Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Περγάμου κ.κ.Ιωάννη Ζηζιούλα Φαίνεται δτι ή οικολογική κρίση είναι κρίση πολιτισμού. Είναι μιά κρίση, ή οποία έχει νά κάνει μέ τήν απώλεια της ιερότητας της φύσεως στόν πολιτισμό μας. Μόνο δύο δρόμους μπορούμε νά δούμε γιά τό ξεπέρασμα αυτής τής κρίσεως. Ο ένας είναι ό δρόμος τής ειδωλολατρίας.Ο ειδωλολάτρης θεωρεί τόν κόσμο ιερό, γιατί τόν βλέπει διαποτισμένο από τή θεία παρουσία. Επομένως, τόν σέβεται (μέχρι σημείου λατρείας μάλιστα) καί δέν τόν καταστρέφει. Άλλα κατά τόν ιδιο τρόπο, δέν ανησυχεί ποτέ καί γιά τήν τύχη του, γιατί πιστεύει στήν αιωνιότητα του. Δέν βλέπει επίσης καμμιά ανάγκη γιά μετασχηματισμό τής φύσεως ή γιά υπέρβαση των ορίων της: ο κόσμος είναι καλός, οπως είναι, καί κατέχει εκ φύσεως ο,τι χρειάζεται, γιά νά επιζήσει.
Ό άλλος δρόμος είναι αυτός πού έχουμε περιγράψει εδώ ώς τή χριστιανική τοποθέτηση. Ο Χριστιανός σέβεται τόν κόσμο ώς ιερό οχι γιατί ενέχει στή φύση του τήν παρουσία τού Θεού, άλλά γιατί βρίσκεται σέ διαλεκτική σχέση μέ τό Θεό. Ετσι σέβεται τόν κόσμο (χωρίς νά τόν λατρεύει, αφού δέν πιστεύει οτι έχει κάποια θεία παρουσία στή φύση του), άλλά θεωρεί τόν άνθρωπο τό μόνο δυνατό συνδετικό κρίκο ανάμεσα στό Θεό καί στή δημιουργία. Ο άνθρωπος γίνεται έτσι ένας σύνδεσμος, πού μπορεί ή νά φέρει τήν υλική φύση σέ κοινωνία μέ τό Θεό, καί μέ τόν τρόπο αυτό νά τήν αγιάσει, ή νά τήν στρέψει τελικά πρός τόν άνθρωπο — ή πρός τήν ιδια τή φύση — καί νά τήν καταδικάσει νά γίνει «κάτι», ένα «αντικείμενο», τού οποίου τό νόημα καί ό σκοπός εξαντλούνται στήν ικανοποίηση τού ανθρώπου.
Άπό τούς δύο αυτούς τρόπους ό δεύτερος, ό χριστιανικός, είναι εκείνος πού προσδίδει στόν άνθρωπο βαρειά ευθύνη γιά τήν τύχη τής δημιουργίας. Ο πρώτος, ό ειδωλολατρικός, βλέπει τόν άνθρωπο σάν μέρος τού κόσμου- ό δεύτερος, μέ τό νά βλέπει τόν άνθρωπο ώς κρίκο ανάμεσα στόν κόσμο καί τό θεό, τόν βλέπει ώς τό μοναδικό πρόσωπο στή δημιουργία, δηλαδή ώς τόν μόνο πού σέβεται βαθιά τόν απρόσωπο κόσμο, οχι μόνο γιά νά τόν «διατηρήσει», άλλά γιά νά τόν καλλιεργεί καί νά τόν ενσωματώνει σέ μορφές πολιτισμού, οι όποιες θά τόν ανυψώσουν στό δικό του επίπεδο, σέ αιώνια επιβίωση καί σωτηρία.
Έκτος άν έπιθυμούμε νά γυρίσουμε στήν ειδωλολατρία, αυτός φαίνεται νά είναι ό μόνος τρόπος γιά νά δείξουμε σεβασμό στήν ιερότητα τής κτίσεως, καί νά αντιμετωπίσουμε τήν οικολογική μας κρίση. Γιατί διαφαίνεται πλέον καθαρά οτι τό πρότυπο τής ανθρώπινης κυριαρχίας στήν υλική κτίση, οπως τό ζούμε σήμερα στήν τεχνολογική μας εποχή, δέν θά μπορέσει νά οδηγήσει στήν επιβίωση τής δημιουργίας τού θεού.
(Η κτίση ως Ευχαριστία,εκδ.Ακρίτας,εκδ.πρώτη,σ.σ.122-123)
Ό άλλος δρόμος είναι αυτός πού έχουμε περιγράψει εδώ ώς τή χριστιανική τοποθέτηση. Ο Χριστιανός σέβεται τόν κόσμο ώς ιερό οχι γιατί ενέχει στή φύση του τήν παρουσία τού Θεού, άλλά γιατί βρίσκεται σέ διαλεκτική σχέση μέ τό Θεό. Ετσι σέβεται τόν κόσμο (χωρίς νά τόν λατρεύει, αφού δέν πιστεύει οτι έχει κάποια θεία παρουσία στή φύση του), άλλά θεωρεί τόν άνθρωπο τό μόνο δυνατό συνδετικό κρίκο ανάμεσα στό Θεό καί στή δημιουργία. Ο άνθρωπος γίνεται έτσι ένας σύνδεσμος, πού μπορεί ή νά φέρει τήν υλική φύση σέ κοινωνία μέ τό Θεό, καί μέ τόν τρόπο αυτό νά τήν αγιάσει, ή νά τήν στρέψει τελικά πρός τόν άνθρωπο — ή πρός τήν ιδια τή φύση — καί νά τήν καταδικάσει νά γίνει «κάτι», ένα «αντικείμενο», τού οποίου τό νόημα καί ό σκοπός εξαντλούνται στήν ικανοποίηση τού ανθρώπου.
Άπό τούς δύο αυτούς τρόπους ό δεύτερος, ό χριστιανικός, είναι εκείνος πού προσδίδει στόν άνθρωπο βαρειά ευθύνη γιά τήν τύχη τής δημιουργίας. Ο πρώτος, ό ειδωλολατρικός, βλέπει τόν άνθρωπο σάν μέρος τού κόσμου- ό δεύτερος, μέ τό νά βλέπει τόν άνθρωπο ώς κρίκο ανάμεσα στόν κόσμο καί τό θεό, τόν βλέπει ώς τό μοναδικό πρόσωπο στή δημιουργία, δηλαδή ώς τόν μόνο πού σέβεται βαθιά τόν απρόσωπο κόσμο, οχι μόνο γιά νά τόν «διατηρήσει», άλλά γιά νά τόν καλλιεργεί καί νά τόν ενσωματώνει σέ μορφές πολιτισμού, οι όποιες θά τόν ανυψώσουν στό δικό του επίπεδο, σέ αιώνια επιβίωση καί σωτηρία.
Έκτος άν έπιθυμούμε νά γυρίσουμε στήν ειδωλολατρία, αυτός φαίνεται νά είναι ό μόνος τρόπος γιά νά δείξουμε σεβασμό στήν ιερότητα τής κτίσεως, καί νά αντιμετωπίσουμε τήν οικολογική μας κρίση. Γιατί διαφαίνεται πλέον καθαρά οτι τό πρότυπο τής ανθρώπινης κυριαρχίας στήν υλική κτίση, οπως τό ζούμε σήμερα στήν τεχνολογική μας εποχή, δέν θά μπορέσει νά οδηγήσει στήν επιβίωση τής δημιουργίας τού θεού.
(Η κτίση ως Ευχαριστία,εκδ.Ακρίτας,εκδ.πρώτη,σ.σ.122-123)
.jpg)
.jpg)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου