάς σημαντικό"...το ευχόμαστε Μαρίνα...
Ευχές πολλές...καλό βράδυ...
Δημοσίευση σχολίου