Για την eurovision...!

Του Αρχιμ.Βασιλείου Μπακογιάννη

1.Η ψαλμωδία εν ώρα λατρείας του Θεού, δεν γίνεται για να επιδεικνύουμε τις μουσικές μας γνώσεις και την καλλιφωνία μας (τότε είμαστε για την eurovision...!), αλλά για να βοηθήσουμε το εκκλησίασμα (και πάνω από όλα τον εαυτό μας!) στην «ένωση» με τον Θεό, (αν βέβαια μας απασχολεί αυτό...).
2.Όμως για να επιτευχθεί αυτός ο τόσο υψηλός και ιερός σκοπός, θα πρέπει η ψαλμωδία να γίνεται σύμφωνα με τις διατάξεις της Εκκλησίας μας (και όχι της κενοδοξίας μας...). «Μετά πολλής προσοχής και κατανύξεως· μήτε βοαίς ατάκτοις κεχρήσθαι, και την φύσιν προς κραυγήν εκβιάζεσθαι», ορίζουν ρητώς οι διατάξεις της Εκκλησίας μας (Κανών ΟΕ τῆς αγίας ΣΤ Οικουμενικής Συνόδου). Δηλαδή: Όχι με δυνατές φωνές και ξελαρυγγιάσματα, δείγμα υπερηφανείας! (Ιω. Ζωναράς). («Πάρε από μπροστά Μου τα ψαλτήρια σου! Δεν θέλω να τα ακούω!», διαμαρτύρεται ο Ίδιος ο Κύριος δια του προφήτου Του Αμώς για την ανίερη κενόδοξη ψαλμωδία (Αμώς 5:23), (αλλά φευ, ποιός δίνει σημασία (!) σ’αυτό;!)
3. Ο άγιος Νεκτάριος ο Πενταπόλεως (+1920) ενώ είχε εκ φύσεως βροντώδη φωνή, έψελνε σιγανά, κατανυκτικά, έλεγε ένας αυτήκοος μάρτυρας («Εκκλησια», 1-15 Σεμπτ. 95), γιατί ως έλεγε ο Ιωάννης Σακκελαρίδης (+1938), ο Κύριος δεν είναι «παρών» στις άγριες ψαλμωδίες, αλλά στις ήρεμες και κατανυκτικές. «Δεόμεθά σου, Κύριε, δος ημίν χάριν και δύναμιν, ίνα καταξιωθώμεν ψάλλειν σοι συνετώς», (χωρίς δηλαδή να περιπέσουμε στην ακάθαρτη ανθρωπαρέσκεια), παρακαλούμε πρωί-πρωί τον Κύριο (Ευχή ΣΤ ορθρου).
4. Κατά τον άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο, όταν τα λόγια της λατρείας, λόγια του αγίου Πνεύματος, δεν λέγονται με τον αρμόζοντα ιεροπρεπή τρόπο, καταφρονούμε Αυτόν τον Ίδιο τον Θεό! Γράφει: «Μερικοί, κατά την Θεία Λατρεία, καταφρονούν τον Θεό! Εκλαμβάνουν τα λόγια του αγίου Πνεύματος ως κοινά! Τα λένε και κινούν τα χέρια τους όπως, όπως! Μεταφέρουν στον ιερό ναό το στυλ των μίμων και των τραγουδιστών, που τραγουδάνε στις ορχήστρες! Σείονται ολόκληροι! Σε τίποτε δεν διαφέρουν από τους μανιακούς! Άθλιε και ταλαίπωρε! Έπρεπε να τρέμεις αναπέμποντας την αγγελική δοξολογία! Να δοξολογείς τον Κτίστη με τρόμο για να συγχωρεθούν οι αμαρτίες σου!» (Τ.Μ.Ε., προθεωρία). Που σημαίνει: Καλός ψάλτης είναι αυτός που στέκεται στο ψαλτήρι με την ανάλογη ιεροπρέπεια, και προσαρμόζει την ψαλμωδία του σύμφωνα με τις διατάξεις της Εκκλησίας μας.
5. Ο λαός μας έρχεται στην εκκλησία για να προσευχηθεί. Όμως η ανίερη ψαλμωδία (=βίαιες, δυνατές φωνές, κραυγές!), δεν τον βοηθάει στην προσευχή! (Πως να τον βοηθήσει, όταν το ξεκουφαίνει;!). Αμαρτία...! Ο γέροντας Παϊσιος, (+1994), ταξίδευε
με ένα Ι.Χ., και ο οδηγός του για να τον ευχαριστήσει, του έβαλε μια κασσέτα με ψαλμωδία. Όμως ο ψάλτης έψελνε τόσο βίαια και δυνατά, που θύμιζε, ως έλεγε ο γέροντας, σιδηρά που χτυπούσε το αμόνι! Ο γέροντας δεν άντεχε να ακούει έναν τέτοιο ψάλτη, ( και έψελνε το «ευλόγει η ψυχή μου τον Κύριον!»). Και είπε στον οδηγό να κλείσει το κασσετόφωνο! « Όταν ο ψάλτης δεν ψέλνει μέσα από την καρδιά του, (=εν κατανύξει!), είναι σαν να σε διώχνει από την Εκκλησία!», είπε ο γέροντας στον οδηγό. (Ιερομονάχου Ισαάκ, Βίος Γέροντος Παϊσίου του αγιορείτου: (σελ. 439). Φοβερό! Η ψαλμωδία να σε διώχνει από την Εκκλησία! (Και μόνο αυτό, θα πρέπει σαν Ποιμένες, να μας τρομοκρατήσει...!).
6. Η βίαια και δυνατή ψαλμωδία κάνει και κάτι άλλο, εξίσου επιζήμιο: Αγριεύει και αρρωσταίνει τον άνθρωπο! Περιληπτικά: Η επιστήμη της μουσικοθεραπείας διδάσκει, πως η μουσική «ηπίων τόνων», συντελεί ακόμα και στην θεραπεία ασθενειών! Αντίθετα, η υπέρ το μέτρον δυνατή μουσική, αγριεύει τον άνθρωπο, αλλά και βλάπτει την υγεία του! (Δεν μπορεί η επιδειξιομανία ενός ανθρώπου, να ταράζει και να αρρωσταίνει ολόκληρο το εκκλησίασμα!) Είναι λυπηρό και ταυτόχρονα άκρως προκλητικό για μας τους Ποιμένες, μετά από μια διακοπή ρεύματος, να ακούμε το εκκλησίασμα με βαθύτατη ανακούφιση να λέει: «Σήμερα χαρήκαμε Λειτουργία!Ησύχασαν τα αυτιά μας!». Άλλοι: «Να ήταν τρόπος να πληρώνω την ΔΕΗ, ώστε κάθε φορά που γίνεται Θ. Λειτουργία, να κάνει διακοπή ρεύματος!». Και άλλοι: «Δεν έχουμε που να εκκλησιασθούμε! Αυτά τα μικρόφωνα μας σπάζουνε τα τύμπανα!». Και πάνε στις εκκλησιές του εφοδιασμένοι με ωτοασπίδες! («Φρίξον ήλιε!»).(Συμβαίνει και τούτο: Τυχαίνει ο ι. ναός να είναι μικρός σε έκταση, να είναι άδειος, (να είναι μόνο ο ψάλτης, ο παπάς, και ο νεωκόρος), και τα μικρόφωνα ανοιχτά στη διαπασών!Έλεος!).
7. Η αμαρτωλή ανοχή ημών των Ποιμένων στο συγκεκριμένο θέμα, έχει οδηγήσει μερικούς σε τελεία καταφρόνηση των «αγίων». Μου έλεγε, εν άκρα αγανακτήσει, ένας σεβάσμιος κληρικός: «Βλέπω τους ψάλτες εν ώρα Θ.Λειτουργίας (!) να αφήνουν το ψαλτήρι (!), να μπαίνουν στο ιερό, και να ρυθμίζουν αυθαδώς και κατά το δοκούν την ένταση των μικροφώνων! Χωρίς να υπολογίζουν τους λειτουργούς ιερείς! Και αν σαν παπάς τους ειπείς κάτι, αντί να συμμορφωθούν, σου ζητούν τον λόγο!Ε! Αυτό είναι ασέβεια!». Του απάντησα: «Εμείς οι ιερείς είμαστε υπεύθυνοι γι’αυτό, γιατί ανεχόμαστε τέτοιες ανίερες καταστάσεις! Ώστε ο ψάλτης έχει λόγο στα μικρόφωνο, ο παπάς δεν έχει;!Σε ποιά υπηρεσία κάνει ο,τι θέλει ένας υφιστάμενος; Και αν κάνει, υφίσταται τις ανάλογες κυρώσεις. Και εν ώρα λατρείας του Θεού, προϊστάμενος είναι ο ιερέας, και κανένας άλλος..!».
8. «Να απαλειφθεί ριζικά η μεγαφωνική βαναυσότητα!», πρότεινε εδώ ο κ. Χρήστος Γιανναράς (Καθημερινή, 15. 11.1998).Τουλάχιστον, ας σεβασθούμε την σύσταση του Πατριάρχου μας κ.κ. Βαρθολομαίου: «Περιορισμός, κατά το δυνατό, των μικροφωνικών εγκαταστάσεων, η απόκρυψίς των και διακριτική χρήσις αυτών, ώστε χωρίς να φαίνονται, να ενισχύουν αβιάστως την έντα-σιν της φωνής. Η σημερινή αλόγιστος χρήσις αυτών έχει εξαφανίσει εκ των ναών την κατάνυξιν»(Ομιλία του σε σύναξη σε Αρχιερείς του Θρόνου. Σεμπτέμβριος 1991).
«Για την αμέλεια που έδειξες στην προσωπική σου, πνευματική ζωή, σε συγχωρώ! Όμως για την αμέλεια που έδειξες για την σωτηρία του λαού Μου, δεν σε συγχωρώ!», είπε ο Θεός σε έναν παπά, την στιγμή που ξεψυχούσε. Και ο νοών, νοείτω...